Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari

IoT

)  deb 

yuritiladi. 

Microsoft  Windows  embedded 

kompaniyasi  bosh  menenjeri  Kevin 

Dallas  fikriga  ko‘ra,  buyumlar  interneti  g‘oyasi  ko‘p  yillardan  buyon  mavjud 

bulgan,  ammo  bunday  tarmoqni  amalga  oshirilmaganligiga  sabab  -  birgina 

bo‘g‘inning, ya’ni, bulutli texnologiyaning yaratilmaganligi edi.  

Tarqatish  modellari  bo‘yicha  bulutli  hisoblash  texnologiyalari  xususiy,  ommaviy 

va gibrid texnologiyalarga ajratiladi. 

Xususiy  bulut 

(

private  cloud

) 

–  korxonaning  ichki  bulutli  infratuzilishi  va 

xizmatidir.  Odatda  bunday  bulutli  informatsion  tuzilma  shaxsiy  yoki  korporativ 

tarmoq  doirasida  joylashgan  bo’ladi.  Tashkilot  unga  tegishli  bo’lgan  bulutni 

mustaqil  boshqarishi  yoki  bu  masalani  tashqi  pudratchiga  topshirishi  mumkin. 

Infratuzilma  buyurtmachi  binosida  yoki  tashqi  operatorda,  yoki  qisman 

buyurtmachi va qisman operator binosida joylashtirilishi xam mumkin.  

Ommaviy  bulut 

(

public  cloud

) 

-  bunday  infratuzilmadagi  bulutli  hisoblash 

xizmatlaridan keng xalq ommasi foydalanishi mumkin, bunda kerakli boshlangich 

ma’lumotlar  uni  yetkazib  beruvchilar  tomonidan  taqdim  etiladi  va  korporativ 

tarmoqdan tashqarida joylashtiriladi. Bunday bulut foydalanuvchilari informatsion 

---

Toshkent Moliya instituti 

R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 

 

bulutdagi  bazaviy  ma’lumotlarni  boshqarish  yoki  unga  xizmat  ko‘rsatish 

imkoniyatiga ega bo‘lmaydilar, informatsion xizmatlarning sifati bo’yicha barcha 

mas’uliyat bulut egasiga yuklatiladi. Mijoz esa foydalanayotgan dasturiy-texnik va 

informatsion  resurslar  uchun  ulardan  foydalanishiga  bogliq  ravishda  qandaydir 

miqdorda haq to‘laydi. Foydalanuvchilarga boshqa bu xildagi elektron platformali 

yechimlarda  erishish  mumkin  bo‘lmagan  va  katta  ko‘lamli  kengayuvchanlik 

imkoniyatiga  ega  biznes-tizim  yoki  veb-saytdan  foydalanish  imkoniyatlari 

tushunarli tarzda va imkon qadar qoniqarli narxlarda taklif etiladi. Bunday bulutli 

platformalarda ishlash  imkoniyatini  taqdim  etuvchilarga