Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari

blokchain.info

  saytidagi  singari, 

blokcheyndagi jarayonlarni kuzatib turish imkonini beradigan dastur tusib qo’yishi 

mumkin.  Bitkoin  adreslar  o’z-o’zlaricha  biror-bir  fizik  va  huquqiy  manzil  bilan 

bog’langan emas, shuning uchun ham bitkoinni anonim yoki nomsiz deb ataydilar. 

---

Toshkent Moliya instituti 

R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 

 

Haqiqatan  ham  bitkoin  tarmog’ida  foydalanuvchining  shaxsi  uning  istagiga 

muvofiq  o’zgartirilishi  mumkin  bo’lgan  kriptografik  nom  (

psevdonim

)  orqali 

yashirilgan.  Barcha  tranzakstiyalar  psevdonim  bilan  imzolanadilar  va  ularning 

to’g’riligini  tekshirish  hamda  bitkoinlarni  yangi  egalariga  topshirish  uchun  ular 

umumiy tarmoqqa uzatiladilar. Shaxsning kim ekanligi boshqa vositalar yordamida 

ham  bitkoin  adres  bilan  bog’lanishi  mumkin.  Bu  ish  amalga  oshganida 

blokcheynning  tarixini  tiklash  orqali  bu  shaxsning  o’tmishdagi  amallarini  bilib 

olish mumkin. Individual ishtirokchining anonimlikni bir martagina buzishi ushbu 

shaxsning  barcha  bitkoin-tranzaktsiyalarini  bilib  olishga  imkon  beradi.  Agarda 

hamkoringiz  sizni  yaxshi  biladigan  biror  bir  inson  bo’lsa,  u  ochiq  ma’lumotlar 

yordamida  sizning  potfelingiz  balansini  bilib  olishi  ham  mumkin.  Agarda 

hamkoringiz  siz  ma’lumotlar  berishingiz  kerak  bo’lgan  biror  bir  tashkilot  (

bank, 

davlat,  ijtimoiy  tarmoq  va  boshqalar

)  bo’lsa,  u  xolda  ushbu  tashkilot  siz 

haqingizdagi  barcha  ma’lumotlarni  biladi  va  uning  komp’yuter  vositalari  sizning 

blokcheyndagi  ma’lumotlarinigizni  bilib  olishi  ham  mumkin.  Masalan,  agar  siz 

qandaydir  saytdan  bitkoin  to’lash  orqali  biror  bir  mahsulot  sotib  olsangiz, 

taabiiyki,  unda  o’z  ma’lumotlaringizni  qoldirasiz  va  bu  bilan  ushbu  saytga 

blokcheynga  kirish  va  siz  haqingizdagi  ma’lumotlarni  bilib  olish  imkonini 

yaratasiz. Bitkoin tizimi