Termiz davlat universiteti texnika fakulteti

 
Temperament
  shaxsning  o’ziga  xosligini  ifodalab,  ruhiy  jarayonlarning  o’tish 
dinamikasini  aniqlaydi.  Temperamentning  to’rtta  turi  mavjud: 
xolerik,  sangvinik, 
flegmatik va melanxolik
. 
 
Temperament  ish  qobiliyatida  aks  etadi.  Masalan,  xolerik  uchun  yuqori 
darajadagi emotsional qo’zg’aluvchanlik xos bo’lib, avtomobilni boshqarishda ishga 
osoyishta munosabatda bo’luvchi flegmatikka nisbatan tezroq charchaydi. Sangvinik 
haydovchilik  kasbida  o’zini  yaxshi  namoyish  etadi.  Melanxolik  barcha  transport 
vositalari haydovchilik kasbiy faoliyati uchun unchalik yaroqli bo’lib hisoblanmaydi. 
 
Toliqish
  - inson faoliyati davomida kuchayib boradigan va uning vaqtinchalik 
samaradorligini  pasaytirishga  olib  keladigan  inson  ruhiy  holati  o’zgarishlarining 
majmuidir. 
 
Sergaklik
  -  bu  markaziy  nerv  tizimining  zarur  ishni  bajarishga  tayyorlik 
darajasidir. 
 
Haydovchi ish qobiliyatining darajasiga ko’p holda mehnatni tashkil etish ta`sir 
ko’rsatadi. Masalan, noto’g’ri tuzilgan ish jadvali tungi harakatlanish oldidan va undan 
keyin to’liq dam olishga imkon bermaydi. 
 
Toliqish holatida ko’plab yo’l-transporti hodisalari sodir etiladi. Toliqish ta`siri 
ostida  ko’rish  funktsiyasi,  harakatlanish  reaktsiyasi  va  harakat  muvofiqligi 
yomonlashadi,  diqqatning  jadalligi  sustlashadi,  tezlikni  sezish  darajasi  yo’qoladi. 
Toliqqanda  haydovchida  apatiya,  holsizlanish,  bo’shashish  holati  vujudga  keladi. 
Diqqatlilik darajasi kamayadi. Javobgarlik his - tuyg’usi sustlashadi. 
 
Haydovchining ruhiy holati va uning biologik imkoniyatlarini o’rganishni  avval 
sezishda ko’ramiz.  

---

88