G‘. N. Mahmudov



Download 9,8 Mb.
Pdf ko'rish
bet128/314
Sana16.01.2022
Hajmi9,8 Mb.
#375894
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   314
Bog'liq
2 5319092721493742197

 
 
 
3.2.3. O‘t oldirish tizimining tavsifnomasi 
 
   O‘t 
oldirish 
g‘altagining 
ikkilamchi 
chulg‘amida 
induksiyalangan 
kuchlanishning  maksimal qiymati dvigatelning aylanishlar chastotasi va silindrlar 
soniga  bog‘liqligi,    o‘t    oldirish    tizimining    tavsifnomasi    deb    ataladi  ,    ya’ni 
 
U
2max
 = f ( n ,z ). 
   To‘rt    taktli    dvigatellarda  tirsakli  val  ikki  marta  aylanganda  hamma  
silindrlarda o‘t olish jarayoni sodir bo‘lishi kerak. Shuning uchun  bu vaqt ichida 
o‘t  oldirish  tizimida  hosil  bo‘ladigan  uchqunlar    soni    dvigatelning  silindrlar 
soniga  teng  bo‘lishi  kerak.  Demak,  agar  dvigatelning  aylanishlar  chastotasi    n  
bo‘lsa,    1    sekundda    hosil    bo‘ladigan    uchqunlar    soni    quyidagi    ifoda  orqali 
aniqlanadi: 
 
120
60
2
z
n
n
z




       .                 
 
   Har bir uchqunga  uzgich kontaktlari tutashib va uzilib turish  vaqtlarini 
(t
t
 , t
u
)
 
o‘z  ichiga  olgan  bir  davr   
T
    to‘g‘ri  keladi.  U  holda,  uzgich  ishining  bir  davriga 
to‘g‘ri keladigan vaqti 
 
T t
t
n z
t
u
  

120
  .    c  


 
137 
                    
  Kontaktlar tutashib turish vaqti 
t
t
 uzgich 
ishidagi  to‘la  davrning  bir  qismini  tashkil 
qiladi, ya’ni: 
t
kT
k
n z
t



120
,  
c
 .        (3.6) 
  
 Bunda  
k
 - uzgich kulachogining shakliga 
bog‘liq  bo‘lgan  kattalik  bo‘lib,  u 
kontaktlarning  tutashib  turish  koeffisienti 
deb yuritiladi. 
  Demak,  uzgich  kontaktlarining  tutashib 
turish  vaqti   
t
t
    dvigatelning  aylanishlar 
chastotasi  va  silindrlar  soniga  bevosita 
bog‘liq ekan. 
        Yuqorida 
keltirilgan, 
ikkilamchi 
kuchlanishning maksimal qiymati 
U
2max
  ni va uzilish toki  
I
u
  ni ifodalovchi (3.3), 
(3.4) formulalardan: 
 
2
2
2
1
1
2
2
2
1
1
max
2
1
C
W
W
C
L
e
R
U
C
W
W
C
L
I
U
t
t
L
R
u
























    
 
     Hosil  bo‘lgan    ifodani  (3.6)  formula  bilan  birgalikda  tahlil  qilib,  quyidagi 
xulosalarni chiqarish mumkin: 
  1)  Dvigatelning  aylanishlar  chastotasi  ortishi  bilan  uzgich  kontaktlarining 
tutashib turish vaqti kamayadi, birlamchi tok o‘zining  maksimal qiymatiga erisha 
olmaydi  va  uzilish  toki 
I
u
  ning  qiymati  kamaya  boshlaydi.  Uzilish  toki 
I
u
  ning 
kamayishi ikkilamchi kuchlanish  
U
2max 
  ham pasayishiga olib keladi.  
  2) Silindrlar sonini oshirilishi ham uzgich kontaktlarining tutashib turish vaqtini 
kamaytiradi  va  demak,  uzilishi  toki   
I
u
 
,    ikkilamchi  kuchlanish   
U
2max
    ham 
pasayadi. 
  Kontaktli  o‘t  tizimining  ishchi  tavsifnomasi  3.7-rasmda  keltirilgan.  Dvigatel 
aylanishlar  chastotasining  juda  past  qiymatlarida  (
n
<1000)    birlamchi  
chulg‘amdagi  tok  o‘zining  maksimal  qiymatiga  erishishga  ulguradi  va  aylanish 
chastotasi  qiymatlarining  bu  chegarasida  ikkilamchi  kuchlanish  eng  katta 
qiymatga  erishib,  o‘zgarmas  bo‘lishi  kerak  (3.7-rasmda,    yuqoridagi  gorizontal  
punktir    chiziq).  Amalda  esa,  aylanish  chastotasining  past  qiymatlarida  ham 
ikkilamchi kuchlanishning kamayishi  kuzatiladi, chunki    kontaktlarning  uzilish  
tezligi  kamayib  ketishi  natijasida  ular  orasida  uchqun  hosil  bo‘la  boshlaydi  va 
energiyaning  bir  qismi  shu  jarayonga  isrof    bo‘ladi.  Agar  3.7-rasmda  dvigatel 
me’yorida  ishlashi  uchun  zarur    bo‘lgan    ikkilamchi  kuchlanishning  minimal 
qiymatidan  (

 11000 V) gorizontal chiziq o‘tkazsak,  bu chiziqning  tavsifnoma  
bilan    kesishgan  nuqtasi  aylanish  chastotasining  maksimal  qiymatini  (  n
max 

belgilaydi. Aylanish chastotasining bundan katta qiymatlarida o‘t oldirish g‘altagi  
3.7-rasm. Kontaktli o‘t oldirish 
         tizimining ishchi tavsifnomasi 


 
138 
zarur    kuchlanishni  avj  oldira 
olmaydi  va  silindrlardagi  yonilg‘i 
aralashmasini  o‘t  oldirishda  uzilish  
sodir  bo‘la  boshlaydi. 3.7-rasmdan 
ko‘rinib  turibdiki, 
z
=6  bo‘lgan 
dvigatellarda  o‘t  oldirish  tizimining 
aylanishlar 
chastotasi 
bo‘yicha 
ishlash chegarasi  
n
max
 
,  
z
=4 bo‘lgan 
dvigatellarga  nisbatan  kam  bo‘ladi. 
Bu, 
uzgich 
kulachogi 
qirralari 
silindrlar 
soniga 
mos 
ravishda 
oshirilishi    (ya’ni,  6  ta    bo‘lishi)  
tufayli,  bir  davr  ichida  kontaktlarni 
uzilib-tutashish  soni  ortishi  va, 
natijada,  birlamchi  zanjirdagi    uzilish  toki    I
u   
qiymatinining  kamayishi  bilan 
bog‘liq. 
  Demak,  dvigatelning  aylanishlar  chastotasi  va  silindrlar  soni  ortishi    bilan  o‘t 
oldirish tizimi zarur yuqori kuchlanishni avj oldirishi qiyinlashadi. 

Download 9,8 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   314




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish