M illiy universiteti


notiqlik   san'atining  rivoji  adabiy  tilning  shakllanishiga,  shuningdek



Download 3,6 Mb.
Pdf ko'rish
bet16/207
Sana11.01.2022
Hajmi3,6 Mb.
#343918
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   207
Bog'liq
bekmirzayev. nutq madaniyati va notiqlik san ati

notiqlik
 
san'atining  rivoji  adabiy  tilning  shakllanishiga,  shuningdek,
 
notiqlik  san'ati  nazariyasi  bo'imish  “rito-rika”  ilmining  vujud-
 
ga  kelishiga  sabab  bo'ldi. 
Rimdagi  barcha  shoirlar  va  notiqlar  shu
24


maktabdan,  ya'ni  ritorika  maktabidan  ta'lim  olganlar.  Notiqlar tomo­
nidan  yaratilgan 
nutq  matnlari 
nasriy  va 
poetik  ijod  namunasi
 
sanalgan.  Bunday 
ijodkor  notig'larning 
nomi  o'z  mamlakati  doira- 
sidan  chiqib,  jahonga  ma'lum  va  mashhur  bo'lgan.  Aristotel, 
Demosfen va Tsitseronlar shular jumlasidandir,
Aristotel (384-322)
Markaziy  Osiyoda  Arastu  nomi  bilan  mashhur  bo'lgan  Aristotel 
eramizdan  avvalgi  384  yilda  Staqirda  (Makedoniya yarim  oroli)  shi- 
fokor oilasida dunyoga  keldi.  Uning  otasi  Nikomax  Aleksandr Mak- 
edoniskiyning nabirasi  podsho Aminti 
II 
saroyida shifokorlik qilgan.
Aristotel  17  yoshida Afinaga keladi  va bu erda o'z zamonasining 
mashhur  olimlaridan  bo'lgan  Platonga  shogird  tushadi.  Platonning 
vafotidan  so'ng  Aristotel  347  yili  Afinadan  Troad  tomon  o'tib, 
Assosga  boradi.  Chunki,  bu  erda  ustoznjng  tarafdorlari  ko'p  edi. 
Unga,  ayniqsa,  zo'ravon,  zolim  Germiy  homiylik  qiladi.  Aristotel 
Germiy  vafotidan  so'ng  Lesbos  yarim  orolidagi  Mitilen  shahriga 
к о 'chib o'tadi va u erda 342 yilgacha yashaydi.  342 yili  Makedoniya 
podshosi  Filipp  o'zining  Aleksandr  nomli  13  yoshli  o'qlining  tarbi- 
yasi  uchun  Aristotelni  Mitilendan  chaqirib  oladi.  Bu  erda  u  falsafa 
maktabini ochadi va katta kutubxona tashkil qiladi.
Shu davrda Gretsiyada chiroyli  so'zlashga qiziqish kuchayib ket- 
gan  edi.  Natijada  qator  notiqlik  maktablari  ochiladi.  Bu  maktablar- 
dan  so'z  san'ati  ustalari  etishtirib chiqarilar edi,  Keyinchulik chiroyli 
so'zlash  haqidagi  qo' llanmalar  maydonga  keldi,  Shunday  asarlardan 
biri  Aristotelning  “Ritorika”  nomli  kitobidir,  Buyuk  olim  uni  mash­
hur  “Ritorika”  nomli  asaridan  so'ng,  ya'ni  eramizdan  oldingi  330 
yillarda Afinaga so'nggi  marta qaytib kelganda yozgan edi,
Ma'lumki,  ungacha  Anaksimon,  Lampsak  ham  “Ritorika"  nomli 
q'o'llanm a  yaratgan  edi.  Bu  ikki  aear  bir-bjriga  tamoman  o'xsha-
25


.........
л:
 

п . к л М . . . ,  
: 1.1,; — t-:
nu ; M ..i:

Download 3,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   207




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish