O‘zbekiston respublikasi mudofaa vazirligi

xizmatining Qurolli Kuchlaridagi huquq va vazifalari yo‘riqnomasi. 
 
Harbiy  xizmatchilarning  huquqiy  holati  deganda  ularning  davlat  tomonidan 
kafolatlangan  xuquq  va  erkinglari,  shuningdek  ularning  qonunchilik  tomonidan  o‘rnatilgan 
majburiyatlari va javobgarligi tushuniladi. 
Harbiy  xizmatchilarning  jamiyatdagi  xuquqiy  holati  muxim  xususiyatga  ega.  Ularga 
umumiy  qonunchilik  joriy  etilgan.  Harbiy  xizmatchilar  O‘zbekiston  fuqarolarining  xuquqlariga 
ega va ularning majburiyatlarini bajaradilar. SHu bilan birga harbiy xizmatchilar davlatni qurolli 

---

himoya  qilishni  ta’minlash  uchun  tayinlanganlar.  Ular  bu  vazifani  ba’zan  hayotlariga  taxdid 
bo‘lgan  holda  bajaradilar.  SHuning  uchun  harbiy  xizmatchilarga  maxsus  harbiy  qonunchilik 
joriy  etilgan.  Bu  qonunchilikda  harbiy  xizmatning  xususiyatlari  hisobiga  olingan  holda  harbiy 
xizmatchilar  uchun  qo‘shimcha  huquq,  imtiyozlar,  shuningdek  qo‘shimcha  majburiyatlar  ham 
joriy etilgan. 
Harbiy  xizmatchilar  so‘z  erkingligi,  o‘z  fikrini  bildirish,  axborot  olish  va uni  tarqatish 
kabi umumfuqaroviy xuquq va erkingliklaridan foydalanganda davlat va harbiy sirlarni tarqatib 
yubormasliklari,  komandirlari  (boshliqlari)ning  buyruqlarini  muxokama  qilishlari  va  tanqid 
qilishlari mumkin emas. 
Harbiy  xizmatchilar  davlat  va  jamiyat  boshqaruvida  ishtirok  etish  xuquqiga  egadirlar. 
SHuningdek, davlat xukumati organlari va maxalliy o‘z-o‘zini boshqarish organlariga saylash va 
saylanish  huquqiga  egadirlar.  Mehnat  qilish,  dam  olish,  yashash  joyiga  egalik  qilish  huquqi  va 
shu  kabi  boshqa  huquqlarni  amalga  oshirishda  qonunda  aniq  ko‘rsatilgan  haqida  ma’lum 
chegaralashga yo‘l qo‘yishi mumkin. 
Umumfuqaroviy  huquq  va  erkinliklardan  tashqari  harbiy  xizmatchilar  harbiy  xizmat 
xususiyatidan  kechib  chiqadigan  xuquqlarga  ham  egadir.  Bu  huquqlar  davlatdan  pul  ta’minoti 
(maosh),  oziq-ovqat  va  kiyim-bosh  ta’minoti,  shuningdek,  yotoq  joy  bilan  ta’minlanish 
ko‘rinishida bo‘ladi. SHuningdek  harbiy xizmatchilar uchun halok, bo‘lgan holatlarda sug‘urta 
kafolatlari, shuningdek ma’naviy va moddiy zararlarini qoplash huquqi ko‘zda tutilgan.