A k a d e m I ya a. A. Akilov, A. A. Qahhorov, M. X. Sayidov

    Transmissiya –

burovchi moment va uzatishlar sonini o‘zgartirgan 

holda yetakchi g‘ildiraklarga harakatni uzatadi. Ular quyidagilardan 

iborat: 

¾

ilashish muftasi

¾

uzatmalar quttisi (taqsimlash quttisi)

¾

kardanli uzatma

¾

asosiy uzatma

¾

differensial

¾

yarim o‘qlar 

Yurish qismi 

transport vositasini harakatini, yo‘llarda silkinish va 

tebranishlarni bir me’yorda ta’minlaydigan qism hisoblanadi. 

¾

oldingi va orqa osmalar 

¾

g‘ildirak 

Boshqaruv mexanizmi 

harakatlanish vaqtida yo‘nalishni o‘zgartirish, 

bekat va to‘xtash joylarida harakatsiz holatga keltirish uchun xizmat 

qiladi. Boshqaruv mexanizmi quyidagilarni o‘z ichiga oladi: 

¾

rul boshqarmasi 

¾

tormoz tizimi

Elektr jihozlari 

elektr ta’minot tizimi, avtomobildagi barcha tok 

iste’mol qiladigan elektr uskunalarini o‘z ichiga oladi, ular: 

¾

tok ishlab chiqaruvchi 

¾

tok iste’molchilari 

Qo‘shimcha jihozlar 

haydovchi va yo‘lovchiga qulay va 

xavfsizlikni ta’minlash uchun xizmat qiladi. Misol uchun qo‘shimcha 

jihozlarga avtomobil salonini isitish, oynalarni yuvish va tozalash, 

oynani isitish kabilar. 

Kuzov 

bu avtomobilning mustahkam elementi hisoblanib, unga 

dvigatel, transmissiya agregatlari, yurish qismi, boshqaruv mexanizmi 

mahkamlanadi hamda yo‘lovchi va yuklarni tashish uchun xizmat qiladi. 

Kuzov zamonaviy avtomobillarda vazifalari har xil va ko‘p qirrali. 

Asosan avtomobil ishqibozlarini diqqatini kuzovning tuzili dizaynni 

o‘ziga jalb qiladi. Yengil avtomobili kuzovning tuzilishi va o‘rindiqlar 

soniga qarab quyidagi turlari bo‘linadi: 

Sedan–uch hajmli (yurgizgich bo‘limi, salon va yuk bo‘limi) bo‘lib, 

ikki, to‘rt yoki olti yon eshiklardan iborat bo‘ladi (5-rasm). Olti yon 

---

 15

tomonida eshikka ega bo‘lgan, salonda haydovchi yo‘lovchilardan 

ajratilgan sedan – limuzin ham deb ataladi. Bu turdagi kuzovlar eng ko‘p 

tarqalgan. Masalan: NEXIA, LASETTI, YEPICA, VAZ-2170 kabi 

avtomobillar kuzovi