Va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot

 
4.4 Foydalanishga chiqarishni boshqarish 
 
Tizimli reliz – mijozlarga tarqatilgan dasturiy ta‘minot tizimining versiyasi. 
Omma  uchun  –  dasturiy  ta‘minot  bozori,  odatda  relizning  ikkita  turi  bor:  asosiy 
relizlar  ular  yanfi  funksionalaga  ega  bo‘ladi  va  kam  miqdordagi  relizlar  ular 

---

141 
 
hatolarni  to‘g‘rilaydi  va  e’lon  qilingan  foydalanuvchilar  muammosini  bartaraf 
etadi.  Masalan  bu  kitob  Apple  Mac  kompyuterida  yozilyapti  unda  OS  10.5.8 
operatsion tizimi o‘rnatilgan. Bu OS 10 tizimining asosiy 5 relizining qo‘shimcha 
8 relizi. Asosiy relizlar sotuvchi uchun juda muhim chunki mijoz ularni pulga sotib 
oladi. Qo‘shimcha relizlar odatda bepul tarqatiladi. 
Odatiy dasturiy ta‘minot yoki bir-xil yo‘nalishdagi dasturiy maxsulotlarning 
relizini boshqarish tizimi murakkab jarayondur. Tizimning maxsus relizlari har bir 
mijoz uchun alohida ishlab chiqilishi mumkin va alohida mijozlar bir vaqtni o‘zida 
tizimning  bir  nechta  har-xil  relizini  boshqarishi  mumkin.  Bu  degani  dasturiy 
ta‘minot ishlab chiqaruvchi tashkilot maxsuslashtirilgan dasturiy  maxsulotni sotib 
bu maxsulotning o‘nlab yoki yuzlab hat-xil relizlarini boshqarishiga to‘g‘ri keladi. 
Tashkilotda  mijozdagi  tizimning  relizlari,  reliz  va  tizim  versiyalari  o‘rtasidagi 
munosabatlar  haqidagi  ahborotni  saqlovchi  tizim  bo‘lishi  lozim.  Muammo  paydo 
bo‘lganda mijozga berilgan dasturiy ta‘minotni tiklash kerak bo‘lishi mumkin. 
Shuning uchun tizimli reliz bajarilganda u ro‘yhatga olinishi kerak kelajakda 
uni  yangilash  imkonini  kafolatlash  uchun.  Bu  ayniqsa  mashinalar  kompleksini 
boshqaruvchi  uzoq  muddatga  o‘rnatiladigan  tizimlar  uchun  muhim.  Mijozlar  bu 
tizimning  yagona  relizini  ko‘p  yil  davomida  ishlatishi  va  yaratilgandan  ancha 
keyin dasturiy ta‘minotga ma‘lum o‘zgartirishlarni kiritishni talab qilishi mumkin. 
Relizni  ro‘yhatga  olish  uchun  siz  bajariluvchi  kodni  yaratishda  ishlatgan 
komponentning  dastlabki  kodining  ma‘lum  versiyalarini  yozishingiz  kerak.  Siz 
dastlabki kod fayllarini hamma ma‘lumotlarini va komfiguratsiya fayllari nushasini 
saqlab  qolishingiz  kerak.  Shuningdek  siz  dasturiy  ta‘minot  yaratishda  ishlatilgan 
operatsion  tizimlar  versiyalari  bilan  kutubxona  kompleator  va  boshqa 
instrumentlarni  saqlab  qolishingiz  kerak.  Ular  huddi  shu  tizimni  biroz  kechroq 
sana  bilan  yaratishda  ishlatish  mumkin.  Bu  degani  maqsadli  tizimning  dastlabki 
kodi  bilan  birga  platform  va  instrumentlarni  dasturiy  ta‘minotning  nushasini  ham 
olishingiz kerak. 
Tizimli  relizni  tayyorlash  va  tarqatish  qimmatbaxo  jarayondur  ayniqsa 
dasturiy  ta‘minot  ommaviy  bozorining  uchun.  Reklamani  materiallarini  shunday 

---

142 
 
tayyorlash  kerakki  mijozni  tizimning  yangi  ko‘rinishini  olishga  undashi  kerak. 
Relizga  ko‘nikish  uchun  vaqt  berish  kerak.  Agar  relizlar  ortiqcha  tez  chiqarilsa 
yoki  apparat  vositalarini  talab  qilsa  mijozlar  yangi  relizga  qiziqmasligi  mumkin 
ayniqsa  uni  sotib  olmoqchi  bo‘lsa.  Agar  tizimli  relizlar  juda  kam  chiqarilsa 
bozordagi  o‘rnini  yo‘qotishi  mumkin  chinki  mijoz  alternative  tizimlarga  o‘tib 
ketishi mumkin.