Mamlakatimiz milliy iqtisodining xech bir tarmogi samarali va mu’tadil

часть сети 

 

The client 

part of the 

network 

 

foydalanuvchi bilan o'zaro 

aloqani tashkil 

qiladi  (foydalanuvchi 

interfeysi) 

Kompyuter 

 

Компьютер 

 

Computer 

 

ostida 

ma'lumotlarni 

qabul 

qiluvchi,  saqlaydigan  va  qayta 

ishlovchi elektron qurilma 

ko'rsatmalar to'plamini 

boshqarish 

---

447 

 

Kompyuter 

taqdimoti 

 

Компьютерная 

презентация  

 

 

 

Computer 

presentation 

 

kompyuterda 

yaratilgan 

va 

ko'rsatish uchun mo'ljallangan, 

matnlar, raqamlar, jadvallar, 

grafikalar 

Kompyutеr 

tarmoqlari 

 

Компьютерная 

 

сеть 

 

Computer 

network 

 

tizimi  ulanishlar  kompyuterla

r  yoki 

hisoblash  uskunalar (serverlar,

 routerlar va boshqa uskunalar) 

Kortana 

 

Кортана 

 

Kortana 

 

Bu virtual yordamchi 

Windows 10 

Kursor 

 

Курсор 

 

Cursor 

 

klaviatura,  sichqoncha  yoki 

boshqa 

boshqaruv 

moslamasi  yordamida  o'zaro 

aloqada  bo'ladigan  ob'ektni 

ko'rsatadigan  grafik  interfeys 

elementi   

Kesh-xotira 

 

Кэш-память 

 

Cache 

 

protsessor  va  RAM  o'rtasida 

joylashgan  yuqori  tezlikdagi 

xotira 

Tasma 

 

Лента 

 

Tape 

 

Bu ekranning yuqori qismidagi, 

kengligi  bir  dyuymdan  ortiq 

bo'lgan  chiziq  bo'lib,  u  barcha 

asosiy  buyruqlar to'plamini o'z 

ichiga oladi, mavzular bo'yicha 

alohida yorliqlar va guruhlarda 

guruhlangan. 

To’g’richiziqli 

 

hisoblash 

jarayoni 

 

Линейный 

вычислительны

й процесс 

 

Sequence 

control 

structure 

 

bu 

hisoblash 

bosqichlari 

chiziqli bajariladigan hisoblash 

jarayonidir 

ularni yozib olish ketma-

ketligi 

Lokal hisoblash 

tarmog’i 

 

Локальная 

вычислительна

я сеть 

 

Local 

computing 

network 

 

Bu  barcha  kompyuterlarning 

resurslarini  almashish  uchun 

bir  yoki  bir  nechta  yaqin 

binolar 

ichida 

cheklangan 

kichik  hududda  joylashgan 

umumiy  ma'lumotlarni  uzatish 

vositasi  bilan  birlashtirilgan 

nisbatan 

kam 

sonli 

kompyuterlar guruhidir. 

---

448 

 

Kichik EHM 

 

Малые ЭВМ 

 

Small 

computer 

 

texnologik 

jarayonlarni 

boshqarish  uchun  boshqaruv 

kompyuterlari 

sifatida 

foydalaniladi 

Marketing 

 

Маркетинг 

 

Marketing 

 

bu tovarlarni yaratish, yetkazib 

berish va almashish orqali ham 

shaxslar,  ham  guruhlarning 

ehtiyojlari 

va 

ehtiyojlarini 

qondirishga intiladigan ijtimoiy 

va boshqaruv jarayonidir. 

Mаrkеting 

ахbоrоt tizimi 

 

Маркетинговая 

информационн 

ая система 

 

Marketing 

 

Information 

System 

 

marketing  qarorlarini  qabul 

qilishda  foydalaniladigan  o'z 

vaqtida 

va 

ishonchli 

ma'lumotlarni 

to'plash, 

saralash, tahlil qilish, baholash 

va  tarqatish  uchun  shaxslar, 

uskunalar 

va 

protseduralarni 

o'z 

ichiga 

oladi.  

Mаrkеting 

qidiruv tizimi 

 

Маркетинговая 

разведыватель 

ная система 

 

Marketing 

 

Intelligence 

System 

 

bozor 

muhitida 

sodir 

bo'layotgan 

o'zgarishlarning 

hozirgi  tasvirini  qayta  tiklash 

uchun  menejerlar  tomonidan 

foydalaniladigan  ma'lumotlar 

manbalari va ularni olish tartib-

qoidalarining 

buyurtma 

qilingan to'plami. 

Matematik va 

dasturiy 

ta’minot 

 

Математическо

е и 

 

программное 

обеспечение 

 

Mathematical 

and software 

 

axborot  tizimining  maqsad  va 

vazifalarini  amalga  oshirish, 

shuningdek,  texnik  vositalar 

majmuasining  normal  ishlashi 

uchun 

matematik 

usullar, 

modellar, 

algoritmlar 

va 

dasturlar majmui 

Microsoft Edge 

 

Microsoft Edge 

 

Microsoft 

Edge 

 

Windows 10 foydalanuvchilari 

uchun maxsus ishlab chiqilgan 

yangi brauzer 

Monitor 

 

Монитор 

 

Monitor 

 

ramziy va grafik ma'lumotlarni 

vizual  tarzda  takrorlash  uchun 

qurilma 

---

449 

 

Multimediya 

 

Мультимедиа 

 

Multimedia 

 

kontent  yoki  ma'lumotlar  bir 

vaqtning o'zida turli shakllarda 

taqdim  etiladigan  tarkib  - 

ovozli,  animatsion  kompyuter 

grafikasi, video 

Sichqoncha 

 

Мышь 

 

Mouse 

 

hisoblanadi  qurilma  kursorni 

boshqarish 

Soliq 

 

Налог 

 

Tax 

 

Bular 

tegishli 

darajadagi 

byudjetga 

yoki 

byudjetdan 

tashqari  jamg'armaga  to'lovchi 

tomonidan  qonun  hujjatlarida 

(Soliq  kodeksi)  belgilangan 

tartibda  va  shartlarda  amalga 

oshiriladigan 

majburiy 

to'lovlardir. 

Soliq axboroti 

 

Налоговая 

информация 

 

Tax 

information 

 

soliq solish ob'ektlaridan, soliq 

solish 

ob'ektlaridan 

undiriladigan 

soliqlar 

to'g'risidagi 

ma'lumotlar, 

buxgalteriya  hisobi  va  tahliliy 

ma'lumotlar 

soliq to'lovchilar 

Netbuk 

 

Нетбук 

 

Netbook 

 

Internetga  kirish  va  eng  oddiy 

ofis  dasturlari  bilan  ishlash 

uchun kichik noutbuk 

Noutbuk 

 

Ноутбуки 

(лэптопы) 

 

Noutbook 

 

Noutbuk  kompyuterlari  hajmi 

bo'yicha  katta  formatli  kitobga 

yaqinroq 

Operatsion 

qobiqlar 

 

Операционные 

оболочки 

 

Operating 

shell 

 

foydalanuvchi  va  operatsion 

tizim  buyruqlari  o'rtasidagi 

aloqani  osonlashtirish  uchun 

mo'ljallangan maxsus dasturlar. 

Tashkiliy 

ta’minot 

 

Организационн

ое обеспечение 

 

Organizationa

l support 

 

ishlab  chiqish  va  foydalanish 

jarayonida 

ishchilarning 

texnik vositalar bilan va o'zaro 

munosabatlarini 

tartibga 

soluvchi  usullar  va  vositalar 

to'plami  

axborot tizimi 

---

450 

 

Amaliy 

dasturlar 

paketlari 

 

Пакет 

прикладных 

программ 

 

Application 

package 

 

bu 

ma'lum 

bir 

toifadagi 

muammolarni  hal  qilish  uchun 

mos  dasturlar  to'plamidir.  PPP 

har  doim  dasturlash  bo'yicha 

ham, 

ushbu 

PPPdan 

foydalanish 

bilan 

hal 

qilinadigan  vazifalar  tegishli 

bo'lgan sohada ham ma'lum bir 

malakaga 

ega 

foydalanuvchilarga 

e'tibor 

qaratadi. 

Palmtop 

 

Palmtop 

(наладонник) 

 

Palmtop 

 

eng  kichik  zamonaviy  shaxsiy 

kompyuterlar. 

Qo'lingizning kaftiga sig'adi 

Plotter 

 

Плоттер 

 

Plotter 

 

murakkab  va  katta  formatli 

grafik  ob'ektlarni  (plakatlar, 

chizmalar, 

elektr va elektron sxemalar)  

Tizimcha 

 

Подсистема 

 

Subsystem 

 

bu  tizimning  bir  qismi,  ba'zi 

sabablarga ko'ra ajratilgan 

Qidiruv 

zaxirasi 

 

Поисковый 

ресурс 

 

Search 

resource 

 

bu 

ma'lumotni 

qidirish 

uchun  mo'ljallangan  kompyute

r tizimi  

Huquqiy 

ta’minot 

 

Правовое 

обеспечение 

 

Legal support 

 

axborot  tizimlarini  yaratish, 

huquqiy  holati  va  ishlashini 

belgilovchi,  axborotni  olish, 

o'zgartirish 

va 

ulardan 

foydalanish  tartibini  tartibga 

soluvchi  huquqiy  normalar 

majmui. 

Predmet sohasi 

 

Предметная 

область 

 

Subject area 

 

o'zaro  bog'langan  funktsiyalar, 

boshqaruv  vazifalari  majmui, 

ular  yordamida  belgilangan 

maqsadlarga 

erishishga 

erishiladi. 

Taqdimot 

 

Презентация 

 

Presentation 

 

yangi, 

yaqinda 

yaratilgan 

narsaning 

taqdimotini 

chaqiring 

Dasturlash 

 

Программиров

 

ание 

 

Programming 

 

bu  agregat  dasturlarni ishlab 

chiqish va ularni amalga 

oshirish bilan bog'liq 

jarayonlar 

---

451 

 

Bayyonnoma 

 

Протокол 

 

Protocol 

 

bu 

tarmoqdagi 

kompyuter 

qurilmalari  yoki  kompyuterlar 

o'rtasida  axborot  almashish 

formati  va  tartiblarini  tartibga 

soluvchi qoidalar to'plamidir. 

TCP/IP 

bayonnomasi 

 

Протокол 

TCP/IP 

 

TCP/IP 

 

Protocol 

 

tizimlar 

o'rtasida 

ma'lumot 

almashishni  standartlashtiradi 

va ma'lumotlarni paket sifatida 

qanday  ko'rsatishni  va  har  bir 

paketni 

masofaviy 

kompyuterga 

qanday 

o'tkazishni belgilaydi. 

Uzatishni 

boshqarish 

bayonnomasi 

 

Протокол 

управления 

передачей 

 

Transmission 

 

Control 

 

Protocol 

 

ma'lumotni  qanday  paketlarga 

bo'lish 

va 

Internet 

orqali 

yuborish kerakligini belgilaydi 

Ilova 

 

Приложение 

 

Арplication 

 

muammoni  hal  qilish  uchun 

kompyuterda 

dasturiy 

ta'minotni amalga oshirish.   

Printer 

 

Принтер 

 

Printer 

 

Bu  raqamli,  matnli  va  grafik 

ma'lumotlarni  qog'ozga  chop 

etish 

uchun 

mo'ljallangan 

qurilma 

Dastur 

 

Программа 

 

Рrogram 

 

muammoni  hal  qilish  uchun 

kompyuter 

buyruqlarining 

(ko'rsatmalarining) 

tartiblangan ketma-ketligi. 

Dasturiy 

ta’minot 

 

Программное 

обеспечение 

 

Software 

 

ma'lumotlarni  qayta  ishlash 

dasturlari  va  ularning  ishlashi 

uchun  zarur  bo'lgan  hujjatlar 

to'plami. 

Dasturiy 

maxsulotlar 

 

Программный 

продукты 

 

Software 

products 

 

foydalanuvchilarning 

ehtiyojlarini  qondirish,  keng 

tarqatish  va  sotish  uchun 

mo'ljallangan. 

Ishchi varoq 

 

Рабочий лист

  

Worksheet

   bu ma'lumotni kiritish, saqlash 

va 

hisob-kitoblarni 

amalga 

oshirish  uchun  mo'ljallangan 

ish  kitobining  elementi  bo'lib, 

uning 

asosiy 

komponenti 

katakdir. 

---

452 

 

Tarmoqlanga n 

hisoblash 

jarayoni 

 

Разветвляющий

ся 

 

вычислительны

й процесс 

 

Conditional 

control 

 

bu  shunday  hisoblash  jarayoni 

bo'lib,  uni  amalga  oshirish 

boshlang'ich 

yoki 

oraliq 

ma'lumotlarning 

xususiyatlariga qarab bir necha 

yo'nalishlardan  birida  sodir 

bo'ladi. 

  

Ma’lumotlar 

bazasining 

serveri 

 

Сервер базы 

данных  

 

The database 

server 

 

mijozlar  sifatida  ishlaydigan 

biznes 

tartib-qoidalarini 

boshqaradi 

Ilovalar serveri 

 

Сервер 

приложений 

 

Applications 

server 

 

tarmoqning 

mijoz 

tomoni 

uchun  biznes  tartib-qoidalarini 

amalga oshiradi 

Tizim 

 

Система 

 

System 

 

Bir vaqtning o'zida ham yaxlit, 

ham  qo'yilgan  maqsadlarga 

erishish 

manfaatlarida 

birlashtirilgan 

o'xshash 

bo'lmagan  elementlar  to'plami 

sifatida qaraladigan har qanday 

ob'ekt. 

Marketing 

qarorlarini 

tahlil qilish 

tizimi 

 

Система 

анализа 

 

маркетинговых 

решений 

 

Marketing 

decision 

analysis 

 

system 

 

 

 

ekspert tizimlari deb ataladigan 

soha mutaxassislarining kasbiy 

tajribasiga 

asoslangan 

muayyan 

protseduralar 

va 

mantiqiy-matematik 

algoritmlardan iborat. 

MATning ichki 

 

hisobotlar 

tizimi  

 

Система 

внутренней 

 

отчетности 

 

МИС 

 

Internal 

reporting 

system MIS 

 

sotish 

hajmlari, 

narxlar, 

mahsulot 

zaxiralari, 

buyurtmalar, 

tovar-moddiy 

boyliklar, 

pul 

oqimi, 

daromadlar 

va 

boshqalar 

haqidagi  ma'lumotlarni  aks 

ettiradi. 

Marketing 

tadqiqotlari 

tizimi 

 

Система 

маркетинговых 

исследований 

 

Engine 

 

Marketing 

 

Research 

 

muayyan  muammolarni  hal 

qilish  uchun  mustaqil  ravishda 

yoki  ixtisoslashgan  firmalar 

yordamida  olib  boriladigan 

tadqiqotlarni nazarda tutadi 

Skanеr 

 

Сканер 

 

Scanner 

 

matn,  chizma,  fotosurat  va 

hokazo 

tasvirlarni 

tarjima 

qilish uchun yorug'likka sezgir 

---

453 

 

uskunalardan 

foydalanadi. raqamli 

Slayd 

 

Слайд 

 

Slide 

 

taqdimotning har bir sahifasiga 

murojaat 

qilish 

uchun 

ishlatiladi 

Slayd shou 

 

Слайд шоу 

 

Slide show 

 

ma'lum  bir  mavzu  bo'yicha 

oldindan  tanlangan  bir  qator 

harakatsiz 

tasvirlarni 

ko'rsatish, proyeksiya ekranida 

yoki 

elektron monitor  

Maslahat 

beruvchi 

axborot 

tizimlari 

 

Советующие 

ИС 

 

Council 

 

Information 

System 

 

shaxs 

tomonidan 

hisobga 

olinadigan  va  darhol  bir  qator 

aniq 

harakatlarga 

aylanmaydigan  ma'lumotlarni 

yaratish 

Statistik 

axborot 

 

Статистическая 

информация 

 

statistical 

information 

 

Bu 

ro'yxatga 

olinishi, 

uzatilishi, 

qayta 

ishlanishi, 

saqlanishi  va  hal  qilish  uchun 

ishlatilishi  mumkin  bo'lgan 

moliyaviy va ijtimoiy-iqtisodiy 

xarakterdagi 

turli 

ma'lumotlarni  o'z  ichiga  olgan 

iqtisodiy  ma'lumotlarning  bir 

turi. 

ijtimoiy va iqtisodiy 

muammolar 

Suan-pan 

 

Суан-пан 

 

Suan Pan 

 

Yuqori  va  pastki  qismlarga 

bo'lingan  yog'och  ramkadan 

iborat bo'lgan Xitoy abakusi 

Super EHM 

 

Супер ЭВМ 

 

Super 

computer 

 

ular  juda  katta  tezlikka  ega 

kuchli 

ko'p 

protsessorli 

kompyuterlardir 

Shtrixkodlarni 

o’quvchilar 

 

Считыватели 

штрих-кодов 

 

Barcode 

scanners 

 

bor  shtrix-kod belgilarini 

raqamli kodga aylantiruvchi 

fotoelektrik (optik) skanerlar 

Takt 

 

Такт 

 

Tact 

 

vaqt  bajarilishi  eng oddiy 

operatsiya