O’zbekiston respublikasioliyva o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti hisob va audit fakulteti

ustav  kapitalini  shakllantirish

  to’g’risida  ko’rsatilgan  bo’lishi 

---

52 

 

lozim.  Bu  nafaqat  muomalani  buxgalteriya  xisobi  schyotlarida  to’g’ri  aks 

ettirish  uchun,  balki  soliqlar  bo’yicha  imtiyozlarni  qo’llashning  to’g’riligini 

asoslash uchun ham muhimdir. 

Dastlabki  hujjatlar  (asosiy  vositalarni,  nomoddiy  aktivlarni  qabul  qilish-

topshirish  dalolatnomalari,  yuk  xatlari,  schyotlar,kassa  xisobotlari,  bank 

ko’chirmalari,  to’lov  topshiriqnomalari  va  b.)  bo’yicha  ustav  kapitaliga 

qo’shilgan ulushlarning tegishli schyotlarda to’g’ri aks ettirilganligi tekshiriladi. 

Ustav  kapitaliga  qo’shilgan  ulushlarni  tekshirishda  auditor  ishtirokida 

inventarizatsiya  o’tkazish  maqsadga  muvofiq.  Bunda  ustav  kapitaliga  ulush 

sifatida  ishlashga  yaroqsiz  asosiy  vositalar,  amaliy  qiymatini  yo’qotgan 

nomoddiy aktivlar qo’shilgan holatlar aniqlanishi mumkin.  

Ustav  kapitali  o’zgarishining  asosliligini  tekshirish  8510-“Ustav  kapitali 

(fondi)  ni  hisobga  oladigan  schyotlar”(8511,8512,8513-schyotlar)  bo’yicha 

hisob  registrlarining  yozuvlarini  tekshirish  yo’li  bilan  amalga  oshiriladi. 

Bunday  yozuvlar  ustav  kapitali  beligilangan  tartibda  kupaytirilgan  yoki 

kamaytirilgan  holatdagina,  faqat  aktsiyadorlik  jamiyatining  ta’sis  hujjatlariga 

tegishli tarzda o’zgartirishlar kiritilganidan so’ng amalga oshiriladi. 

Tekshiruv  chog’ida  ustav  kapitalini  ko’paytirish  manbalari  aniqlanadi. 

Ular asosan quyidagilar hisobiga bo’lishi mumkin: 

-

 

 emitent-aktsiyadorlik  jamiyatining  o’z  aktsiyalarini  ularning 

nominal qiymatidan yuqori bahoda sotishdan olingan mablag’lar ya’ni