Muallifdan



Download 1,3 Mb.
Pdf ko'rish
bet112/180
Sana16.01.2022
Hajmi1,3 Mb.
#374631
1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   180
Bog'liq
Xolmanova Z. Tilshunoslikka kirish

28-§

GRAMMATIKA 
 
 Grammatika  ( 
yunoncha  o‘qish  va  yozish  haqidagi  bilim  ) 
tilshunoslikning  bir  bo‘limi  bo‘lib  ,  nutqda  so‘zlarning  o‘zgarishi, 
o‘zaro birikib gap hosil qilishi haqidagi bilimdir. 
Tilning
 
grammatik vositalari:  
1.
Affiksatsiya 
olimlar  fikricha  tillarda  eng  ko‘p  tarqalgan 
vositadir.Ma’no  anglatuvchi  affaikslarni  ikki  turga  ajratamiz.  Shakl 
yasovchi affiksal morfemalarning keyingi turi 
fleksiya 
deyiladi. 
2.
Ohang 
o‘z  ichiga  tilda  grammatik  ma’noni  ifodalash  uchun 
xizmat  qiladigan  melodika  bilan  urg‘uni  qamrab  oladi,  lekin 
melodika va urg‘uning roli hamma tillarda bir xil emas. 
3.
Melodika 
deganda ton balandligining o‘zgarishi tushuniladi. U 
asosan  hitoy-tibet  tillarida  katta  ahamiyatga  egadir.  Hitoy  tilida 
to‘rtta  ton  mavjud  bo‘lib  so‘zning  ma’nosi  shu  tonlardan  qaysi  biri 
ishlatilayotganligiga  ko‘ra  o‘zgaradi.Masalan, 
da 
so‘zi  nutqda 
talaffuz  qilinishiga  ko‘ra  ot,  sifat,  fe’l  va  ravish  bo‘lib  kelishi 
mumkin. 
4.
Takror 
(reduplikatsiya)  deganda  grammatik  ma’noni  ifodalash 
maqsadlarida  so‘z  yoki  uning  biror  qismini  ikki  marta  qaytarish 
tushuniladi. Takrorlar ko‘p tillarda uchraydi, lekin u bir xil maqsadga 
xizmat  qilmaydi.  Masalan,  u  malay  tilida  grammatik  vosita  sifatida 
ishlatiladi va ko‘plik ma’nosi ifodalashda foydalaniladi. 


Xolmanova Z. Tilshunoslikka kirish 
 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
115 
115
 
 

Download 1,3 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   180




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish