Tibbiy kimyo javoblari

 

 

46. 

О,Н,инсон организмида ва тиббиётдаги ахамияти

 

Tirik organizmda asosiy elektron donori deb, organik moddalardagi vodorod atomi hisoblansa, elektron akseptori deb 

esa kislorod hisoblanadi. Ammo tirik organizmda vodorod bilan kislorodning to'g'ridan-to'g'ri birikishi yuz bermaydi. 

Vodorod ionining konsentratsiyasini aniqlash ko'

pgina hollarda a’zolarda ro‘y beradigan fiziologik o`zgarishlarni 

tushunishga vordam beradi. Jarayon muhiti mikroblar, o`simliklarning hayotiy faoliyatida, ayniqsa odam va haуvon 

a’

zolarida boradigan o'zgarishlarga katta ta`sir ko'rsatadi. Vodorod ioni kon

sentratsiyas ning doimiyligi a’zo ichki muhiti 

uchun asosiy doimiyliklardan biri hisoblanadi. Qon va qon bilan bog'liq bo'lgan hayvon organizmi suyuqliklarida pH 

deyarli doimiy boladi. Odam qonining pH qiymati juda kam o'zgaradi, u taxminan 7,36 atrofida bo'ladi, Odam tanasining 

harorati 37oC da suvning ionli ko'paytlmasi KH20 = 3,13·10

- 14 ga teng bo'ladi. Neytrallanish nuqtasi shu haroratda pH 

qiymatining 6,75 ga to'g'ri kelishini bildiradi. Demak, qon va inson organizmi suyuqliklari t = 37oC da kuchsiz ishqoriy, 

me’da shirasi kuchli kislotali (pH 

- 1,7) bolsa, ichak shirasi ishqoriy (pH = 8,0) bo'ladi. Qonning pH qiymatining bir necha 

o'nli ulushga o'zgarishi organizmda kechadigan hayotiy faoliyatning buzilishiga olib keladi, Masalan, qon pHining oshishi 

qon tomirlarining kengayishiga, pH ning kamayishi esa qon tomirlarining toraishiga olib keladi. 

Kislorod 

ham makroelementlardan biri boiib, organizmda 65% ni tashkil etadi. U uglevodlar, oqsillar, barcha organlar, 

biologik suyuqliklar va boshqalar takribida boiadi. Kislorodga boy boigan keng tarqalgan modda suv hisoblanadi. Suv 

faqat hayotiy jarayonlar kechadigan muhitgina emas, balki kimyoviy biologik jarayonlarda ham faol ishtirok etuvchi 

moddadir. Kislorod karbonat kislota bilan birgalikda nafas olish va qon tomir harakati markazlarini ishga soladi. U 

g‘ovvoslar, o‘t o‘chiruvchilar va tog‘

-

kon qurilmalarida (nafas olish uchun) va tibbiyotda keng qo‘llanadi.