Tilshunoslik nazariyasi
dan ma’ruzalar to’plami
Saloxiddin SUYUNBOYEV
Fikr-mulohazalar uchun:
+99899 700 42 97 Sahifa | 31
Bu fe’l gap tarkibida gap to‘zilishi taqozo etadigan
zamon shakli bilangina
faollasha oladi. Bunga muvofiq, gapning zamon paradigmasi a’zolarining
miqdori turlicha bo‘ladi:
1) gapning zamon paradigmasi fe’l zamon paradigmasiga muvofiq keladi. Bu
vaqtda gapning to‘zilish asosi fe’l bo‘ladi va u gap tarkibida o‘zining barcha za-
mon shakllari bilan kela oladi:
Men o‘qiyapman (Men o‘qiyman);
2) gapning to‘zilishidagi ayrim ishtirokchilar fe’lning faqat ayrim zamon
shakllari bilan kelishinigina taqozo qiladi. Bu
vaqtda gap faqat bir zamon
shaklida keladi: Haligacha kelgani yuq ;
3) ot asosli gaplarda kesim zamon shakliga ega bo‘lmay, zamon ma’nosi
ohang orqali ifodalanganda faqat Xozirgi zamonni anglatadi. Masalan:
Do'stlaringiz bilan baham: