Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti o‘zbek tili va adabiyoti kafedrasi

13-TOPSHIRIQ.  Insonlar bilan muomala qilishqoidalari 
Quyida  o‘zaro  munosabatlarda  va  tadbirkorlik  faoliyatida  albatta,  rioya  qilish 
zarur  bo‘lgan  hamda  muvaffaqiyat  eshigini  ochib  berishi  mumkin  bo‘lgan 

---

340 
 
ko‘nikmalar  va  turli  xil  insonlar  bilan  muomala  qilishning  ba’zi  bir  qonun-
qoidalarini qisqacha holda keltirib o‘tamiz: 

 
Boshqa  insonlarni,  ular  kim,  qaerda  va  qanday  holatda  bo‘lganlariga 
qaramay, 
zinhor tanqid qilmang
. Haqiqatan  ham, birovni tanqid qilish tamoman 
foydasiz,  chunki,  tanqid  qilinayotgan  inson  o‘z  obro`sini  yo‘qotmaslik  uchun 
o‘zini  turli  xil  usullar  bilan  himoya  qila  boshlaydi.  Insonlar  bilan  muloqot 
qilishning  yana  bir  muhim  siri  bor  bo‘lib,  unga  asosan,  insonlarga  biror  narsa 
qildirish  uchun  ularda  bunday  qilishga  istak  uyg‘otish  kerak  bo‘ladi.  Har  bir 
inson  boshqasidan  nimasi  bilandir  ustun  turadi  va  shuning  uchun,  ham  undan 
nimanidir  o‘rganib  olish  mumkin.  Shuning  uchun,  insonlardagi  ijobiy  jihatlarni 
topishga  urining    va  uning  bu  afzalliklari  haqida  rostguylik  bilan  chin 
dildangapiring. 

 
Insonlarga ta’sir ko‘rsatishning birgina  usuli bor,  u  ham  bo‘lsa  ular  nima 
hoxlayotganliklari  haqida  gapirish  va  bu  istaklarini  qanday  qondirishlari 
mumkinligini aytishdir.  

 
Agar,  Siz  insonlarga  qiziqish  bilan  yondoshsangiz  va  shunga  mos  holda 
ular  bilan  muomala  qilsangiz,  Sizni  hamma  erda  xursandchilik  bilan  qabul 
qiladilar.  O‘z  do‘stlaringizning  tug‘ilgan  kunlarini,  to‘ylari  bo‘lgan  sanani  va 
boshqa  muhim  kunlarni  yodda  tuting.  Xuddi  o‘sha  kunlarda  ularni  tabriklash 
yoki  eslashni  unutib  qo‘ymang.  Insonlarni  ular  uchun  muhim  bo‘lgan  kunlarda 
alohidahurmat 
vae’tiborbilantabriklang. 
 

 
Kerakli 
odamlarning nimalarga juda ham ishqiboz ekanliklarini bilib 
oling  va  ular  bilan  shu  haqda  gaplashishni  boshlang  –  bunda  ular  Sizni  juda 
yaxshi  bilimdon  odam  ekan  degan  xulosa  chiqaradilar  va  ishingizning  bitishi 
anchaosonlashadi. 

 
Insonlarda  yaxshi  taa’surot  qoldirishning  eng  oddiy  usuli  nima?  Boshqa 
insonlarda  yaxshi  taa’surot  qoldirish  va  ularning  Siz  bilan  bo‘lgan  muloqotdan 
xursand  bo‘lishlari  uchun  ular  bilan  uchrashganda  va  muloqot  qilganda  ochiq 
chehra  bilan  jilmayib  turing  va  ich-ichingizdan  xursandchilik  his  eting  hamda 

---

341 
 
buni chin dildan qiling. Orzuingizdagi baxtingizga erishish uchun eng avvalo Siz 
o‘z fikrlaringizni boshqara olishingiz kerak bo‘ladi. 

 
Agar, shu ishni qilmasangiz, Sizning ishingizunchalikyurishmaydi! Agarda 
 
o‘z do‘stlaringizning  va  hamkorlaringizning nomini 
aniq 
bilmasangiz,    ular  Sizni 
unchalik   hurmat  qilmaydilar 
  va   Siz 
 
bilan 
hisoblashmay 
qo‘yadilar, 
bu 
esa 
Sizga 
ancha 
noqulayliklartug‘diradi.Shuning uchun,  barcha 
 
 
tanish 
va 
 
do‘stlaringizning  nomlarini, 
oilalarini,  qiziqishlarini,  ish  sohalarini  va 
odatlarini,  siyosiyqarashlarinijuda  yaxshi  bilib  oling.  Chunki,  o‘rtacha  odamni 
eng avvalo uningismiqiziqtiradi va u bunga alohida ahamiyat beradi.  

 
Boshqalarga yaxshi odam bo‘lib ko‘rinishnig eng yaxshi usuli -ularni 
diqqat bilan tinglashdir. Iloji bo‘lsa faqat u so‘zlasin, Siz faqatgina uni tinglang va 
uning  fikrlarini  maqsadga  muvofiq  ravishda  yo‘naltirib  turing.  U  so‘zlayotgan 
chog‘da uning aytayotgan gaplari va fikrlari bilan juda 
ham  qiziqishingizni  ko‘rsating.  Jaxli  chiqib  ketgan  va  xafa  bo‘lgan  Xaridorni 
Sizning ishingizdan qoniqqan odamga aylantiring. Buninguchun: 
a)  Uning  barcha  gaplarini  birortasini  ham  qoldirmay  va  e’tiroz  bildirmay 
eshiting; 
b)  Albatta,Xaridor  tomoni  bo‘ling  va  Sizning  magaziningizda  (