ElGamal
ElGamal algoritmi 1985 yilda ishlab chiqilgan. Algoritmning nomi uning muallifi
familiyasida atalgan. DSS (Digital Signature Standard) AKSH standartida
ishlatiladi. Algoritmning kriptobardoshliligi chekli maydonlarda butun sonlarni
440
logarifmlash muammosi matematikada amaliy xisoblash nuktai-nazaridan xanuz
yechilmaganligiga asoslanadi
.
Glossariy
Atamaning
oʻzbek tilidagi
nomlanishi
Atamaning rus
tilidagi
nomlanishi
Atamaning
ingliz tilidagi
nomlanishi
Atamaning ma’nosi
Abak
Абак
Abak
hisoblash moslamasi, bu yivli
taxta bo'lib, unda pozitsion
printsipga ko'ra, ba'zi narsalar -
toshlar,
suyaklar
joylashtirilgan.
Avtomatlashtir
ilgan bank
tizimi
Автоматизиров
анная
банковская
система
Automated
bank system
ishlab chiqilgan va ishlaydigan
birlashtirilgan
elementlar
to'plami
(axborot,
asbob-uskunalar,
dasturlar, texnologiyalar va
h.k.) bank oldida turgan yagona
axborot va boshqaruv vazifalari
kompleksini bajaradi.
Avtomatlashtir
ilgan soliq
tizimi
Автоматизиров
анная
налоговая
информационн
ая система
Automated
Tax
Information
System
turli
darajadagi
soliq
xizmatlarida
buxgalteriya
hisobi, nazorat va hisobot
ma'lumotlariga ishlov berishni
avtomatlashtirish
uchun
foydalaniladigan
texnik,
tashkiliy va dasturiy vositalar
to'plami.
Avtomatlashtir
ilgan
axborot tizimi
Автоматизupов
анные ИС
Automated
information
systems
Axborotni
qayta
ishlash
jarayonida shaxsni ham, texnik
vositalarni ham ishtirok etishni
o'z ichiga oladi, bunda asosiy
rol kompyuterga beriladi.
441
Avtomatik
axborot tizimi
Автоматически
е ИС
Automatic
information
systems
inson
aralashuvisiz
barcha
ma'lumotlarni qayta ishlash
operatsiyalarini bajarish
Algoritm
Алгоритм
Algorithm
bu
muammoni
hal
qilish
usulining
tavsifi
yoki
boshqacha
qilib
aytganda,
istalgan natijani olish uchun
kompyuter
tomonidan
bajariladigan
hisoblash
jarayonidagi bosqichlar ketma-
ketligi.
Arifmetik-
mantiqiy
qurilma
Арифметиколог
ическое
устройство
(АЛУ)
Arithmetic
logic unit
ALU vazifasi qoʻshish, ayirish,
koʻpaytirish va boʻlish, VA,
YOKI, YOʻQ va hokazo kabi
arifmetik va mantiqiy amallarni
bajarishdan iborat.
Bazaviy
dasturiy
ta’minot
Базовое
программное
обеспечение
Base software
kompyuterning
ishlashini
ta'minlash
uchun
dasturiy
vositalarning minimal to'plami.
Bank
Банк
Bank
pul va qimmatli qog'ozlarni
ishlab
chiqarish,
saqlash,
ta'minlash,
tarqatish,
almashish, pul va muomalani
nazorat
qiluvchi
moliya
muassasasi
Back-office
Back-office
Back-office
ichki bank faoliyatining turli
sohalari va ichki hisob-kitoblar
(ssudalar, depozitlar, qimmatli
qog'ozlar, plastik kartochkalar
va boshqalar bilan ishlash)
uchun ilovadir.
Blog
Блог
Blog
Veb-sayt
kimning
Asosiy
mundarijaga muntazam matnni
o'z
ichiga
olgan
xabarlar
qo'shiladi,
rasmlar yoki multimedia
Blok-sxema
Блок-схема
Block diagram
algoritm
qadamlari
ketma-
ketligini grafik tasvirlash
442
Katta EHM
Большие ЭВМ
Mainframe
ko'p foydalanuvchi rejimi bilan
tavsiflanadi (bir vaqtning o'zida
1000 tagacha foydalanuvchi o'z
muammolarini
hal
qilishi
mumkin)
Buxgalteriya
axborot tizimi
Бухгалтерская
информационн
ая система
Accounting
information
system
cheklangan
resurslardan
foydalanish
variantlarini
tanlashda asosli qarorlar qabul
qilish
uchun
korxona
rahbariyatini
moliyaviy
axborot
bilan
ta’minlashga
xizmat qiladi
Buxgalteriya
hisobi
Бухгалтерский
учет
Accounting
pul
o'lchovi
umumlashtiriladigan turli xil
o'lchovlardagi hujjatlar asosida
korxonaning butun xo'jalik
faoliyatini uzluksiz, uzluksiz,
o'zaro bog'liq holda aks ettirish
Web-brauzеr
Веб-браузер
Browse
Veb-sahifalarni
ko'rish
uchun
amaliy
dasturlar
bilan
ta'minlash
;
veb-
hujjatlarning mazmuni , komp
yuter
fayllari
va
ularning
kataloglari;
veb-
ilovalarni
boshqarish
va
boshqalar.
Web-varoq
Веб страница
Web-page
veb-brauzer yordamida kirish
mumkin bo'lgan World Wide
Web hujjati yoki axborot
resursi
Qo’shimcha
varaqa
Вкладка
Tabs
ko'pincha
birgalikda
bajariladigan vazifalar bo'yicha
guruhlangan buyruqlar bilan
lentaning ajralmas qismidir.
Gipеrmatn
Гипертекст
Hypertext
kompyuter ekranidagi matn
elementlari o‘rtasida semantik
bog‘lanishni bir elementdan
ikkinchisiga
oson
o‘tishni
amalga
oshirish
imkonini
beruvchi axborot tuzilmasi.
443
Global
hisoblash
tarmog’i
Глобальная
вычислительна
я сеть
World Area
NetWork
geografik
jihatdan
uzoqda
joylashgan
kompyuterlarni
birlashtiruvchi tarmoq
bir-biridan uzoq masofalar
Shahar
tarmog’i
Городская сеть
Metropolitan
Area
NetWork
axborot ehtiyojlariga xizmat
qiluvchi tarmoq
katta shahar
Grafik
interfeys
Графический
интерфейс
Graphic
interface
foydalanuvchi interfeysining b
ir
turi
bo'lib
,
unda foydalanuvchiga displeyd
a
taqdim
etilgan interfeys elementlari gr
afik
tasvirlar
shaklida
bajariladi.
Ma’lumotlar
Данные
Data
faktlar va g'oyalarni ma'lum bir
jarayonda uzatish va qayta
ishlash uchun mos bo'lgan
rasmiylashtirilgan
shaklda
taqdim etish.
Jostik
Джойстик
Joystick
bu
rul
ko'rinishidagi
manipulyator bo'lib, asosan
parvoz simulyatorlari, kosmik
janglar, kema va suv osti
simulyatorlari kabi o'yinlar
uchun mo'ljallangan.
Diagramma
Диаграмма
Diagram
tezkor baholash uchun chiziqli
segmentlar
yoki
geometrik
shakllar bilan ma'lumotlarning
grafik tasviri
bir nechta miqdorlarning
nisbati
Muloqatli oyna
Диалоговое
окно
Dialog
window
dastur
va
foydalanuvchi
o'rtasidagi aloqa uchun, ya'ni
dastur
buyruqni
bajarish
bo'yicha qo'shimcha ma'lumot
olish uchun mo'ljallangan.
Diskovod
Дисковод или
оптический
привод
Drive or
optical driver
optik disk o'quvchi va yozuvchi
444
Masofaviy
bank xizmati
Дистанционное
банковское
обслуживание
Remote
banking
mijoz tomonidan masofadan
turib, ko'pincha kompyuter va
telefon
tarmoqlaridan
foydalangan holda uzatiladigan
buyurtmalar
asosida
bank
xizmatlarini
ko'rsatish
texnologiyalarining
umumiy
atamasi
Drayver
Драйверы
Drivers
kiritish va chiqarish qurilmalari
kompyuter tizimi bilan oʻzaro
taʼsir qilish imkonini beruvchi
maxsus dasturlardir
Qattiq disk
Жесткий диск
Hard disk
drive (HDD)
bu axborotni doimiy saqlash
qurilmasi
Dasturiy
vositalarning
xayot davri
Жизненный
Цикл
Программного
средства
Software life
cycle
PS
kontseptsiyasi
paydo
bo'lgan paytdan boshlab va
undan foydalanishning barcha
turlarini
tugatish
bilan
yakunlangan uning rivojlanishi
va ishlashi (foydalanish)ning
butun davrini tushunish.
Masala
Задача
Рroblеm, task
hal qilinishi kerak bo'lgan
muammo.
Dasturlash
texnologiyasini
ng qurollari
Инструментари
й технологии
программирова
ния
Toolkit
Software
Engineering
yaratilgan
dasturiy
mahsulotlarni ishlab chiqish,
disk raskadrovka va joriy etish
texnologiyasini
ta’minlovchi
dasturlar
va
dasturiy
komplekslar majmuasi.
Integrallashg
an
(korporativ)
AT
Интегрированн
ые
(корпоративные
) ИС
Integrated
information
systems
kompaniyaning
barcha
funktsiyalarini
avtomatlashtirish va dizayndan
tortib
to
mahsulotlarni
sotishgacha bo'lgan butun ish
tsiklini qamrab olish uchun
ishlatiladi
445
Internet
Интернет
Internet
bu global kompyuter tarmog'i
bo'lib,
unda
mahalliy,
mintaqaviy
va
korporativ
tarmoqlar
ko'plab
yuqori
o'tkazuvchanlikdagi
axborot
uzatish kanallari bilan o'zaro
bog'langan.
Interpretator
Интерпретатор
Interpreter
kompilyatorlardan
farqli
ravishda ular operatorni qayta
ishlash va dasturni bajarishni
amalga oshiradilar.
Axborot
Информация
Information
atrof-muhit
ob'ektlari
va
hodisalari,
ularning
parametrlari, xususiyatlari va
holati to'g'risidagi ma'lumotlar,
ular
haqidagi
bilimlarning
noaniqligi va to'liq emasligi
darajasini kamaytiradi.
Axborot tizimi
Информационн
ая система
Information
system
belgilangan maqsadga erishish
uchun axborotni saqlash, qayta
ishlash va chiqarish uchun
foydalaniladigan
oʻzaro
bogʻlangan vositalar, usullar va
xodimlar majmuasi
Axborot
tеxnologiyasi
Информационн
ая технология
Information
technology
ob'ekt, jarayon yoki hodisaning
holati to'g'risida yangi sifatdagi
ma'lumotlarni
olish
uchun
ma'lumotlarni yig'ish, qayta
ishlash va uzatish vositalari va
usullari
to'plamidan
foydalanadigan jarayon.
Axborot
ta’minot
Информацион-
ное обеспечение
Information
support
Axborotni
tasniflash
va
kodlashning yagona tizimi,
yagona
hujjatlashtirish
tizimlari,
tashkilotda
aylanayotgan axborot oqimlari
sxemalari,
shuningdek
ma'lumotlar bazalarini yaratish
metodologiyasi.
Axborotqidiruv
tizimlar
Информационн
о-поисковые
системы
Information
storage and
retrieval
systems
ma'lumotlarni
murakkab
o'zgartirishlarsiz foydalanuvchi
talabiga binoan ma'lumotlarni
kiritish,
tizimlashtirish,
446
saqlash,
berishni
amalga
oshirish
Axborotyechuv
chi tizimlar
Информационн
о-решающие
системы
Informationso
lving systems
bo'yicha ma'lumotlarni qayta
ishlash
bo'yicha
barcha
operatsiyalarni amalga oshirish
ma'lum bir algoritm
Avtomatlasht
irilgan
loyihalashtiri
sh axborot
tizimlari
ИС
автоматизирова
нного
проектирования
Information
Computer
Aided Design
avtomatlashtirish
uchun
mo'ljallangan
muhandislarning vazifalari
dizaynerlar,
konstruktorlar,
me'morlar, dizaynerlar yangi
jihozlarni yaratishda yoki
texnologiyalar
Tashkiliy
boshqaruv
axborot
tizimlari
Информационн
ые системы
организационн
ого управления
Organizationa
l
Information
Management
System
boshqaruv
xodimlarining
funktsiyalarini
avtomatlashtirish
uchun
mo'ljallangan
Texnologik
jarayonlarni
boshqarish
axborot
tizimlari
ИС управления
технологически
ми процессами
Information
Process
Control
System
ishlab chiqarish xodimlarining
funksiyalarini
avtomatlashtirishga
xizmat
qiladi
IP-manzil
IP-адрес
IP- address
ishtirokchining yagona manzili
Butunjahon tarmog'i
Klaviatura
Клавиатура
Keyboard
bu
raqamli
va
matnli
ma'lumotlar,
shuningdek,
boshqaruv buyruqlari uchun
standart kiritish qurilmasi
Tarmoqning
mijoz qismi
Клиентская
Do'stlaringiz bilan baham: |