Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari

Amazon

  kompaniyasi 

Groupon

  ga  raqobatchi 

sifatida 

LivingSocial

  servisini  tashkil  qildi  va  unga  a’zo  bo’lganlarga 

Amazonning $20 dollarli sovg’a kartasini $10 dollardan taklif qildi va bu juda 

katta sho-shuvlarga sabab bo’ldi.  

Amaliyot biznes modellar tavsifi 

Elektron  biznesning  rivovlanishi  jarayonida  internetda  faoliyat  yurgizadigan 

kompaniyalar  biznes-modellarining  bir qancha turlari vujudga keldi va  rivojlandi, 

shu  jumladan, 

Freemium, Free-to-Play, Full-Crowdsourcing, Donation, Print-on-

Demand,  Video-on-Demand

  va  boshqalar.  Ular  orasidagi  farq  monetizatsiya 

modellarida  hamda  narx  belgilash  strategiyalaridadir.  Quyida  ularning 

ba’zilarining  ko’rsatgichlarini  va  ishlatilish  imkoniyatlarini  ko’rib  chiqishga 

harakat qilamiz: 

Freemiummodeli 

(Free  –  tekin,  premium  –  yaxshilangan,  mukammallashgan)

– 

ushbu  model  bo’yicha  asosiy  funktsional  yoki  demonstratsion  versiya  tekinga 

taklif  qilinadi,  foydalanuvchi  uchun  kerakli bo‘lgan  qo’shimcha  imkoniyatlar  esa 

alohida to’lovga taqdim etiladi. Yoki boshqa variantdan ham foydalanish mumkin 

–  sun’iy  ravishda  yaratilgan  kamchiliklardan  qutulish  uchun  qandaydir  miqdorda 

pul  to’lash  kerak  bo‘ladi. 

Freemium

  modeli  ko\pchilik  komp’yuter  o’yinlarida, 

mobil  xizmatlarda  va  ilovalarda,  onlayn-kouchingda  va  elektron  ta’limda  juda 

ommabop  hisoblanadi.  Misol  sifatida 

Skype,  Flickr,  Fruit  Ninja,  Angry  Birds, 

Angry Birds Space HD

 larni keltirish mumkin. Bu modelning kamchiligi foydaga 

chiqishning  katta  muddatliligidir,  chunki  statistika  bo’yicha,  bor-yo’g’i  0,5-1% 

gina foydalanuvchilar qo’shimcha funktsionallarni sotib olar ekanlar. 

---

Toshkent Moliya instituti 

R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva