Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari

AI

), virtual voqe’lik (

VR

) yoki to’ldirilgan reallik (

AR

), 

IoT

 –buyumlar 

interneti,  neyron  tarmoqlar  va  boshqalar)  bo’lib,  u  avtomatlashtirilgan  rejimda 

biror bir xududning tuprog’i xolati, yer usti va osti xolati, suv resurslari, xovoning 

holati  kabi  ma’lumotlarni  avtomatik  ravishda  yig’adi,  tahlil  qiladi,  qayta  ishladi, 

yangilaydi, modellashtiradi va bular asosida optimal  yechimlar topib beradi (buni 

adaptiv-landshaft  yechimlar  deb  ham  ataladi).  Bu  optimal  yechimlar  sirasiga 

qishloq  xo’jalik  ekinlarini  joylashtirishni,  turli  xildagi  o’simliklar  uchun  kerakli 

bo’lgan  maydonlarni  ajratishni,  almashlab  ekishni  tartibga  solishni,  ekinlarga 

ishlov  berish  agrotexnologiyalarini,  yer  maydonlarini  va  ularning  xolatini 

avtomatik ravishda baholashni, kadastr baholov va monitoringni, qishloq xo’jalik 

ekinlarining  xolatini  nazorat  qilishni  va  baholashni,  yer  resurslaridan  foydalanish 

samaradorlinini  aniqlashni,  agrotexnologiyalarning  atrof  muhitga  va  ishchi-

xizmatchilarga  ta’sirini  kiritish  mumkin.  Qishloq  xo’jaligida  raqamli 

---

Toshkent Moliya instituti 

R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 

 

texnologiyalardan  foydalanish  jarayonini  quyidagi  soddalashtirilgan  chizma 

vositasida tasvirlashimiz mumkin:  

 

Yuqoridagilardankelibchiqqanholda, 

O’zbekistonRespublikasidavajahonmiqyosidaraqamliiqtisodiyotnirivojlantirishning

uchasosiybosqichiniajratibko’rsatishimizmumkin:  

1.

 

Pilottexnologiyalarbosqichi

 

– 

qishloqxo’jaliidageopozitsiyalanishtexnologiyalarinitadbiqetaboshlash, 

qishloqxo’jalikekinmaydonlarningmonitoringiniraqamlitexnologiyalarvositasid

---

Toshkent Moliya instituti 

R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 

 

akengmiqyosdayo’lgaqo’yish, 

qishloqxo’jaliktexnikasiningxolatiniavtomatlashtirilganusullardakuzatishniama

lgaoshirish; 

2.

 

Agrotexnologiyabozoriningto’yinishi

– 

hozirgidavrdajahonmiqyosidaraqamlitexnologiyalarningvabusohabo’yichatarm

oqstandartlariningsoniko’payib, 

kritikhajmgayetibqoldi. 

Qishloqxo’jalikmashinavauskunalariningbarchayirikishlabchiqaruvchilario’zm

ashinavauskunalariningishlatilishinioptimallashtiradiganyechimlarvadasturlarta

klifqilaboshladilar.  Ekinlar  va  yerlarga  aniq ishlov  berish  bo\yicha bir qanvha 

yechimlar mavjud. Mamlakatimizdagi qishloq xo’jaligi bo’yicha mutaxassislar 

ushbu  barcha  texnika  va  texnologoyalarni  o’zlashtirib  olishlari  va  bu 

yo’nalishdagi bir qancha muhim masalalarni hal qilishlari lozim, shu jumladan, 

geoma’lumotlarni  hosildorlikni  bashoratlash  uchun  ishlatish,  qishloq  ho’jaligi 

ishlarini 

optimallashtirish, 

suv 

va 

mineral 

o’g’itlar 

ta’minotini 

avtomatlashtirish,  qishloq  ho’galik  mahsulotlarini  uzoq  muddat  buzilmasdan 

saqlanishini  yo’lga  qo’yish,  logistikani  boshqarish,  mahsulotlar  yetkasib 

beradigan  avtotransport  parkining  ishini  boshqari  va  boshqa  ko’pgina 

masalalar.  Agrotexnologiyalarning  yangi  avlodi  sifatida  dunyo  yuzini 

ko’rayotgan  blokcheyn  texnologiyalar  va  buyomlar  internetini  ham 

rivojlantirish qishloq  xo’jaligini  modernizatsiya  qilishda katta ahamiyatga  ega 

bo’lishi mumkin; 

3.

 

Kelajak  agrotexnologiyalarning  eng  asosiy  trendlarida  biri 

– 

integratsiyadir

. 

Chunki, qishloq xo’jaligini raqamlashtirish yo’nalishida yagona standartlar va 

original yechimlar taklif qiladigan, raqamli agrotexnologiyalar sohasidagi ilmiy 

yutuqlarni  birlashtira  oladigan,  tanlov  masalasini  ijobiy  hal  qiladigan  va 

mavjud  risklarni  kamaytira  oladigan  kompaniyalar  bu  sohada  liderlar  bo’lib 

qoladi.  Innovatsiyalarni  ishlab  chiqarishga  tadbiq  qilish  bo’yicha  eng  taniqli 

kompaniyalardan  biri