Baxtiyor mengliyev



Download 1,62 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/258
Sana17.01.2022
Hajmi1,62 Mb.
#381064
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   258
Bog'liq
Baxtiyor mengliyev

BIRINCHI FASL 
KIRISH 
 
Birinchi bo‘lim 
TIL, LISON, NUTQ MUNOSABATI. TIL SATHLARI VA 
BIRLIКLARI 
 
1-§. Tilshunoslikda ilmiy bilish va uning bosqichlari 
 
Tayanch tushunchalar: 
bilish,  belgi,  ilmiy  tadqiqot,  falsafa,  “Ko‘rlar  va  fil  hikoyati”, 
empirik  fizika,  nazariy  fizika,  til,  nutq,  sath,  fonema,  tovush, 
leksema,  so‘z,  substansiya,  aksidensiya,  zot,  tajalli,  zohir,  botin, 
grammatik shakl, gap qolipi 
O‘zlashtiriladigan tushunchalar: 
ilmiy bilish, fahmiy (empirik) bilish, nazariy (idrokiy, mantiqiy, 
ratsional)  bilish,  zohiriy  belgi,  botiniy  belgi,  empirik  yondashuv, 
nazariy yondashuv, munosabat, UMIS va AHVO, WPm 
 
Ilmiy  bilish  va  uning  bosiqchlari
.  Ilmiy  bilish  –  maxsus 
metodologiya  va  usullar  asosida  borliq  haqida  bilim  hosil  qilish. 
Olimlar tomonidan tabiat, jamiyat va inson tafakkuridagi murakkab 
va  rang-barang  hodisalar  mohiyatini,  rivojlanish  qonunlarini  ilmiy 
o‘rganishning  aniq  usullari  ishlab  chiqilgan,  ular  ilmiy 
tadqiqotlarning yo‘nalishi va xususiyatlarini ifodalaydi. 
Falsafada  ilmiy  bilishning  navbatma-navbat  takrorlanib 
turuvchi ikki turi farqlanadi:
 
 
a) fahmiy (empirik, amaliy, tajribaviy) bilish; 
b) nazariy (idrokiy, mantiqiy, aqliy) bilish. 
Birinchi  bosqichda  o‘rganilayotgan  manbaning  tarkibiy 
qismlari,  belgi-xususiyatlarini  aniqlash,  saralash,  tartiblash  va 
tasvirlash  amalga  oshiriladi.  Bunda  asosiy  e’tibor  o‘rganish 
manbayining  sezgi  a’zolari  bilan  anglanuvchi  tashqi,  zohiriy 
xususiyatlarini aniqlashga qaratiladi. Aslida bu hali tom ma’nodagi 
ilmiy bilish emas, lekin ilmiy o‘rganishning zaruriy, tarkibiy qismi, 
bosqichi  hisoblanadi.  Buni  Alisher  Navoiy  “Lisonut-tayr” 
masnaviysidagi  “Кo‘rlar  va  fil  hikoyati”da  ko‘zi  ojizlarning  fil 
haqida tasavvur hosil qilishlari misolida tasvirlaydi.  
6



Download 1,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   258




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish