Ecologiya MurodovSh lot doc

2.1.Qonun  va  qonuniyat  haqida  tushuncha

.    Yuqorida 

qayd  etilganidek,  ekologiya  ekotizimlarning  ichki  va  ular 

o’rtasidagi,  xususan  biotsenoz  va  ekotop  (biotop)  hamda  ularni 

tashkil etuvchi komponentlari orasidagi munosabatni o’rganadi. 

 

Munosabatlar  deganda  ob‘ektiv  mavjud  bo’lgan  alohida 

guruhlar  va  ularning  barqaror  munosabatlarini  hamda  moddiy 

dunyo  rivojlanishini  va  borliqni  belgilovchi  qonuniyatlar 

tushuniladi. Qonuniyatning ob‘ektivligi shundaki, u inson ongi va 

hukmiga  bog’liq  bo’lmagan  holda  namoyon  bo’ladi.  Mavjudlik 

sifati  talablariga  javob  beruvchi  ba‘zi  qonuniyatlar  qonunlar  deb 

yuritiladi. 

 

Qonuniyatlar shuningdek, qonunlar sabab va oqibatlarning 

bog’liqligini ta‘riflaydi, bunda sabab va oqibatlar ko’pincha o’rni 

bilan  almashinishi  mumkin.  Boshqacha  xususiyati  esa  uning 

mustaqilligi,  ya‘ni  bir  - biriga  nisbatan  bog’liq  emasligidir.  Biror 

qonun, hodisa sodir bo’lish sharoiti va mexanizmi mavjud bo’lsa,  

boshqasini «inkor» qilmaydi. 

 

Masalan,  insoniyatning  ijtimoiy  rivojlanish  qonuniyatlari 

6 

35 

---

www.qmii.uz/e-lib 

 

www.qmii.uz/e-lib