Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari

Amazon  (

amazon.com

) 

kompaniyasi  esa  1995  yilda  Djeff  Bezos  tomonidan  tashkil  qilingan  va  o’z 

faoliyatining  boshlarida  internetda  kitoblar  savdosi  bilan  shug’ullangan.  Bu 

kompaniya  2001  yildagina  birinchi  marta  foyda  olishga  erishgan  va  hozirda 

uning oboroti bir nehca milliard dollarga yetadi. O’z faoliyatining boshida bu 

kompaniya olingan foydani o’z rivojlanishi uchun investitsiylarga yo’naltirgan. 

2

.

Monetizatsiya sxemasi, ya’ni foyda olishning asosiy modellari biznesni ishga 

tushurishdan  oldin  aniqlanib  olingan  bo’lishi  lozim.

Masalan,  ijtimoiy 

tarmoqlar reklamadan, savdo maydonlari joylashtirishdan, ichki virtual valyuta 

aylanmasidan,  pulli  registratsiyadan,  onlayn  o’yinlar  sotishdan,  sovg’a  va 

smayliklardan  daromad  qilishadi.  Turli  xildagi  informatsion  resurslarning 

---

Toshkent Moliya instituti 

R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 

 

daromad  keltiradigan  manba’lari    reklama,  daydjestlar,  trafiklar,  alohida 

ma’lumotlarni  sotishlar  bo’lishi  mumkin.  Kompaniyalar  tanlangan 

monetizatsiya sxemasiga muvofiq kontentning bir qismibi berkitib qo’yib, uni 

pullik qiladilar, qolgan qismini esa yaxshi trfaik olish va reklamada pul ishlash 

uchun tekin qilib qoldiradilar. Bloglarning mualliflari esa ko’pincha reklamada, 

hamkorlik  dasturlarida,  ilovalar  sotishda,  hamda  kontentlar  sotishda  daromad 

qiladilar.  Monetizatsiyaning  har  bir  konkret  sxemasi  u  yoki  bu  biznes-

modelning  asosida  yotadi,  jumladan,