1-Mavzu: sql tiliga kirish

UNION|INTERSECT|EXCEPT} [ALL] 
<
yagona so`rov
> 
<
yagona so`rov
> ::= <
so`rov tasnifi
> 
<
so`rov tasnifi
> ::= <
select ifodasi
> <
jadval ifodasi
> 
<
o`tkazish operatori
> ::= <
select ifodasi
> 
INTO {
<
o`zgaruvchilar
 
ro`yxati
> | (<
jadval tasnifi
>)} <
jadval ifodasi
> 
<
so`rov qismi
> ::= (<
so`rov ifoda
>) 
<
select ifodasi
> ::= 
SELECT [ALL | DISTINCT] 
<
select ro`yxati
> 
<
select ro`yxati
>::=<
select elementi
> [, ...] 
<
select elementi
>::=*|<
jadval nomi
>.*|<
jadval taxallusi
>.*|<
skalyar
 
ifoda
> [
AS 
<
ustun psevdonimi
>] 
<
jadval ifodasi
> ::= <
from bo`limi
> [<
where bo`limi
>] [<
group by
 
bo`limi
>] [<
having bo`limi
>] 
<
skalyar ifoda
>::= [+ | - ] <
skalyar element
> [{ { + | - | * | / | | | } 
<
skalyar element 
>}...] 
<
skalyar element
>::=<
literal qiymati
> | <
ustun tasnifi
> | <
funksiya
>|< 
so`rov qismi
> | (<
skalyar ifoda
>) 
<
funksiya
>::=<
CAST 
funksiya
>|<
agregat funksiya
> 
<
agregat funksiya
>::=
COUNT(*)|{SUM|AVG|MIN|MAX|COUNT}
 
([
ALL|DIS TINCT
] <
skalyar ifoda
>) 
<
CAST 
funksiya
>::=
CAST
({<
literal qiymat
>|<
ustun tasnifi
>} 
AS
 
<
berilganlar turi
>) 
SELECT 
kalit  so`z  bilan  uchta  sintaktik  konstruksiyalarni  tavsiflash  mumkin: 
kursor  tasnifi,  tanlash  operatori  va  so`rov  qismi.  Ular  asosida   
sintaktik konstruksiya turibdi. Jadval ifodani semantikasi shundan iboratki, from, 
where,  group  by  va  having  bo`limlarni  ketma-ket  qo`llash  hisobiga,  from 

---

bo`limda  ko`rsatilgan  jadvallardan  yangi  jadval  hosil  bo`ladi.  Bunday  jadvalni 
satrlari tartiblangan bo`lishi va unda takrorlangan satrlar ham uchrashi mumkin. 
Biz  ketma-ket  sintaktik  konstruksiyalarni  ko`rib  chiqamiz.  Tanlash  operatori 
bitta yoki bir nechta jadvaldan kerakli ma`lumotlarni natijaviy jadval ko`rinishda 
hosil  qiladi.  Bunday  jadvalga  hech  qanday  chegaralar  qo`yilmaydi,  bunday 
jadval bitta ustun bitta satr (skalyar), yoki bitta satr bir nechta ustun, yoki bo`sh 
ham  bo`lishi  mumkin.    Natijaviy  jadval  vaqtincha  quriladi  va  operator 
ishlagandan  so`ng  umuman  aytganda  o`chirilib  ketadi,  lekin  namunaga  kursor 
tushunchasi  ham  kiritilgan.  Kursor  jadvalni  joriy  satrini  ko`rsatib  turadigan 
ko`rsatkich,  kursor  orqali  jadvalni  satrlari  bo`yicha  navigatsiya,  ya`ni  har 
tomonga  yurish  mumkin,  buning  uchun  kursor  avvalo  natijaviy  jadvalga 
bog`lanib qo`yiladi, so`ng ma`lum komandalar bilan shu jadval bo`ylab yuradi. 
Oxirida kursor yopilishi kerak bo`ladi, shunda natijaviy jadval ham o`chiriladi. 
So`rov tasnifi
 
 
So`rov  tasnifida  tanlash  ro`yxati  beriladi  bu  ro`yxatda  jadvallar  ustunlari 
nomidan  tashqari  ulardan  tuzilgan  arifmetik  ifodalar,  satrlar  va  o`zgarmaslar 
berilishi mumkin. Natijaviy jadvalda shu ro`yxatda ko`rsatilgan ustunlar bo`ladi. 
 So`rov  tasnifi