Ma’ruza mashg’uloti rejasi

 

Piramid 

 

 

Prizma 

 

 

Asoslari o’zaro parallel tekisliklarda yotgan ikkita kopburchakdan va yon yo’qlari esa asos 

uchlaridan  o’tuvchi  uchburchaklar  va  trapetsiyalardan  iborat  bo’lgan  ko’pyo’qlik 

prizmatoid

 

deyiladi (13.3-rasm). Bu ko’pyo’qliklar asosan besh xil bo’lib 

Platon jismlari

 deb yuritiladi (13.1-

jadval). 

 

 

 

13.1-rasm

 

13.2-rasm

 

13.3-rasm

 

 

Ko’pyo’qliklarning muhim xossalaridan birini Eyler quyidagicha bayon etgan: 

Ta’rif

. Yo’qlaridan biri  tekis  kopburchak  bo’lib, qolgan  yo’qlari esa umumiy 

uchga  ega  bo’lgan  uchburchaklardan  tuzilgan  ko’pyo’qlik 

piramida

  deyiladi 

(13.1-

 

rasm). 

Ta’rif

. Yon yo’qlari to’rt burchaklardan va asosi kop burchakdan iborat bogan 

ko’pyo’qlik 

prizma

 deyiladi (13.2-rasm). 

---

 

Eyler  teoremasi.

  Har  qanday  qavariq  ko’pyo’qlikda  yo’qlar  bilan  uchlar  sonining 

yigindisidan qirralar sonining ayirmasi ikkiga teng bo’ladi (ya’ni