Microsoft Word yonilgi mahsulot zapasorg doc

Izomer-parafin  uglevodorodlar
  normal-parafin  uglevodorod-
larning  izomerlari  hisoblanadi.  Ular  turli-tuman  tarmoqlangan 
strukturalar  hosil  qiladi.  Bitta  oktanning  kimyoviy  formulasiga 
C
8
H
18
  izooktanlar  deb  ataluvchi  17  xil  birikma  javob  beradi. 
Ularning  tarkibidagi  elementlar  bir  xil  bo‘lsa  ham,  ular  turli  xil 
tuzilishga  ega  (molekulalarda  atomlar  turlicha  joylashadi). 
Shuning  uchun  ham  ularning  kimyoviy  va  fizikaviy  xossalari  har 
xildir. 
 Masalan:  17  ta  izooktandan  biri  2,2,4-trimetilpentan  deb 
ataluvchi birikma quyidagicha tuzilishiga ega: 
 

---

 
12 
Izomer-parafin uglevodorodlar benzin tarkibida qancha  ko‘p 
bo‘lsa, shuncha yonilg‘i to‘liq yonadi va benzinning detonastiyaga 
qarshilik ko‘rsatish qobiliyati yuqori bo‘ladi.  
Dizel  yonilg‘isi  tarkibida  esa  bu  uglevodorodlar    qiyin 
oksidlanishi  tufayli  alangalanishning  kechikish  davrini  uzaytirib 
yuboradi  va  natijada  dizel  dvigateli  taqillab  ishlaydi.  Yonish 
kamerasida  yonilg‘i  ko‘p  to‘planadi  va  katta  qismi  birdaniga 
alangalanadi,  bosim  keskin  ko‘tariladi  va  dvigateldan  o‘ziga  xos 
taqillangan  ovoz  eshitiladi,  natijada  podshipnik  vkladishlari, 
porshen halqalari yeyiladi. Yonilg‘i sarfi ortadi.