Yo. Abdullayev, T. Qoraliyev, sh. Toshmurodov, S. Abdullayeva

«pulni boshqarish»

 tizimi egalladi. 

[53]

. «O‘zbekiston Respublikasining Markaziy banki to‘g‘risida»gi 

qonunning 40-moddasida valutani tartibga solish xususida quyidagilar 

yozilgan. 

Markaziy bank valutani tartibga solish va valutani nazorat qilish 

davlat organidir. Markaziy bank: 

– O‘zbekiston Respublikasi hududida barcha shaxslar uchun majburiy 

---

 

75

bo‘lgan valutani nazorat qilishga doir normativ hujjatlar chiqaradi; 

– banklar, boshqa yuridik va jismoniy shaxslarga chet el valutasida 

operatsiyalar o‘tkazish uchun litsenziyalar beradi va litsenziyalarni qaytarib 

oladi, ularning faoliyatini nazorat qiladi va tartibga solib boradi; 

– banklar uchun ochiq valuta mavqeyi limitlarini va boshqa iqtisodiy 

normativlarni belgilaydi; 

– milliy valutaning chet el valutasiga nisbatan kursini aniqlash tartibini 

belgilaydi; 

– O‘zbekiston Respublikasining xalqaro rezervlarini tasarruf etadi va 

boshqaradi. 

Markaziy bank o‘z nomidan yoki hukumat topshirig‘iga ko‘ra 

O‘zbekiston Respublikasi nomidan chet elda joylashgan kliring 

(tovarlar, qimmatli qog‘ozlar, xizmatlar uchun o‘zaro majburiyat 

talablarini, ya’ni bir-biriga beradigan pullarni hisobga olish bilan naqd 

pulsiz hisob-kitob qilish tizimi) muassasalari bilan kliring hamda to‘lov 

bitimlari, shuningdek, har qanday shartnomalar tuzishga haqlidir (41-

modda). 

Markaziy bank o‘zining balans hisobvaraqlarida O‘zbekiston 

Respublikasining xalqaro rezervlarini shakllantiradi. Bu rezervlar 

quyidagilarni: 

–  oltin va boshqa qimmatbaho metallarni; 

–  naqd chet el valutasini; 

– chet el banklarida, xalqaro moliya tashkilotlarida hisobvaraqlar va 

depozitlarda bo‘lgan chet el valutasi qoldiqlarini; 

– chet el hukumatlari, banklari va xalqaro moliya tashkilotlari 

chiqargan yoki kafolatlagan chet el valutasidagi qimmatli qog‘ozlarni o‘z 

ichiga oladi. 

Markaziy bank O‘zbekiston Respublikasi hududi va uning tashqar-

isida O‘zbekiston Respublikasining qonun hujjatlariga hamda xalqaro 

amaliyotga muvofiq chet el valutasidagi operatsiyalarni amalga oshirish-

ga haqlidir (43-modda).