Tibbiy kimyo javoblari

 

102. 

Комплекс бирикмаларда кандай валентликлар мавжуд.

 

A.Verner koordinatsion nazariyaga asos soldi. Bu nazariyaning asosiy bandlari quyidagilardan iborat: Ko‘pchilik 

elementlar ikki tur valentlikni namoyon qiladi: a) bosh (asosiy) valentlik va b) yonaki valentlik Har bir element birikmalar 

tarkibida o‘zining bosh va yonaki valentliklarini to‘yintirishga intiladi. Elementlarning yonaki valentliklari fazoda ma’lum 

bir va aniq yo‘naluvchanlik tabiatiga ega bo‘ladi

.

 

 

103. 

Лигандлар

 

(аддендалар).

 

M arkaziy atom atrofida ligandlar yoki addendlar deb nomlangan qaram a-qarshi ionlar yoki qutbli molekulalar 

koordinatsiyalanadi. Ligand vazifasini neytral m olekulalar - N H 3, H20 , NO, CO; kislota qoldiqlari 

—

 CN , CNS- , NO2 , 

CI“, I“, C

O

 2

 , S

2

0

3

 2

“ ; gidroksid ionlar —

 O H 

-

 va boshqalar bajaradi

 

Kompleks ionning zaryadi kom pleks hosil qiluvchi ion bilan ligandlar zaryadlarining 

algebraik yig‘indisiga teng. 6. 

Markaziy atom bilan bog‘langan bir dentantli ligandlar soni ko

ordinatsion son deyiladi. K oordinatsion son m arkaziy ato 

m tabiatiga, geometrik tuzilishiga va ligandlar tabiatiga bog‘liq. U ld an 12 gacha qiymatlarni qabul qiladi, ko‘p hollarda 

uning qiymati 4 va 6 ga teng. Koordinatsion soni 6 ga teng kom plekslar oktaedrik tuzilishga, koordinatsion soni 4ga teng 

bo‘lgan kom plekslar esa tetraedrik yoki yassi kvadrat tuzilishga ega bo‘ladi.