|
Hakamlarning imo-ishoralari
1. Ikki ochko
(bir ochko - bir
2. 3 ochkoli to’p
tashlashga urinish
3. Muvaffaqiyatli
bajarilgan 3 ochkoli
213
barmoq)
Panja harakati orqali
ko’tarish va tushirish
3 barmoq ko’rsatiladi
(katta, ko’rsatkich,
o’rta)
to’p
3 barmoq ko’rsatiladi
(katta, ko’rsatkich,
o’rta)
4. Tashlangan to’p
hisoblanmaydi, o’yin
harakati
hisoblanmaydi
Gavda oldida
qo’llarni yozish
5. Soatni to’xtatish
yoki o’yin soatini
ishga solmaslik
Kaft ko’tariladi,
barmoqlar birga
6. O’yin vaqti ishga
tushirilsin
Ochiq kaftli qo’l
bilan yuqoriga va
pastga
harakatlantirish
7. O’yinchini
almashtirish
Ko’krak oldida
qo’llarni chalishtirish
8. O’yinda talab qilib
olingan tanaffus
Kaft va barmoq “t”
hosil qiladi
9. To’p bilan
harakatlanayotganda
qoida buzilishi
Ikkala qo’l mushtini
o’zaro aylantirish
10. To’pni noto’g’ri
olib yurish
11. 3 soniya
qoidasining buzilishi
12. To’pni ushlab
qolish
214
Qo’llarni tepaga-
pastga
harakatlantirish
Qo’lni oysimon
harakatlantirish
Kaftni oldinga yarim
doira shaklida
aylantirish
13. 5 soniya yoki 10
soniya qoidasining
buzilishi
10 soniya uchun 2
qo’l ishlatiladi
14. To’pning orqa
zonaga qaytarilishi
Barmoqni burib
ko’rsatish
15. Oyoq bilan
ataylab o’ynash
Barmoq bilan oyoq
ko’rsatiladi
16. 30 soniya
qoidasining buzilishi
Barmoqlar yelkaga
tegadi
17. 30 soniyani
yangidan hisoblash
Barmoqni aylantirish
18. Bahsli to’p
Katta barmoqlar
ko’tariladi
215
19. Fol paytida
soatlarni to’xtatish
Qo’l musht qilib
siqilgan, kaft bel
darajasida qoida
buzgan o’yinchi
tomonga
yo’naltirilgan
20. Jarima to’plarisiz
belgilangan shaxsiy
fol
Barmoq yon chiziq
tomonni ko’rsatadi
21. Qoida buzuvchini
belgilash uchun
O’yinchi raqamini
ko’rsatish
22. Ushlab qolish
Bilakni siqib ushlash
23. To’psiz itarib
yuborish yoki
to’qnashish
Itarib yuborishni
imo-ishora bilan
ko’rsatish
24. Qo’llar bilan
noto’g’ri o’ynash
Panja bilan bilakni
urish
25. Qurshab olish
(hujumda va
himoyada)
26. Tirsaklarni
haddan tashqari
yozib yuborish
Tirsaklarni yonga va
27. To’pli
o’yinchining raqib
bilan to’qnashishi
(zo’ravonlik qilib
o’tish)
216
Ikkala qo’l bilan
orqaga
harakatlantirish
Ochiq kaftga musht
bilan urish
5.7. Musobaqalarni tashkil qilish va o’tkazish. Musobaqalarning ahamiyati
Sport musobaqalari sportchilarning malakalarini oshirishda katta ahamiyatga
ega. Ular jismoniy, texnik, taktik, ruhiy, funksional tayyorgarliklarni aniqlashga va
takomillashtirishga yordam beradi hamda qilinayotgan mehnatni natijasini
ko’rsatadi.
To’g’ri va yaxshi tashkil qilingan musobaqalar katta tarbiyaviy ahamiyatga
ega, chunki musobaqalar faqat jismoniy sifatlargagina (kuchlilik, chidamlilik,
tezkorlik va egiluvchanlik) emas, balki ruhiy-psixologik sifatlarga ham katta ta’sir
ko’rsatadi. Musobaqa davrida sportchilarning tashkilotchilik, o’zini tuta bilishlik,
jamoa maqsadini o’z maqsadidan yuqori qo’ya olishlik kabi yana bir qancha
sifatlari ham takomillashadi.
Musobaqalarda
qatnashuvchilar
avvalombor,
tajriba
almashadilar,
murabbiylar esa yangi trenirovka usullarini sinovdan o’tkazish imkoniyatiga ega
bo’ladilar. Shuningdek, sport musobaqalari sport turlarini targ’ib qilishning eng
yaxshi va hammabop shakllaridan hisoblanadi.
5.8. Musobaqalarning turlari
Musobaqalar qo’yilgan vazifalargagina qarab: birinchiliklar yoki
chempionatlar,
kubok
musobaqalari,
qisqartirilgan,
baravarlashtirilgan,
klassifikasiya va saralash musobaqalari, match va o’rtoqlik uchrashuvlar kabi
turlarga bo’linadi.
Birinchiliklar yoki chempionatlar
eng katta musobaqalardan bo’lib, ularda
kollektiv, tuman, shahar, respublika chempioni degan faxriy unvon beriladi. Ular
yilda bir marta o’tkaziladi. Birinchilik g’oliblari oltin, kumush va bronza medallari
bilan mukofotlanadilar.
217
Kubok musobaqalari
“yutkazgan chiqib ketish” prinsipida o’tkaziladi. Bu
musobaqalar ko’p vaqt talab qilmaydi va ko’p qatnashuvchilarni jalb qilish
imkonini beradi.
Qisqartirilgan musobaqalar
(blis turnirlar)da ko’p jamoalar qatnashganlari
holda bir kunda o’tkaziladi. Buning uchun o’yin vaqti 30 daqiqagacha
qisqartiriladi. Bunday musobaqalar mavsumning ochilishiga yoki bayramlarga
bag’ishlab o’tkaziladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
