Toshkent arxitektura qurilish instituti raximov shavkat turdimurodovich beton va temir-beton texnologiyasi

2.1-rasm. Suvoqchilikda qo„llaniladigan  asbob-uskunalar:
   
a-reja cho‗p; b-qirra chiqarish reykasi; v-tunuka qoplangan katta andava; 
 g-silliqlash uchun katta andava; d-namat qoplangan dyuralyuminiyli kichik 
andava; ye-shovun; j-shablonli malka; z-dyuralyuminiyli sokol;  
i-kovsh(cho‗mich); k-suvoqchilik pichog‗i; l-tashqi qirra andavasi; m-ichki 
qirra andavasi; n-rusta chiqargich; o-faska qirquvchi shablon;  
p-kurakcha; r-galtel andavasi 
 
 
 

---

63 
 
Suvoq qatlamlarini o„rnatish 
Cuvokchilik  vasifasiga  ko‗ra  nam  va  suv  o‗tkazmaydigan,  arxitektura 
jihatidan  binoni  bezaydigan  va  tashqi  tasirlardan    saqlaydigan  bo‗ladi. 
Ishlatilishiga  ko‗ra  xo‗l  va  quruq  suvoqlarga  bo‗linadi.  Xo‗l  suvoq  deb 
konstruksiya  yuzasini  suyuq  yoki  quyuq  qorishma  bilan  suvashga,  quruq  suvoq 
deb, konstruksiya yuzasiga maxkamlanadigan qoplamalarga aytiladi. 
Xo‗l suvoq malum qatlamda suvaladi, qatlamining qalinligi esa konstruksion 
materialning  turiga  va  vazifasiga  qarab  turlicha  bo‗ladi.  Suvoqlar  sifatiga  ko‗ra 
yani aniq va silliq bajarilishiga qarab oddiy, sifatli va yuqori sifatli bo‗ladi. 
Oddiy  suvoq  2  –qatlamdan  sepma  va  qorasuvoq  qatlamidan  iborat  bo‗lib, 
xo‗jalik  uylarini,  vaqtinchalik  inshootlarni  suvashda  ishlatiladi.  Sifatli  va  yuqori 
sifatli  suvoqlar  3  qatlamdan  –  sepma,  qora  suvoq  va  pardoz  suvoq  qatlamlaridan 
iborat bo‗lib,  uy – joy binolarini pardozlashda ishlatiladi. 
         Uylarni sifatli suvash yoki ilgari suvalgan yuzalarni remont qilish yuzalarni 
tayyorlashga, korishmalarni tayyorlash usuliga, xar xil yuzalar  uchun  qorishmalar 
tarkibini  tanlashga va jixozlarga bog‗lik. Buning uchun bog‗lovchi va to‗ldiruvchi 
materialning  asosiy  xususiyatlarini,  qorishmalarni  tayyorlash  va  yuzalarga  to‗g‗ri 
chaplashni, tekislash, silliqlash va boshqa jarayonlarni bilish lozim.  
         Suvoqchilik  ishlarini  bajarishda  quyidagi  asbob  –  uskunalar  va  inventar 
qurilmalar qo‗llaniladi: 
 
1.  Yuzalarni  tayyorlash  va  tekshirish  uchun  –  suvoq,  pardozlash  pichog‗i, 
metalni  kesish  qaychisi, kurilish  otvesi, uroven, reyka  –otves, ugolniklar,  15  m  li  
reja ip,  mayaklarni urnatishda reykani ushlab turuvchi, kulochok, zubilo, troyanka, 
zupchatka, inventar mayaklari, latta, supurgi, vaterpas, markalar; 
 
2.Qorishmalarni  chaplash  va  tekislash  uchun  –  suvoq  kuragi,  pardozlash 
uchun    kovsh  pichog‗i,  sokol,  poluterka,  malka,  pravila,    shoblonlar,  qorishma 
yashigi, elak ( №01…03), suvoqlash bochkalari ( chelak xam kiradi). 

---

64 
 
 
3.Suvoqli  pardozlash  uchun  –  terka,  gladilka,  kist,  bucharda,  fasonli 
poluterkalar,  metall  chyotkalar,  sokllar,  mixli  chyotka,  lineyka,  rustovka,  maxsus 
shablonlar.  
Suvoqni  mexanizmlar  yordamida  bajarish  texnologiyasida  xam  qo‗lda 
bajariladigan  ishlar  kabi  qoidalarga  rioya  qilinadi.  Qorishmalarni  tayyorlash, 
uzatish va surish ishlarida quyidagi mexanizmlar iщlatiladi: vibroelak, dozatorlar,  
korishmaralashtirgich:  SO  –  23  B, SO  46  A, SO  –  26  B;  korishmanasoslar:  SO  - 
50,  sochiluvan  materiallarni  uzatish  kurilmasi,  suvoq  agregatlari.  Elentir  suvoq 
mashinalari SO-86 A, ,,Kiyanka‖, SO – 55, pnevmatik silliqlash mashinasi, elektr 
shlifovka  mashinasi,  pnevmatik  shlifovka  mashinasi,  sement  –  pushka,  bolg‗a, 
shlangli  soplo,  elektrokraskopult.  Barcha  mashinalar    ularga  mos  keluvchi 
qurilmalar  bilan  jixozlanishi  zarur(kompressorlar,  karishma  o‗tkazgichlar, 
shlanglar, forsunkalar, elektroenergiya va boshqalar(2.1-jadval).