Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari

Uber

ni birgalikdagi iste’mol iqtisodiyoti kompaniyasi deb 

atash  –  bema’nilikdir,  -  deydi  Garvard  professori  Benkler.  –

Uber

iste’molchilar 

uchun  tashuvlar  qiymatini  pasaytiradigan  biznes  yaratish  uchun  mobil 

---

Toshkent Moliya instituti 

R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 

 

texnologiyalar imkoniyatlaridan foydalandi. Bu uning yagona va yiriq yutug‘idir». 

Devid  Tikollning  izoh  berishicha:  «Birgalikda  foydalanish  deganda,  biz  odatda 

moliyaviy  tranzaksiyalar  emas,  balki  pulsiz  almashinishni  tushunamiz.  Bu  xuddi 

bolalar o‘yinchoqlarini almashganidek bir amaldir. Afsuski, bu hozir asta-sekinlik 

bilan yo‘qotilmoqda». Uning fikriga ko‘ra, «nimanidir birgalikda foydalanish bu – 

odamlar  va  boshqa  turlar  vakillari  millionlab  yillar  davomida,  homilador 

bo‘lishdan boshlab, ne’matlar almashinishi uchun ishlatilib kelingan asosiy usuldir. 

Garchi  ayrim  internet-kompaniyalarto‘liq  ma’noda  moddiy  va  ma’naviy 

ne’matlardan  birgalikda  foydalanishni  haqiqatda  qo‘llab-quvvatlasada,  boshqalari 

birgalikda  foydalanish  iqtisodiyoti  atamalari  va  ijtimoiy  munosabatlarni 

tijoratlashtirishni  o‘zlashtirib  olgan,  xolos».Birgalikda  foydalanish  iqtisodiyoti 

kompaniyalarining  aksariyati  aslida  agregatorlar  deb  hisoblanadilar.  Ular 

ta’minotchilarning bo‘sh zahiralarini (

avtomobil, asbob-uskunalar,  bo‘sh  xonalar, 

ta’mirlash  uskunalari

)  markazlashtirilgan  platforma  orqali  sotish  istagini 

agregatsiyalaydi,  so‘ngra  ularni  qayta  sotadi,  bu  vaqt  mobaynida  esa  keligusda 

tijorat  maqsadlarida  foydalanish  uchun  qimmatli  axborot  to‘playdi.

Uber

turidagi 

kompaniyalarhizmatlarni keng ko‘lamli agregatsiyalash va distributsiyalash uchun 

o’ziga  hos  yechim  topgan.