Kartashunoslik

Yer referens-ellipsoidlari elementlari qiymatlari 
(L.M. Bugayevskiy bo‘yicha, 1998] 
Referens-
ellipsoid 
Yarim o‟qlar 
Siqiqlik, 
α 
Referens-ellipsoid 
foydalaniladigan mamlakatlari 
katta, 
a 
(m)
 
kichik, 
b 
(m)
 
Krasovskiy 
(1940) 
6 378 245 
6 356 863 
1:298,3 
Rossiya, MDH mamlakatlari, 
Sharqiy Yevropa mamlakatlari, 
Antarktida 
Bessel (1841) 
6 377 397,2 
6 356 079 
1:299,15 
Yevropa va Osiyo 
Xeyford (1909) 
6 378 388 
6 356 912 
1:297,0 
Yevropa, Osiyo, Janubiy Amerika, 
Antarktida 
Klark I (1866) 
6 378 206 
6 356 584 
1:294,98  Shimoliy va Markaziy Amerika 
Klark II (1880) 
6 378 249 
6 356 515 
1:293,46 
Afrika, Barbados, Isroil, Iordaniya, 
Eron, Yamayka 
Eyri (1880) 
6 377 491 
6 356 185 
1:299,3 
Buyuk Britaniya 
Eyri (№ 1) 
6 377 563,4 
6 356 257 
1:299,32 
Buyuk Britaniya 
Eyri (№ 2) 
6 377 340,2 
6 356 034 
1:299,32 
Irlandiya 
Everest (1830) 
6 377 276,3 
6 356 075 
1:300,8 
Hindiston, Pokiston, Nepal, Shri-
Lanka 
Everest (1956) 
6 377 301,24 
6 356 100 
1:300.80 
Hindiston, Nepal 
Avstraliya 
(1965) 
6 378 160 
6 356 775 
1:298,25  Avstraliya, Papua-Yangi Gvineya 
GKS (1980) 
6 378 137 
6 356 752 
1:298,26 
Alyaska, Markaziy 
Amerika,Meksika, AQSH, Kanada 
Xalqaro 
6 378 388 
6 356 912 
1:297 
 
Janubiy Amerika 
(1969) 
6 378 160 
6 356 775 
1:298,25 
Janubiy Amerika 
WGS-72 
6 378 135 
6 356 750 
1:298,26 
 
WGS-84 
6 378 137 
6 356 752  1:298,257 
 
ПЗ-90 
6 378 136 
6 356 751  1:298,258 
Rossiya 
 
Mos  kelmaslik  asosan  yirik  masshtabli  kartalarda  ular  bo‘yicha  obyektlar 
koordinatalarini  aniqlashda  sezilarli  bo‘ladi.  Biroq  geograflar  tomonidan  ko‘p 
ishlatiladigan  o‘rta  va  mayda  masshtabli  kartalarda  bunday  tafovutlar  unchalik 
sezilarli bo‘lmaydi. Buning ustiga, ba‘zan ellipsoid o‘rniga shar olinadi va bunda 
Yerning o‘rtacha radiusi sifatida 
R
 = 6367,6 km qabul qilinadi. Ellipsoidni sharga 
almashtirganda  xatoliklar  juda  kam  bo‘lib,  ko‘pchilik  geografik  kartalarda 
sezilmaydi. 
Eng  kam  xatoliklarga  erishish  uchun  ikkilamchi  proyeksiyalash  usuli 
qo‘llaniladi:  avval  ellipsoid  sharda,  keyin  esa  shar  tekislikda  proyeksiyalanadi. 
Teng  maydonli  tasvirda  Krasovskiy  ellipsoidi  yuzasining  maydoni  shar  yuzasi 
maydoniga teng bo‘lishi kerak bo‘lganda, uning radiusi 
R
 = 6 371 116 m ga teng 
bo‘lishi  kerak.  Proyeksiyalashni  soddalashtirish  uchun  ellipsoidni  sharda 
tasvirlashning boshqa usullari ham ishlatiladi. 

---

 
85