M illiy universiteti

1999 yil 25 noyabr 
(imzo) 
K.  ODILOV
Karim Odilovning 
imzosini  tasdiqlayman
Kadrlar bo ’limining
Bloshlig’i 
(imzo) 
S. SHARIFOV
(muhr)
1999 yil 26 noyabr
144

---

Hujjatlaming shakli
Hujjatlaming shakli  ikki xil  bo’ladi:
1) qolipli yoki namunali;
2)  Ijodiy.
1.  Qolipli  yoki  namaunali  hujjatlar  rasmiy  tasdiqlangan  tayyor 
shakllar  (Yormalar)  da  berilgan  so’roq  yoki  bandlarga javobla  berish 
orqali tuziladi.  Bunday hujjatlarga-buyrkq, farmoyish,  mehnat daftar- 
chasi,  shaxsiy  varaqa  (anketa),  kasallik  varaqasi  (bulleten),  guvoh- 
noma,  hisob-kitob  va  moliyaviy  hujjatlar,  shtat  (xodimlar)  jadvali, 
so’roq  bayonnomasi,  bitim,  shartnoma,  konvert,  xizmat  xatlari,  safar 
guvohnomasi,  ma'lumotnoma  va  b.  kiradi.  Bu  xil  hujjatlar  Tasdiq­
langan  yagona  nusxalarda  tuzilib,  ko’rsatilgan  so’roq  va  bandlarga 
javob  yoziladi.  Bir  xil  hujjatlar  ifodalangan  maqsadga  ko  ra  turlicha 
shaklda,  qolipda  bo’lishi  mumkin  (masalan,  buyruqlar,  ishonch- 
nomalar va b.)
2.  Ijodiy  hujjatlar  bo’yicha  tasdiqlangan  birolr  tayyor  forma 
(shakl,  hujjat  namunnasi),  qolipi  berilmaydi,  shaxs  bunday  hujjatni 
o ’zi  tuzadi.  Bunday  hujjatlarga tarjimai  hol:  ariza,  tavsifnoma,  tavsi- 
yanoma, tilxat,  tushuntirish xati, yo’riqnoma va b.kiradi.
Bu  xil  hujjatlamimng  matni  erkir bo ’ladi.  Shunga qaramay bu  xil 
ijodiy  yozma  ishlar  hujjat  tusini  olishi  uchun  belgilangan  qolipi 
(trafaret,  ma'lum  andozali)  so’z,  so’z  birikmalari  va  gaplar  qo’llani- 
shi  va  belgilangan  ani?  bir  tartib  bilan  tuzilishi  shart  («hujjatlaming 
tili  va  uslubi»  bobiga  qarang).  Shunisi  muhimki,  hujjatlar  qanchalik 
qolipi  (namunali)  bo’lsa,  ulam ing  tuzilishi  shunchalik  tezlashadi  va 
ko’zlangan  maqsad  shunchalik  to’liq  amalga  oshadi.  Shuning  uchun 
ham  hujjatshuenoslikda qolipli  (namunali)  hujjat  shakllarini  tuzishga 
ko’ra ko’proq  harakat qilinadi.