Noorganik kimyo

 
g) elektromanfiylik 
Kimyoviy birikma tarkibiga kirganda  element atomining o’ziga elektron tortish 
xususiyati elektromanfiylik deyiladi. Agar element o’ziga elektron tortsa u 
elektromanfiy deyiladi( masalan ftor atomi). Agar atom elektron bersa, u 
elektromusbat (masalan ishqoriy metallar) deyiladi. Poling bo’yicha 
elektromanfiylikni ozgarishi 6.7 rasmda keltirilgan. 
 
          6.7-rasm. Polig bo’yicha element atom nomeriga bog’liq ravishda 
elektromanfiylikni o’zgarishi.  
       
Elementning elektromanfiyligi  - kimyoviy birikmalarda atomning o’ziga 
elektron tortish xususiyatidir.Malliken ta’rifiga ko’ra elektromanfiylik 
ionlanish energiyasi va elektronga moyillik energiyalarining 
o’rtachaarifmetik  qiymatidir. 
    
d) qutblanuvchanlik 
        Atomlarning qo’shni ionlarning elektrik maydoni t’sirida egilishi 
qutblanuvchanlikdir(
α
). 
          
 
           1.8  jadval. Poling (X p)  va Malliken bo’yicha elektromanfiylikni 
o’zgarishi  (X 
M
)  

---

Anorganik kimyo fanidan majmua
 
 
 
50 
 
 
   Kursiv yozuvlrda Malliken bo’yicha o’zgarishlar berilgan. 
Atom yoki ion (ko’pincha anion) agar uni buluti oson deformasiyalansa  u uyqori 
qutblanuvchanlikka ega, shunaqa    holat erkin orbitallar uyqori to’ldirilgan 
orbitallarga yaqin turganida amalga oshadi. Og’ir ishqoriy metallar va galoganlar 
uyqori polyarizasiyalanish xossaiga ega.