Ssji aloqa vazirligi

Download 484,45 Kb.

Pdf ko'rish

bet	1/8
Sana	11.01.2022
Hajmi	484,45 Kb.
	#345826

1 2 3 4 5 6 7 8

3-amaliy topshiriq

Karimov Xasan Narzullayevich

214-21 gruppa

№

Familiya ismi

Variantlar

nomeri

Masalalar tartib raqami

Abdialimov Sohibjon

130 156

Abdumutalibov Odiljon

129 155

Abdusattorov Abdulbosit

128 154

Amirov Bekzod

127 153

Baxtiyorov Shahriyor

126 152

Dilmurodov Zafar

125 151

Fayzullayev Ziyovuddin

124 150

Hakimov Bobirjon

123 149

Mahmudjonov Sardorjon

122 148

Matyaqubov Fazliddin

121 147

Muxammadjonov Sherzodbek

120 146

Normuminov Nodir

119 145

Nu’monov Tohir

118 144

O‘Ktamov Lazizbek

117 143

O‘Rinov Farruxbek

116 142

Qa‘Dirbaev G‘Afur

115 141

Rajabboyev Nuriddin

114 140

Safarov Qudrat

113 139

Shamuratov Ulug‘Bek

112 138

Umarov Axtam

111 137

Usmonov Asadbek

110 136

Xudoyberdiyeva

74 100 109 135

Yuldoshov Dilshodbek

75 101 108 134

Abdibaev Nursulton

76 102 107 133

MUSTAQIL ISHLASH UCHUN MASALALAR

Elektron

radiusli orbita bo‘ylab yadro atrofida aylanmoqda.

Yadro zaryadi

Ze

. Elektronning tezligi



va aylanish

davri

topilsin.

Vakuumda bir-biridan

r

=1

cm

masofada joylashgan va

q

1

=

q

bo‘lgan nuqtaviy zaryadlarning o‘zaro ta‘sir kuchi aniqlansin.

Massalari

m

1

=m

2

=

1

g

bo‘lgan sharlarning o‘zaro bir-birini

itarish kuchi bilan gravitatsion tortishuv kuchi bir-biriga teng

bo‘lishi uchun sharlarga qanday zaryad berish kerak?

Ikkita bir xil kattalikdagi suv tomchilarining har biriga bittadan

ortiqcha elektron joylashgan. Elektrostatik itarish kuchi gravi-

tatsion kuchga teng bo‘lishi uchun tomchilarning radiusi

r

qancha

bo‘lishi kerak?

Qo‘zg‘almay turgan natriy Na yadrosi α-zarracha bilan bom-

bardimon qilishda o‘zaro itarish kuchi

140

ga teng bo‘lsa, α-

zarrachasi natriy yadrosiga qanday r masofagacha yaqinlashisi

mumkin?

Radiusi

2

cm

, zaryadining sirt zichligi

2

cm









bo‘lgan zaryadlangan sharni uning sirtidan

r =

2

cm

masofada

joylashtirilgan nuqtaviy zaryad (

C

q







) ga ta‘sir etuvchi

kuch topilsin.

O‘zaro tortishuv kuchi ta’sirida manfiy zaryadlangan kichik

sharcha nuqtaviy musbat zaryad







q

C

atrofida tekis

aylanmoqda. Manfiy zaryadlangan sharchaning aylanish radiusi

1.5

, aylanish tezligi





cm/s.

Sharcha zaryadini uning

massasiga nisbati aniqlansin.

Agar vodorod atomining diametri

d

=2∙10



cm

deb olinsa, un-

ing elektronini yadro qanday kuch bilan tortadi?

Ikkita protonni elektrostatik itarish kuchini gravitatsion tortish-

ish kuchiga nisbati topilsin. Shunday hisoblarni ikkita elektron

uchun ham bajaring.

10.

Metall sharga

3.3∙10



C

zaryad berilgan. Shunchalik zar-

yadga ega bo‘lishi uchun shardan qancha elektron olish kerak?

11.

Bir elektron

1

cm

masofada turgan ikkinchi elektronga bera

oladigan tezlanish

hisoblansin.

12.

Vakuumda bir-biridan

6

cm

masofada va o‘zaro

F=

0.1

kuch bilan ta‘sir etayotgan nuqtaviy zaryadlarning zaryad miqdori

topilsin.

13.

Ikkita zaryad havoda

5

cm

masofada

F

1

=

120

μN

kuch bilan

o‘zaro ta‘sir ko‘rsatadi. Agar ularni suyuqlik ichida

r

1

=

10

cm

joylashtirilsa , ta‘sir kuchi

F

2

=15 μN

bo‘ladi. Suyuqlikni diel-

ektrik singdiruvchangligi topilsin.

14.

Dielektrik singdiruvchangligi



=3 ga teng bo‘lgan yog‘ ichida

joylashtirilgan zaryadlar orasidagi masofa

r

topilsin, agarda

vakuumda

r

1

=

30

cm

masofada joylashtirilgan zaryadlar orasidagi

ta‘sir kuchi yog‘ ichidagi bilan teng bo‘lsa.

15.

Elektrondan tashkil topgan va umumiy massasi

1

g

ga teng

bo‘lgan ikkita zaryad

r=



m

masofada joylashgan.Ular

orasidagi o‘zaro ta’sir kuchi aniqlansin.

16.

Ikkita nuqtaviy

zaryadlar

masofada joylashtiril-

gan.Agar ular orasidagi masofa

r



=50

ga kamaytirilsa, ularn-

ing o‘zaro ta‘sir kuchi 2 marta ortadi.

r

masofa aniqlansin.

17.

Metall sharchaga

5∙10

ta ortiqcha elektron berilgan. Bu

sharchadan

r=1 m

masofada joylashtirilgan boshqa sharchada

13.2∙10



C

zaryad bo‘lsa, ularning o‘zaro ta‘sir kuchi

qanday?Agar sharchalarni bir-biriga tekkizilsa, birinchi sharchada

nechta ortiqcha elektron qoladi?

18.

Vakuumda bir-biridan

masofada jolashtirilgan zar-

yadlarni biri ikkinchisidan 3 marta

ortiq bo‘lib, o‘zaro 30

kuch

bilan ta‘sir etadi. Zaryadlar miqdori topilsin.

19.

Ikkita nuqtaviy zaryadlarni zaryad miqdori 4

martaga va oraliq

masofasi 2 martaga kamaytirilsa, ular orasidagi o‘zaro ta‘sir kuchi

qanchaga o‘zgaradi? Zaryadlardan birining miqdori 4 marta

ort-

tirilsachi?

20.

Zaryadlardan biri 4 marta ortsa, zaryadlarni o‘zaro ta‘sir kuchi

o‘zgarmas qolishi uchun ular orasidagi masofani necha marta

oshirish kerak?

21.

Ikkita manfiy









C

va

q









C

zar-

yadlarning orasidagi masofa

3

cm

. Ulardan ma`lum uzoqlikda

q

zaryad joylashtirilsa, zaryadlar muvozanatlashadi. Uchinchi

zaryad va uning joylashgan masofasi aniqlansin.

22.

Kvadratning uchlariga 4

q=10



zaryad joy-

lashtirilgan. Zaryadlar tiz-

imi muvozanatda saqlanishi

+

q

uchun

kvadratning

markaziga qanday nuqtaviy

zaryad joylashtirish kerak

(6-rasm)?

23.

6-rasm

24.

Tomonlari

=10

bo‘lgan kvadratning uchlariga 4

ta absolut

qiymatlari bir xil bo‘lgan

q=

4∙10



C

zaryad joylashtirilgan bo‘lib,

ularning ikkitasi musbat, ikkitasi esa manfiy, lekin bir jinsli zar-

yadlar yonma-yon joylashgan. Kvadratning markazida joylashgan

nuqtaviy







C

musbat zaryadga ta‘sir etuvchi kuch topilsin.

25.

ta bir xil qiymatli

q=

4

nC

zaryad,tomonlari

a=10 cm

bo‘lgan kvadratning uchlariga joylashtirilgan. Shu zaryadlarning

biriga qolgan

3

ta

zaryadlarni ta‘sir etuvchi kuchi topilsin.

26.

Massalari

m

1

=m

2

=m

3

=

5

g

bo‘lgan shar bitta ilgakka uzunlikla-

ri =1

bo‘lgan iplar bilan osilgan. Hamma sharga bir xil mi-

qdorda

q

zaryad berilgan, iplar orasidagi burchaklar



=40

bo‘ldi. Sharlarga berilgan zaryad miqdori

topilsin.

27.

Kvadrat markazida

250

zaryad joylashtirilgan. Kvadrat-

ning uchlariga qo‘yilgan qanday bir xil zaryadlar tizimi muvoza-

natda bo‘la oladi?

28.

Ikkita zaryadlangan bir xil kattalikdagi metall sharlar bir-

biridan

r

=60

masofada turibdi. Ular orasidagi itarishish kuchi

F

1

=

70

μN

. Sharlarni bir biriga tegizib, qaytadan o‘z o‘rniga

qo‘yilganda ular orasidagi itarishish kuchi

F

2

=

160

μN

ga yetgan.

Sharlarning diametri

d

ular orasidagi masofa

dan juda kichik

deb hisoblanib, sharlarni to‘qnashgunga qadar bo`lgan zaryadlari

q

1

lar topilsin..

29.

Massalari

m

1

= m

2

=

0.1

bo‘lgan ikkita shar uzunligi =0.2

iplar bilan bitta nuqtaga osilgan. Sharlardan birini chetga tortib,

unga zaryad berildi. Sharlar to‘qnashgandan so‘ng ular bir-biridan

qochib, iplar orasida

60





burchak hosil bo‘lgan. Sharga beril-

gan

q

zaryad topilsin.

30.

Massasi 4

va zaryadi

q

1

=

278

bo‘lgan shar havoda ipak

ipga osilgan. Agar

q

1

ga teskari ishorali

q

2

zaryadini yaqinlashtir-

sak, ip vertikal holatdan





burchakka og‘adi va

q

1

, q

2

zar-

yadlar orasidagi masofa

6

cm

ga teng bo‘ladi.

q

zaryad

topilsin.

31.

Ikkita bir xil shar bir xil uzunlikdagi iplarga osilgan. Ularga

zaryad berilsa iplar orasidagi burchak





bo‘lgan. Lekin bi-

roz vaqtdan so‘ng iplar orasidagi burchak

2

60





ga teng bolib

qolgan. Sharlarga berilgan boshlang‘ich zaryad miqdorini qanday

qismi sharda qolgan?

32.

Berilgan zaryadlar

q

1

=q

q

2

= -

2

q

bir-biridan masofada joy-

lashgan. masofani teng o‘rtasida

Q

3

=3Q

zaryad joylashtirilgan.

Agar

q=

2∙10

-8

C

, =20

bo‘lsa,

q

1

q

2

zaryadlarning

q

3

zar-

yadga teng ta’sir etuvchi kuchi aniqlansin.

33.

Ikkita bir xil uzunlikdagi iplarga osilgan va zaryadlari teng

sharchalar zichligi



=800

kg/m

3

bo‘lgan suyuq dielektrikka tu-

shirilgan. Sharchalar osilgan iplarning bir-biridan og‘ish burchak-

lari havoda va suyuqlikda teng bo‘lishi uchun sharchalarning zich-

liklari qanday bo‘lishi kerak? Muhitning dielektrik singdiru-

vchangligi



=2.2 .

34.

Radiuslari

r

1

=r

2

va massalari

m

1

=m

2

bo‘lgan sharchalar shun-

day osib qo‘yilganki, ularning sirtlari bir-biriga tegib turibdi.

Iplarning taranglik kuchlarini

0.098N

ga teng qilish uchun shar-

larga qanday zaryad berish kerak? Ip osilgan nuqtadan sharchaning

markazigacha bo‘lgan masofa =10

, sharcha massasi

m=5∙10

-3

kg

35.

O‘tkazgichdan yasalgan ikkita sharchalarning zaryadlari

q

1

=

2∙10

-9

C

q

2

=





C.

Ular tortishish tufayli bir-birlari bilan

to‘qnashib, yana bir-biridan

4

cm

masofaga uzoqlashgan.

Sharchalarda qolgan zaryad miqdori va ular orasidagi o‘zaro ta‘sir

kuchi aniqlansin.

36.

Massalari va o‘lchamlari bir xil bo‘lgan ikkita shar shunday

osilganki, ularning sirtlari tegib turibdi. Ularga

q=

5∙10

-8

C

zaryad

berilgandan so‘ng, ular bir-biridan qochib, iplar orasidagi burchak

2



=60

ga teng bo‘ldi. Iplar osilgan nuqtadan sharlarning

markazigacha bo‘lgan masofa =20

cm

bo‘lsa, sharlarning mas-

salari topilsin. Sharlarning diametri (

d

<< ) iplarning uzunligiga

nisbatan juda kichik.

37.

Ikkita musbat zaryad

bir-biridan

60

cm

masofada

joylashgan. Ular orasidagi to‘g‘ri chiziqning qaysi nuqtasiga ishor-

asi va miqdori qanday bo‘lgan uchinchi zaryad joylashtirilganda

zaryadlar orasidsagi muvozanat saqlanadi.

38.

Zaryadlari

q

1

=

1

μC

va

q

2

=

2

μC

bo‘lgan zaryadlar orasidagi

masofa

10

cm

. Birinchi zaryaddan

r

1

=

6

cm

, ikkinchi zaryaddan

r

2

=

masofada

joylashtirilgan

q

3

=

0.1

μC

zaryadga

q

1

q

2

lar

qanday kuch bilan ta’sir etadilar?

39.

Zaryadlari

q

1

=q

2

bo‘lgan sharlar uzunligi =l0

iplar bilan

bir nuqtada osilganda, iplar bir-biridan



burchakka og‘gan. Shar-

lar zichligi

o



=800

kg/m

3

bo‘lgan suyuqlikka tushirilganda



burchak o‘zgarmagan. Sharlar yasalgan moddaning zichligi



=1600

kg/m

3

. Suyuqlikning dielektrik singdiruvchngligi



topilsin.

40.

Zaryadlari

q

1

=q

2

=q

3

ga teng nuqtaviy zaryadlar tomon-

lari =10

cm

bo‘lgan teng tomonli uchburchakning uchlariga joy-

lashtirilgan. Shu zaryadlardan biriga qolgan ikkita zaryadlar ta’sir

etuvchi kuchining kattaligi va yo‘nalishi topilsin.

41.

Teng tomonli uchburchakning uchlariga uchta nuqtaviy zar-

yadlar

q

1

=q

2

=q

3

joylashtirilgan. Zaryadlar tizimini mu-

vozanatda saqlash uchun uchburchakning markaziga qanday

q

4

zaryad joylashtirish kerak?

42.

Ingichka ipak ip

=9.8∙10

-3

taranglik kuchiga chidaydi. Un-

ga osilgan massasi

=0.6

sharcha

zaryadga ega. Uning

tagidan osilish chizig‘i yo‘nalishi bo‘yicha zaryad miqdori

q

= -1.3

bo‘lgan sharchani birinchi sharchaga qanday

masofaga ya-

qinlashtirsak ip uziladi?

43.

Miqdorlari teng

=7 nC zaryadlar teng tomonli

uchburchakning uchlariga joylashtirilgan. Har bir zaryadga ta’sir

etuvchi kuch

=0.01

bo‘lsa uchburchakning tomonlari aniqlan-

sin.

44.

Absolyut qiymati

nuqtaviy zaryad tomonlari

=20

bo‘lgan kvadratni uchlariga joylashtilgan. Ulardan ikkitasi musbat,

ikkitasi manfiy ishorali. Kvadratning markaziga joylashtirilgan

zaryadga ta‘sir etuvchi kuch topilsin.

45.

Ikkita kichik sharchalar musbat zaryadlangan. Zaryadlarning

umumiy miqdori

q

=5∙10

-5

. Ular orasidagi masofa

r

= 2

bo‘lganda ularning o‘zaro ta‘sir kuchi

ga teng bo‘lsa, zar-

yadlar sharchalarda qanday taqsimlanadi?

46.

Massasi

=9.8

bo‘lgan sharchaga

=1

μC

zaryad berildi. Shu

sharchaning tagiga xuddi shunday massa va zaryadga ega bo‘lgan

ikkinchi sharcha yaqinlashtirilganda, ipga ta‘sir etuvchi taranglik

kuchi

to‘rt marta kamaygan. Sharchalar bir-biriga qanchalik

masofaga yaqinlashtirilgan?

47.

Massasi

va zaryadi

bo‘lgan sharcha uzunligi ipga osil-

gan. U xuddi shunday boshqa qo‘zg‘almas sharcha atrofida

aylanma harakat qilsa, aylanayotgan sharchaning ipi vertikaldan



-burchakka og`gan. Sharchaning burchakli tezligi va ipning ta-

ranglik kuchi topilsin.

48.

Massasi

=150

bo‘lgan sharcha dielektrikdan yasalgan ip-

ga osilgan va

q

=-10

-2

C

zaryadga ega. Uning tagidan

=32

masofaga yaqinlashtirilgan sharchani zaryad miqdori va ishorasi

qanday bo‘lganda, ipning taranglik kuchi ikki marta ortadi.

49.

Massasi

=588

bo‘lgan

zaryadlangan sharcha ipak iplar-

osilgan

(7-rasm),

iplar

sharcha osilgan nuqtada hosil qi-

layotgan

burchak





teng.

50.

α=90º

7-rasm

51.

Shu sharchadan vertikal yo‘nalish bo‘yicha pastdan

=4.2

masofagacha massasi va zaryadi birinchi sharchanikidek bo‘lgan

ikkinchi sharchani yaqinlashtirsak iplarning taranglik kuchlari ikki

marta ortgan, sharchalarning o‘zaro ta’sir Kulon kuchini, zaryad

miqdorini va ipning taranglik kuchini toping.

52.

Ipga osilgan va

q

1

zaryadga ega bo‘lgan sharcha tagiga

hajmi

V

=9

mm

, zichligi



=7.8∙10

kg/m

va zaryadi

= -2.1

ga teng bo‘lgan po‘lat zarrachani qanchalik masofada joylashtir-

sak, ular orasida muvozanat saqlanadi?

53.

=2.4

masofada joylashgan va zaryadlari

=25

q

2

=-25

bo‘lgan zaryadlar ularning har biridan r

=15 sm

masofada joylashgan

q

zaryadga qanday kuch bilan ta‘sir

etadilar?

54.

Cheksiz yupqa devorli silindrda zaryad sirt zichligi



=10

-

4

C/m

2

bilan tekis taqsimlangan, silindrni diametri

=10

. Silindr

sirtidan 5

cm

masofada joylashgan nuqtada elektr maydon

kuchlanganligi E aniqlansin.

55.

Sirt zichligi



=10

-6

C/m

zaryad bilan tekis zaryadlangan va

radiusi

R

bo‘lgan sferadan r=9

masofada joylashgan

nuqtada maydon kuchlanganligi

E

va potensiali



topilsin.

56.

Zaryadlangan juda uzun sim o‘zidan

=5

cm

masofada xosil

qilgan maydon kuchlanganligi

=1.2

/

cm

ga teng. Simning

chiziqli zaryad zichligi



topilsin.

57.

Ikkita cheksiz o‘lchamga ega bo‘lgan va zaryadlarning sirt zi-

chligi



µC/m

2

bo‘lgan plastinkalarning bir-birini yuza birl-

igiga to‘g‘ri keladigan itarish kuchi topilsin.

58.

Bir xil ishorali zaryad bilan zaryadlangan va bir-biriga per-

pendikulyar ravishda joylashgan chegaralanmagan tekisliklarni el-

ektr maydoni kuchlanganligi qanday bo‘ladi? Tekisliklar zaryadin-

ing sirt zichligi -



va -2



59.

Zaryadlarning chiziqli zichliklari



1

=0.1

µC/m



2

=0.2

µC/m

ga teng bo‘lib, o‘zaro har bir metrga mos kelgan

=3.6

kuch bilan ta’sirlashib turgan cheksiz uzun iplarning

oraliq masofasi

r

qanchaga teng?

60.

Har biri yuza birligiga mos keluvchi

Download 484,45 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3 4 5 6 7 8