N. X. Shomirzayev tibbiyot fanlari doktori, professor

2.6.2.  T o‘sh  suyagi
(9-rasm)
To‘sh suyagi -  
sternum 
uch qismdan: 
sopi-manubrium sterni, 
tanasi -  
corpus sterni, 
xanjar- 
simon o‘simtasi -  
processus xiphoideus 
dan  iborat bo‘ladi.  To‘sh suyagi  sopining yuqori qismida 
bo‘yinturuq o‘ymasi -  
incisura jugularis, 
yon tomonida esa o‘mrov suyagi bilan birikadigan o‘yma -
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

10-rasm. Qovurg‘a.
1 -  facies articularis capitis costae; 2 -  cris- 
tae capitis costae;  3 -  caput costae; 4 -  collum 
costae;  5  -   tuberculum  costae;  6  -   angulus 
costae;  7 — sulcus costae;  8 — facies articularis 
tuberculi costae.
in c isu ra   clavicularis  joylashadi.  T o‘sh  suyagining 
sopi va tanasi orasida burchak -  angulus sterni va yon 
taraflarida chin  qovurg‘alar birikadigan  o‘ymalar -   in­
cisura costalis bo‘ladi.
T o‘sh  suyagining  xanjarsimon  o ‘simtasi  ikkiga 
ajralgan holda yakunlanishi mumkin.  Uning ichida qon 
tomirlariga boy bo‘lgan g‘ovakli modda yaxshi taraqqiy 
etgan bo‘ladi. Shu sababdan to‘sh suyagining ichidan qon 
quyishda  foydalaniladi.  To‘sh  suyagining  ichida  suyak 
iligi yaxshi taraqqiy etganligi uchun uni boshqa odamga 
o‘tkazish mumkin.
2.7.  QO‘L  SUYAKLARI
Q o‘lga  tegishli  suyaklar  ikki  guruhni  tashkil  etadi:  1)  yelka  kamari  suyaklari  2)  erkin  holda 
joylashgan qo‘l suyaklari (yelka, bilak va qo‘l panja suyaklari).
Y elka k a m a ri su y a k la ri
2.7.1. O ‘m ro v  suyagi
(11-rasm)
0 ‘mrov  suyagi  tana  skeletini,  q o i  bilan  birlashtiradi  va  yelka  bo‘g‘imining  tanadan uzoqroq 
turishini ta’minlaydi.  Shu sababdan o‘mrov suyagi jarohatlansa, qo‘l tanaga yaqinlashadi.
0 ‘mrov suyagining o‘rta qismi biriktiruvchi to‘qima holatida suyaklanadi (birlamchi suyaklar), 
uning uchlari esa tog6ay to‘qima holatidan so‘ng suyaklanadi. Suyaklanish nuqtasi bitta bo‘lib, to‘sh
suyagiga  yaqin  uchidan  boshlanadi  (monoepifezar 
suyak).  0 ‘mrov  suyagining  suyaklanish  jarayoni 
perixondral  va  endoxondral  holatlarda  rivojlanadi. 
Unda  suyaklanish  nuqtasi  embrion  taraqqiyotining 
6-haftasida  hosil  boiadi.  Lekin  bu  suyakning  to‘sh 
suyagiga  birikadigan  uchida  suyaklanish  nuqtasi 
16-18 yoshlarda paydo bo‘lib, to‘liq suyaklanib ketish 
20-25 yoshlarda yakunlanadi.
0 ‘mrov  suyagining  ikki  uchi:  to ‘sh  suyagiga 
birikuvchi  -   extremitas  sternalis,  kurak  suyagining 
akrom ion  o‘simtasiga  birikuvchi  -   extrem itas  ac- 
romialis  va  ular  orasida joylashgan  tanasi  -   corpus 
daviculae bo‘ladi. Akromial uchida -  facies articularis 
acrom ialis  va  to‘sh  suyagiga  birikish  sohasida  bo‘- 
g ‘im  yuzasi  -   facies  articularis  sternalis  bo‘ladi. 
0 ‘mrov suyagining to‘sh suyagiga birikadigan uchi old tarafga yoysimon bo‘rtib turadi va, aksincha, 
lateral  uchi  botiq  bo‘ladi.  0 ‘mrov  suyagi  ostki  yuzasining  akromial  uchida  bo‘rtiq -   tuberositas 
conoideum  bo‘ladi.
Il-rasm . O ‘mrov suyagi.
1  -   facies  articularis  acromialis;  2  -   linia 
trapesoidea;  3  -   corpus  claviculae;  4  -   facies 
articularis  extremitas  sternalis;  5  -   extremitas 
acromialis;  6  -   tuberculum  conoideum;  7  -   im- 
pressio  lig.  costoclavicularis;  8  -   extremitas 
sternalis.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---