Buxoro davlat universiteti b. Ibragimov, M. Ibragimov sport turlari bo

Turlar bo’yicha o’yinlar 
1- tur 
2- tur 
3- tur 
4- tur 
5- tur  6- tur  7- tur  8- tur  9- tur 
1- 10 
10– 6 
2-10 
10-7 
3-10 
10-8 
4-10 
10-9 
5-10 
2-9 
1-2 
3-1 
2-3 
4-2 
3-4 
5-3 
4-5 
6-4 
3-8 
9-3 
4-9 
1-4 
5-1 
2-5 
6-2 
3-6 
7-3 
4-7 
8-4 
5-8 
9-5 
6-9 
1-6 
7-1 
2-7 
8-2 
5-6 
7-5 
6-7 
8-6 
7-8 
9-7 
8-9 
1-8 
9-1 
 
Hamma grafalar to’ldirilib chiqilganidan keyin, o’yinlarning taqvimi tuziladi. 
Buning  uchun  vertikal  chiziqning  ikki  tomonida  turuvchi  raqamlar  juft-juft  qilib 
birlashtiriladi.  Musobaqada  ishtirok  etuvchi  jamoalar  soni  toq  bo’lsa,  har  bir 
vertikal  chiziqning ostida  yoki  ustida turuvchi  raqamlar  mazkur  taqvim  kuni  (shu 
turda) o’ynamaydigan jamoa ekanini ko’rsatadi.  
Jamoalar  soni  juft  bo’lganda  (masalan,  jamoalar  soni  o’nta  bo’lganda) 
ko’rsatilgan  (vertikal  chiziqning  ostida  yoki  ustida)  raqamlar  (jamoalar)  oxirgi 
raqamlar (o’ninchi) bilan o’ynaydilar.  
Turlar bo’yicha o’yinlar jadvali bo’sh raqamli jamoalar (vertikal chiziq ostida 
yoki ustidagi  raqamlar) bilan so’nggi  raqamli jamoa o’yinini hisobga olgan holda 
tuziladi (yuqoridagi misolda 1-raqam bilan, 10-raqam bilan va hokazo).  
Odatda,  tur  jadvalida  birinchi  bo’lib  ko’rsatilgan  jamoa  maydon  egasi 
hisoblanadi.  Shuning  uchun  qur’aning  oxirgi  raqami  (masalan,  musobaqada 
qatnashuvchi  jamoalar  o’nta  bo’lganda  10-raqam)  har  bir  turdan  keyin  o’rin 
almashib  turadi.  Qolgan  bellashuvchi  jamoalar  vertikal  chiziqning  o’ng  tomonida 
turuvchi raqamdan boshlab tuziladi.  
Shunday  qilib,  bu  usulda  jamoalarning  har  bir  turda  navbat  bilan  maydon 
almashishiga qat’iy rioya qilinadi.  
Ikkinchi  usul
  («qatorasiga»).  O’yinlar  taqvimini  o’yinda  ishtirok  etuvchi 
hamma jamoalarni bir qatorga juft-juft qilib yozish usuli bilan tuzishda maydonlar 

---

131 
 
almashishining  avvalgidek  shartlari,  ya’ni  uchrashuv  «egasi»  huquqi  saqlanadi. 
Mazkur usulda jamoalarning juft soni olinadi (masalan, agar musobaqada 7 jamoa 
qatnashsa, o’yinlar taqvimi 8 jamoaga tuziladi; agar 9 ta jamoa bo’lsa, 10 jamoaga 
tuziladi va hokazo).  
8  ta  jamoa  bo’lganda  birinchi  taqvim  kuni  quyidagi  tartibda  tuziladi:  bir 
qatorda  birinchi  raqam  oxirgi  8-raqam  bilan,  ikkinchi  raqam  oxirgi  raqamdan 
oldingi  7-  raqam  bilan  birlashtiriladi,  ya’ni  bir-biri  bilan  o’ynovchi  jamoa 
aniqlanadi va hokazo. Shunda quyidagi jamoalar bellashadigan bo’lib chiqadi: 1-8, 
2-7, 3-6, 4-5.  
4.3-jadval