Respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot

Risklarni aniqlash. 
Risklarni boshqarishdagi dastlabki qadam bo’lib, uning 
asosiy  maqsadi  riskni  tashkilotga  zarar  yetkazmasdan  oldin  aniqlash  hisoblanadi. 
Risklarni  aniqlash  jarayoni  mas’ul  mutaxassislar  qobiliyatiga  bog’liq  bo’lganligi 
sabab,  ular  turli  tashkilotlar  uchun  farq  qiladi.  Risklarni  aniqlash  o’zida  tashkilot 
xavfsizligiga  ta’sir  qiluvchi  ichki  va  tashqi  risklarning  manbasini,  sabablarini, 
natijasini va boshqalarni aniqlashni mujassamlashtirgan. Risklar odatda quyidagi 4 
ta muhim sohalardan kelib chiqadi: 
-
 
Muhit.
 Muhitga aloqador bo’lgan risklar o’zida ish joyidagi kamchiliklar, turli 
xalaqitlar,  issiq/  sovuq  muhit,  tutun,  past  yoritilganlik  va  elektr  xavflari 
kabilarni birlashtiradi.
 
-
 
Jixoz. 
Jixozga  aloqador  risklar  sifatida  jixozlarning  past  ta’mirlash  muhiti, 
ishlamaslik,  mavjud  bo’lmaslik  va  vazifaga  nomutanosibligini  keltirish 
mumkin.
 
-
 
Mijoz. 
Mijozlar bilan bog’liq risklar odatda muhim o’zgarishlar, kutilmagan 
ko’chishlar va zaif aloqa natijasida yuzaga keladi.
 
-
 
Vazifalar. 
Vazifalarga aloqador bo’lgan risklarga yetarli bo’lmagan bajarish 
vaqti,  takroriy  vazifalar,  ishni  loyihalash  va  xodimlar  sonini  yetarli 
bo’lmasiligi orqali paydo bo’luvchi risklar misol bo’ladi.
 
Risklarni aniqlash jarayoni ikki bosqichda amalga oshiriladi: 

---

254 
 
-
 
kontekstni belgilash:
 xodim ichki va tashqi muhitni va tashkilot faoliyatidagi 
joriy holatni aniqlaydi; 
-
 
risklarni  sanash:
  bo’lishi  mumkin  bo’lgan  risklarni  va  ular  sababli 
kutilayotgan natijalar aniqlanadi. 
Riskni aniqlash risklarni boshqarish jarayonidagi turli og’ishlarni kamaytiradi 
va  bu  o’z  navbatida  kelajakda  ta’sir  qiluvchi  omillar  ehtimolini  kamaytiradi. 
Risklarni  aniqlashning  ko’plab  usullari  mavjud  bo’lib,  ular  asosida  turli  dasturiy 
vositalar  ishlab  chiqilgan.  Ko’plab  risklarni  aniqlash  jarayonlari  maxsus 
shakllantirilgan jamoa tomonidan amalga oshiriladi. Risklarni aniqlash jarayoni bir 
qancha  faktorlarga,  masalan,  tarmoqning  holati  va  jamoa  a’zolarini  risklarni 
boshqarishdagi qobiliyatlariga asoslanadi.