I iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti va bilish uslubi

qo'shimcha mahsulot normasi 
m
1
=\v 
100% 
ko'rinishdagi formula bilan aniqlanadi. 
 
Qo'shimcha  mahsulot  bozor  iqtisodiyoti  va  unga  o'tish  sharoitida  qo'shimcha  qiymat 
shaklida  namoyon  bo'ladi.  Ishlab  chiqarish  jarayonida  hosil  bo'lgan  qo'shimcha  qiymat  sotilish 
jarayonida foydaga aylanadi. Foydadan davlat soliq sifatida, ssuda kapital egalari esa foiz sifatida, 
yer egalari renta sifatida o'z ulushlarini oladilar. 
 
Qolgan qismi esa tadbirkorlarning sof foydasi bo'lib, uning hisobidan o'zlarining iste'molini 
qondiradi,  investitsiyani,  turli  sotsial  yo'nalishdagi  ishlarni  amalga  oshiradilar.  Ko'rinib  turibdiki, 
qo'shimcha  mahsulotni  ko'paytirish  hyech  kimga  zarar  bermaydi,  aksincha  jamiyat  a'zolarining 
hammasi uchun manfaatlidir. 
 
Ma'lumki,  qo'shimcha  mahsulot  bilan  zaruriy  mahsulot  o'rtasida  har  doim  ziddiyat  va 
aloqadorlik  bo'ladi.  Ularning  har  ikkalasida  ham  butun  xalq  xo'jaligini  rivojlantirish  va  jamiyat 
a'zolarining farovonligini oshirish maqsadlari yo'lida foydalaniladi. 
 
Lekin  ularning  sof  milliy  mahsulotdagi  hissasi  turli  omillar  ta'sirida,  masalan,  texnika 
taraqqiyotining rivojlanishi, ijtimoiy ishlab chiqarish tarkibining o'zgarishi, mehnat unumdorlikning 
oshishi  natijasida  o'zgarib  turadi.  Mehnat  unumdorligining  o'sishi  natijasida  zaruriy  mahsulotning 
absolut  miqdori  o'sgan  holda  sof  milliy  mahsulotdagi  hissasi  kamayib,  qo'shimcha  mahsulotning 
hissasi oshib boradi. 
 
Hozirgi  davrdagi  bozor  iqtisodiyotiga  doir  adabiyotlarda  ishlab  chiqarish  omillari  bilan 
uning samaralari o'rtasidagi bog'liqlikni