Ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлиги

Asalarichilik fermasida ozuqa sarfini hisoblash 

Kunlik ozuqa (shaker qiyomi) bir uyani narmativ ko’rsotgichlari 

 = 0.5 kg ni tashkil etadi.  

U xolda fermadagi jami kunlik ozuda miqdori 

Q

k

 = M

uya

 * 

   kg (1) 

Bu yerda:  

M

uya

 – fermadagi barcha uyalar soni; 

 - bitta uyaga kunlik ozuqa sarfi.  

Q

k

 = 24 * 0.5 = 12 

Yillik ozuqa miqdori o’z mavbatida  

Q

yil

 –k * Q

k

 * D

yil

 (2) 

Bu yerda: 

k 

= zaxira koeffisienti; 

D

yil

 – yillik  ozuqlantirishlar kuni, 

D

yil 

= 80 

kun.  

Q

yil

 = 1.3 * 12 * 80 = 1248 

kg/kun. 

Sarflanadigan shaker miqdori quyidagicha aniqlaniladi.  

Q

shak

 = Q

yil

 * K

, kg (3) 

Bu yerda: K – qiyom tarkibidagi shaker konsentratsiyasi koeffisienti, 

K = 0.8

 kg 

Q

shak

 = 1248 * 0.8 = 998.4 

kg 

 

---

3.2

 

Ko’chma ortish, tashish, tushirish qurilmalariga qo’yiladigan 

talablar

 

Asalarichilikda ishlab chiqarish samaradorligi yuqori bo’lishi uchun 

ko’chib yurish kerak. Ko’p yillik tajribadan kelib chiqib aytish mumkinki 

O’zbekiston hududida (tog’ zonalardan tashqari) yaylovlarda yana asalarilar 6 – 

12 martagacha asal yig’ish imkoniyatiga ega va bu davrda stasionar asalarichildan 

ko’ra      2 – 3  barovar ortiq asal yig’ish imkoniyati ega bo’ladi.  Ma’lumki bu 

ishlarni bajarishda ko’chib yurish kerak chunki asal beruvchi gullar  bir vaqtda va 

bir joyda gullamaydi shuning uchun ko’chma transport vositalardan 

foydalanishga to’g’ri keladi. Ba’zan asalarichilik fermalarini ogohlantirilmasdan 

gullarni har xil zararli kimyovi vositalar yordamida changlantirishadi, shuning 

uchun ham ko’chib yurishga tog’ri keladi.

 

 

 

Pasekani ko’chirisda, asalarilarga zarar yetmasligi uchun ko’pgina 

faktorlarga bog’liq: asalari oilasini to’g’ri kochish tayyorlash, masofa, 

kochiriladigan joyni to’g’ri tanlash, transportning tezligi, ko’chirish vaqti va 

yo’llarning ahvoli (xolati).  

ППУ – 24 ko’chma paseka ustanovkasi o’zining ishonchliligi bilan 

ajralib turadi.  ППУ – 24 – O’z NIIJ ustanovkasini xoxlagan fermadagi 

ustaxonaga  yasash mumkin. Uzelarini yasashda   yuqori  aniqlik shart emas. Bu 

konstruksiyani yasashda uch ish kuni  ketadi, unga bitta svarshik  

yordamchisi bilan  vaqti ketadi, chunki yasalayotgan detallar tokarlik va boshqa 

stanoklarda yasalmaydi. 

Pasta ko’rsatib o’tilgan (a)rasmda ko’chma paseka ustanovkasi (orqa 

tomondan ), ish holatida turibdi . (b) rasmda esa yon tomondan turibdi.  

Tasvirlanayotgan ustanovka ikki korpusli uyalarni ko’chirishda xizmat 

qiladi. Agarda seksiya o’lchamlarini ozgina o’zgartilganda boshqa turdagi 

uyalarni yuklash mumkin, masalan lejaki uyalar.  

Ustanovkasini  yasah  uchun  avval  rama  payvandlanadi  (20)

  45x45

 

burchakli    po’latdan  yasaladi  (yoki  boshqa  profilardan  ham  yasah  mumkin) 

uzuligi 3.8, eni 2.3 metr.  Payvandlashni to’g’ridan  to’g’ri  traktorning  pritsepida 

---

amalga  oshirish  mumkin  (1),  yoki  tekis  joyda  ham  payvandlash  mumkin, 

keyinchalik  konstruksiyani  kran  yordamida  telejka    platformaga  qo’ylib 

mahkamlanadi.  

Vertikal  ravishda  rama  (20)  platformasida  yon  tomondan  uchtadan 

stoykalar (3) payvandlanadi 48 mm diametrli  truba yordamida (