Y alM da qishloq x o ‘jaligi mahsulotining ulushi, foizda
Qishloq xo‘jaligi mahsulot turlari
1990 yil
2000 yil
2010 yil
Yalpi m ahsulot
33,4
30,1
17,5
Paxta tolasi
15,9
3,6
1,9
D onli ekinlar
1,4
ЗЛ
2,0
Kartoshka
0,3
0,8
1,4
Sabzavotlar
1,3
2,4
2,3
Poliz ekinlari
0,5
0,3
0.3
Mevalar
0,7
0,9
1,1
U zum
0.8
0,8
0,9
Manba: Основные тенденции и показатели экономического и социаль
ного развития республики Узбекистан за годы независимости (1990-2010
гг.) и прогноз на 2011-2015 гг. Статистический сборник.-Т.: Узбекистан,
2011. С.42.
136
Y erga b o ‘lgan m u no sabatda yangicha tam oyillar joriy
etildi. Y erni te rm er x o ‘jaliklariga 0 ‘zbekiston Respublikasi
Q onuniga b in o an 50 yil m uddatga, d eh q o n x o ‘jaliklariga
um rbo d foydalanishga berish tizim i jo riy etildi.
Q ishloq x o ‘jaligida
o ‘tkazilgan va
davom etayotgan
islohotlar
m ahsulot
yetishtirishda,
m ahsulot
hajm ining
o ‘sishida, qishloq x o ‘jaligi ekinlarining hosildorhgi va chorva
m ollari m ahsuldorligi ortishida m uhim bosqich b o ‘lm oqda.
Shu boisdan, 2010-yilda qishloq x o ‘jaligi m ahsulotlari ishlab
chiqarish hajm i 2009-yilga nisbatan 6,8 foizga, 2000-yilga
nisbatan esa 1,8 barobarga oshdi. Paxta, g ‘alla kabi strategik
m u h im qishloq x o ‘jaligi ekinlari bilan b ir qatord a. m eva-
sabzavotchilik, chorvachilik, parran dachilik va
bahqchilik
sohalarida ishlab chiqarish sezilarli darajada o ‘sdi.
Sobiq Ittifo q davrida respublika qishloq x o ‘jaligi asosan
paxtachilikka ixtisoslashgan, m arkaziy h u d u d lar sanoatini
xom ashyo bilan ta ’m inlovchi m o n o k u ltu ra k o ‘rinishidagi
rayon edi. M ustaqillikka erishgach bu sohada tub islohotlar
olib borildi, qishloq x o ‘jaligi deyarli to ‘liq nodavlat sektoriga
o ‘tkazildi, ferm er va deh q o n xo‘jaliklari tashkil etildi, paxta
yakka hokim ligiga b arh am berildi, do n (g‘alla) m ustaqilligiga
erishildi. 2009-yilda qabul qilingan «Q ishloq taraqqiyoti va
farovonligi
yili»
davlat
dasturida qishloq
joylarda
agroiqtisodiyot sohasi bilan bir q ato rd a transp ort, ta ’lim ,
sog‘liqni saqlash, m oliya, sport kabilarni rivojlantirishga, uy-
jo y
qurilishiga
katta
aham iyat
berildi.
H ozirgi
vaqtda
respublika ja m i investitsiya hajm ining tax m in an 3 foizi
agroiqtisodiyotga to ‘g‘ri keladi. V aholanki, bu k o ‘rsatkich
sano atda 35-37 %, tran sp o rt va qurilishda 25 % ga teng.
2010-yil yakuniga k o ‘ra, 0 ‘zbekistonda ja m i 15810,7
m lrd so ‘m lik qishloq xo‘jaligi m ahsulotlari yetishtirilgan. Bu
borada S am arqand va T oshkent viloyatlari yetakchi — ularning
h a r biriga respublikam iz jam i qishloq x o ‘jalik m ahsulotining
13,1 foizidan to ‘g‘ri keladi. A ndijon viloyatining ulushi 10,1
%, B uxoroniki 9,2 %, Q ashqadaryoniki 8,4 %, F arg ‘ona
viloyatida esa bu k o ‘rsatkich 8,1 %. E ng past, agroiqtisodiyot
tizim i
sust
rivojlangan
Q oraqalpog‘iston
Respublikasida
137
m azku r k o ‘rsatkich 3,1 %, N av oiy viloyatida 4,4 %, Jizzaxda
5,2 foizni tashkil etadi.
Q ishloq x o ‘jaligida o ‘tkazilgan islohotlar u ning barcha
tarm oqlarida, yer fon d id an foydalanishda. m ahsulot yetish-
tirish kabi jarayonlarda o ‘zining ijobiy natijasini berdi. Q ishloq
xo‘jaligidagi islohotlarning ijobiy yutuqlari iqtisodiyotning
b arqaro r faoliyat yuritishiga, tarm o q va hududiy tarkibining
takom illashuviga, iqtisodiy o ‘sish su r’atlarining jadallashuviga,
u m u m an olganda, xalq farovonligi ortishiga xizm at qiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |