B. A. Nazarbayeva

4.

 

Ishlab chiqarish - texnologik talablar

: 

•

 

konstruksiyaning   ishlab  chiqaruvchanligi,  ya’ni    ishlab  chiqaruvchanlik – 

bu  ishlab  chiqarish,  qo‘llash  va  ta’mirlash  davomida  barcha  turdagi  resurslarning 

minimal sarflanishiga moslashtirilishi; 

•

 

 birxillashtirish  va  standartlashtirish,  ya’ni  oldindan  ishlab  chiqilgan  va 

ishlab  chiqarilgan  qismlar  va  mahsulotlarni  yangi  mahsulotlar,  shuningdek, 

standart mahsulotda maksimal darajada ishlatilishini nazarda tutadi. 

5.

 

Iqtisodiy talablar

: eng arzon  narx va minimal ekspluatatsion  xarajatlarni 

ta’minlash. 

6. Patent - huquqiy talablar

: 

---

38 

 

•

 

himoyaga loyiq konstruksiyalarga talablar: original texnik echimlar, sanoat 

namunalari va tovar belgilari milliy va xalqaro patentlar bilan himoya qilinishi 

kerak; 

•

 

 patentning  tozalik  talablari:  patent  tozaligi  ushbu  texnik  echimning 

patentlari foydalanilmayotgan mamlakat ta’siri ostida yo‘qotilishini tavsiflaydi. 

O‘lchash  asbobi  konstruksiyasiga  qo‘yiladigan  talablarni  ko‘rib  chiqaylik. 

Ular ikki xil bo‘ladi: umumiy va maxsus.  

Umumiy talablarga quyidagilar kiradi: funksional vazifa; o‘lchash diapazoni; 

sezgirlik;  xatolik;  ishonchlilik;  statik  tavsifning  chiziqliligi;  tezkorlik;  og‘irlik 

o‘lcham tavsiflari; klematik bajaruvchanlik; asbobning optimal (qulay) bajarilishi. 

Umumiy  talablardan  tashqari  asbob  konstruksiyasiga  qo‘llash  shartlariga 

bog‘liq  xolda  maxsus  talablar  qo‘yiladi.  Masalan:  yuqori  bosim  mavjudligida 

asbob konstruksiyasi shu bosimni xisobga olgan ishonchlilik bilan bajarilishi zarur. 

Xuddi  shunday  xol  uchun  yuqori  xarorat    yoki  atrof  -  muxit  namligi.  Agressiv 

muxitda  asbob  elementlari  shu  muxitga  chidamli  materialdan  tayyorlanishi  zarur. 

Asbob ochiq xavoda,  yopiq xonalarda, xamda sun’iy iqlimli xonalarda ishlatilishi 

mumkin.  Asboblar  ko‘chma  yoki  statsionar  bo‘lishi  mumkin,  xamda  uchuvchi 

qurilmalar,  kema  va  er  osti  transportida  o‘rnatilishi  mumkin.  Xamma  xol  uchun 

maxsus talablar ishlab chiqiladi.