Kartashunoslik

kengligi  karta  masshtabida  ifodalanmaydigan,  chiziq  bo‟ylab  joylashgan 
obyektlarni  tasvirlash  uchun  qo‟llaniladi
.  Masalan,  suvayirg‘ich  chiziqlari, 
siyosiy va ma‘muriy chegaralar, yo‘llar, telefon va telegraf liniyalari, daryo, ko‘l 
va dengizlarning qirg‘oq chiziqlari, front chiziqlari va ularni holatini o‘zgarishi va 
boshqa  obyektlarni  asosiy  yo‘nalishlari  (alp  burmalanishini  asosiy  yo‘nalishlari, 
relyefni skelet chiziqlari va hokazo) tasvirlanadi (1-rasm).  
Obyektlarni sifat va miqdor tavsiflarni berish uchun odatda chiziqli belgilarni 
rasmidan, rangidan, ichki strukturasidan ayrim hollarda kengligidan foydalaniladi. 
 
1-rasm.
 Chiziqli belgilar: 
a  –  siyosiy  va  ma‘muriy  chegaralar;  b  –  gidrografik  to‘r;  v  –  avtomobil 
yo‘llari;  g  –  alp  burmalanishining  asosiy  yo‘nalishlari;  d  –  qirg‘oqlar  tiplari;  e  – 

---

 
173 
front chizig‘ining o‘zgarishi 
 
2-rasm.
 Chiziqli belgilar usuli: 
a- viloyat chegaralari; b- temir yo‘llar;v- daryolar; g- neft quvurlari; d- gaz 
quvurlari 
 
Ayrim chiziqlar, masalan qirg‘oq chiziqlari quruqlik va suvlikni chegaralashi 
kabi zonal  chegaralar  (yoki chegara polosalari) sifatida qaralishi  mumkin. Ba‘zan 
esa  chiziqli  belgilar  kartada  maydoni  bo‘yicha  chizilgan  obyektlarning  asosiy 
yo‘nalishini  ko‘rsatadi;  misol  sifatida  relyefning  skelet  chiziqlarini  (tizmalar, 
taroqlar o‘qi va h.k.) ko‘rsatishimiz mumkin.