Burxonov, O‘. Xudoyorov, Q

 
                 
 
 
Pozitsion va nopozitsion sanoq sistemalari
 
 
Raqamlarning yozuvdagi joylashuviga, ya’ni 
pozitsiyasiga bog‘liq sanoq sistema pozitsion 
sanoq sistema deb ataladi.
 
      
  
   Pozitsion sanoq sistemasida berilgan sonning qiymati 
sonni tasvirlovchi raqamlarning egallagan o‘rniga 
bog‘liq bo‘ladi.
 
Masalan: 222 sonida bir xil raqamlar 
yozilgan, lekin joylashgan o‘rniga qarab ularning 
qiymati turlicha.
 
Nopozitsion sanoq sistemasida
 belgining qiymati 
uning egallagan o‘rniga bog‘liq emas. Masalan: 
maxsus  belgi  yoki  ba’zi  xalqlar  alifbosidagi  har  bir 
harf  ma’lum  bir  songa  teng  bo‘lgan.  So‘zlardagi 
harflar  ifodalagan  sonlarni  qo‘shib,  turli  sonlar  hosil 
qilingan.  Bunda  harf  qayerda  joylashishidan  qat’i 
nazar u bir xil qiymatga ega bo‘lgan.
 
1.
  Quyida sonlarni ifodalayotgan shakllar berilgan.
   = 2         
 = 5             = 8
 
Ular turli usulda joylashtirildi:
    a)             b)             d)           
 
Bu raqamlar pozitsion sistemada nechani anglatadi?
 
Nopozitsion sistemada-chi?  
http://eduportal.uz

---

88
 
2.
 
9 raqami har bir sonda qanday xona birligini 
anglatadi? 159, 389, 942, 1959, 1893, 6925, 9856.