1-2-ma’ruza

2. Oqova suv tarmog’ining hisobli uchastkalaridagi oqova suvlar miqdorini aniqlash 
Oqova  suvlarni  oqizish  revojlanish  davri  bo’yicha,  aholi  punktlardagi  oqova 
suvlarning umumiy miqdori aniqlanadi. Bu miqdorlar alohida hisoblanadi: 
- doimiy yashaydigan aholidan 
- mexmonxona va vokzallarda bo’ladigan yoki vaqtincha yashaydigan aholidan 
- sanoat korxonalardagi ishchilardan. 
Doimiy yashaydigan aholining hisobli sarfini ikki usul bilan aniqlash mumkin: 
- obodonlashtirish darajasi har xilli binolarda va shaharni alohida tumanlarida yashoydigan 
aholi soni bo’yicha; 
- solishtirma miqdor bo’yicha. 
Birinchi usul bo’yicha umumiy hisobli miqdorlar, aholi soni, oqova suv mehyori va 
notekislik koeffitsientlari bo’yicha to’g’ridan – to’g’ri aniqlanadi. 
Ikkinchi  usul,  doimiy  yashaydigan  aholining  oqova  suvlari  keladi  deb  qarash 
asosida  solishtirma  miqdor  maydoni,  yahni  har  bir  kvartal  yoki  uning  qismiga 
proportsional.  Bunda,  uchastka  tarmog’ining  boshlanishiga  hamma  oqova  suv  miqdori 
keladi deb taxmin qilinadi.  
Tarmoqning  hisobli  uchastkalari  deb,  oqova  suvlarni  oqizish  tarmog’idagi  ikki 
nuqta  orasiga  aytiladi,  undagi  hisobli  oqova  suvlar  miqdori  shartli  o’zgarmas  deb  qabul 
qilish mumkin. 
 Hisobli  oqova  suvlar  miqdorini  aniqlash  uchun  oqova  suvlar  miqdorini  aniqlash 
kerak. 
-  yo’l  –  yo’lakay,  uchastka  uzunligi  bo’yicha  joylashgan  kvartallarning  yashash 
binolaridan tarmoqni hisobli uchastkasiga keladigan. 
- oldingi, yuqorida joylashgan kvartallardan keladigan. 
- yondan, yon tarmoqdan keladigan. 
-  jamlangan,  sanoat  korxonasi  va  boshqa  obhektlardan  tarmoqni  hisobli  uchastkasiga 
keladigan. 
Agar  kanalizatsiyalanayotgan  obhektning  manbalarga  bo’linishini  hisobga  olsak, 
nasos shahobchasi yordamida shaharni umumiy tarmog’iga oqova suvlar yuboriladi, unda 
bu  suvlar  miqdori  quyidagicha,  yahni  qiymati  bo’yicha  jamlangan  o’zgarmas  deb  qabul 
qilinadi. 
Yo’l  -  yo’lakay  miqdor  o’zgaruvchandir,  uchastkani  boshida  noldan  uchastkani 
oxirida  tuliq  o’z  qiymatiga  o’sadigan,  oldingi  uchastkani  boshiga  yon  va  jamlanganlar 
miqdori  hamma  hisobli  uchastka  uchun  o’zgarmasdir.  Hisoblashlarni  soddalashtirish 
uchun  shartli  hisoblanadi,  yahni  yo’l  -  yo’lakay  miqdor  yashash  binolaridan  uchastka 
boshida  qo’shiladi;  uni  qiymatini  aniqlashda,  yahni  u  kvartal  maydoniga  yoki  oqova 
suvlarni oqizish qilinayotgan maydonga proportsional.