Toshkent moliya instituti «Buxgalteriya hisobi»kafedrasi



Download 2 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/165
Sana15.01.2022
Hajmi2 Mb.
#368882
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   165
Bog'liq
soliq hisoboti

Buxgalteriya 
hisobi 
Soliq 
hisobi 
Soliqqa 
tortish
 


 
- 4 - 
Shuni  qayd  qilish  lozimki,  bugungi  kungacha  soliq  hisobi  tushunchasi  iqtisodchi 
olimlar va amaliyotchilar tomonidan turlicha talqin etib kelinmoqda. 
 
 
 
 
 
 
 
2-Rasm. Buxgalteriya hisobi turlari o‘zaro bog‘liqligining  
Venn diagrammasi. 
Jumladan,  Rossiya  Federatsiyasi  Soliq  kodeksining  25-bobi  313-moddasida  soliq 
hisobi  quyidagicha  ta’riflangan:  «Soliq  hisobi  –  boshlang‘ich  hujjatlar  asosida  foyda 
solig‘i  bo‘yicha  soliqqa  tortish  bazasini    aniqlash  uchun  Soliq  kodeksida  belgilangan 
tartibga mos ravishda guruhlangan ma’lumotlarning umumlashtirilgan tizimidir»
17

Bu  ta’rifda    soliq  hisobi  faqat  foyda  (daromad)  solig‘ini  soliqqa  tortish  bazasini 
aniqlash  uchun  kerakli  bo‘lgan  ma’lumotlar  tizimini  ko‘zda  tutgan.  Shu  sababli,  soliq 
hisobiga tor  ma’noda ta’rif berilgan. Bizning  fikrimizcha,  soliq  hisobining ob’ekti faqat  
foyda  solig‘i  emas,  balki  u  yoki  bu    mamlakatda  amal  qilayotgan  barcha  soliq  turlari  
hisoblanadi.  
Rossiya  Federatsiyasining  Soliq  kodeksi  25-bob,  313-moddasida  quyidagicha 
yozilgan: «Soliq to‘lovchilar hisobot (soliq) davri natijasiga ko‘ra soliqqa tortish bazasini 
soliq  hisobi  ma’lumotlari  asosida  hisoblaydi».  O‘zbekiston  Respublikasi  Soliq 
kodeksining «Soliqni hisobga olish» deb nomlangan 10-moddasida quyidagicha yozilgan: 
«Yuridik  shaxslarning  daromadlari  va  soliqlarini  hisoblab  chiqish  uchun  ular  bo‘yicha 
tegishli chegirmalar, to‘lov to‘langan vaqt va pul kelib tushgan sanadan qat’iy nazar, ular 
taalluqli  bo‘lgan  hisobot  davrida  buxgalteriya  hisobi  to‘g‘risidagi  qonun  hujjatlariga 
muvofiq aks ettiriladi». 
Bu  qiyoslashdan  xulosa  shuki,  O‘zbekiston  Respublikasi  Soliq  kodeksining  yangi 
tahririda «soliq hisobi» alohida moddada bayon etilgan. Bunda respublikamiz iqtisodiyoti 
va soliq tizimining o‘ziga xos xususiyatlari hisobga olingan. 
Yuqoridagilardan kelib chiqib, «soliq hisobi»ga quyidagicha ta’rif berish mumkin:  
Soliq  hisobi  –  mustaqil  faoliyat  yurituvchi  barcha  jismoniy  va  yuridik 
sub’ektlarning soliq va majburiy to‘lovlari bo‘yicha soliq tortish bazasini aniqlash uchun 
zarur bo‘lgan boshlang‘ich ma’lumotlarni hisobga olish tizimidir.  
Ushbu ta’rifga asoslangan holda soliq hisobining vazifasini, maqsadini quyidagicha 
bayon etish mumkin. 
Soliq  hisobining  vazifasi  –  bu  hisobot  davrida  soliq  va  majburiyat  to‘lovlarni 
to‘g‘ri hisoblash uchun zarur bo‘lgan ishonchli ma’lumotlarni hisobga olish, hamda ichki 
va tashqi foydalanuvchilarni zaruriy ma’lumotlar bilan ta’minlashdan iborat. 
Buxgalteriya  hisobi  tarkibiga  «soliq  hisobi»ni  kiritish  natijasida  hisob  turlarining 
tasnifi quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi. (3-rasm).  
                                                 
17
 Nalogoviy kodeks Rossiyskoy Federatsii (chast vtoraya). Glava -25, statya 313.M.: Vershina, 2005. s. 
177. 

Download 2 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   165




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish