Mavqei alohida o‘rin egallaydi

Jahondagi ayrim mamlakatlarining tarkibiy o‘zgarishlarning iqtisodiy 
o‘sishga ta’siri, YaIM o‘sishi foiz xisobida 
Mamlakatlar 
Tarkibiy qayta 
qurish davri 
Qayta 
qurishdan 
keyingi davr 
Inqirozdan 
keyingi davr 
AQSh  
4.3 
(1983-1990) 
3.2 
(1993-2007) 
2.3 
(2010-2013) 
Buyuk 
Britaniya  
3.5 
(1983-1990) 
2.9 
(1993-2007) 
1.3 
(2010-2013) 
Germaniya  
2.4 
(1983-1990) 
1.4 
(1993-2007) 
1.9 
(2010-2013) 
Yaponiya  
4.5 
(1983-1990) 
1.4 
(1993-2007) 
1.7 
(2010-2013) 
Janubiy 
Koreya  
8.0 
(1983-2002) 
4.3 
(2003-2007) 
3.7 
(2010-2013) 
Xitoy  
10.8 
(1983-2002) 
7.5-8.0 
(2003-2007) 
8.4 
(2010-2013) 
 
 Mazkur  3.1-jadval  ma’lumotlaridan,  tarkibiy  qayta  qurish  davrida  YaIMning 
o‘rtacha o‘sishi Buyuk Britaniyada 3,5% (1983-1990 yillarda), AQShda 4,3% (1983-
1990  yillarda),  GFRda  2,9%  (1983-1990  yillarda),  Yaponiyada  4,5%  (1983-1990 
yillarda),  Janubiy  Koreyada  8,0%  (1983-2002  yillarda),  Xitoyda  10,8%  (1983-2002 
yillarda) hamda Rossiyada 5,3% (1997-2007 yillarda)ni tashkil etgan
1
.  
 
3.3. Ijtimoiy mehnat taqsimoti va sanoat tarmog‘ining shakllanishi 
 
Ijtimoiy  mehnat  taqsimoti  ma’lum  buyum  va  mahsulotlar  ishlab  chiqarish 
xajmining o‘sishi va fan-texnika taraqqiyoti natijasidir.  
Ijtimoiy  mehnat  taqsimoti  uch  shaklda:  umumiy,  xususiy  va  ayrim,  birlamchi 
shaklda ro‘y beradi.  
Iqtisodiyotning  yirik sohalari,  ya’ni  sanoat,  qishloq xo‘jaligi,  qurilish,  transport 
va aloqaning vujudga kelishi umumiy mehnat taqsimotining mahsulidir.  
Bu  tarmoqlarning  har  birida  sohalarning  mustaqil  ravishda  ajralib  chiqishi 
xususiy mehnat taqsimoti natijasidir.  
Birlamchi  mehnat  taqsimoti  esa,  ishlab  chiqarishni  korxona  ichida  —  sexlar, 
uchastkalar  va  yangi  ish  joylari  tashkil  etish  bilan  bog‘liqdir.  Bunday  turkumlarga 
ajratish va uning mahsulini 3.1-rasmdagi chizmadan ko‘rish mumkin. 
Sanoat  tarmog‘i  -  ishlab  chiqarish  uyushmalari,  kombinatlari  va  korxona 
(firma)lari yig‘indisidir.  
 
 
                                                 
1
 Ч.К.Каренович. Влияние изменений структуры экономики на темпы экономического роста страны. 

---

 
 
53