O‘zbekiston respublikasi navoiy kon-metallurgiya kombinati davlat korxonasi navoiy davlat konchilik instituti

Salohiyat(potensial)
 tushunchasi  lotin 
tilidan olingan bo‘lib, imkoniyat, kuch-quvvat ma’nosini anglatadi.  
Kadrlar salohiyati
 - mehnat resurslarining umumiy soni va jinsi, yoshi, ma’lumoti, 
kasbiy  ko‘nikmalari,  korxonaning  u  yoki  bu  bo‘g‘inlarida  va  jamoatchilik  ishlab 
chiqarishida  katnashishi  bilan  ifodalanuvchi  mehnat  resurslari  yoki  imkoniyatlarini 
ifodalaydi. 
Kadrlar  korxonada  mehnat  bilan  band  bo‘lgan  xamda  korxona  shaxsiy  tarkibiga 
kiruvchi  turli  kasbiy  -  malakaviy  guruhlardagi  xodimlar  majmuasidir.  Korxonaning 
mehnat  resurslari  uning  ish  kuchini  tavsiflaydi.  Ish  kuchi  -  insonning  mehnatqilishga 

---

275 
 
jismoniy 
va 
akliy 
qobiliyatlari 
xisoblanadi. 
Bozor 
munosabatlari 
sharoitida 
mehnatqobiliyati ish kuchini tovar xoliga keltiradi. Uning boshqa tovarlardan farqi: 
"  o‘z qiymatidan ortik bo‘lgan qiymat yaratadi; 
"  uni  jalb  kilmasdan  biron-bir  ishlab  chiqarish  jarayonini  amalga  oshirish  mumkin 
emas; 
"  asosiy fondlar va aylanma mablag‘lardan samarali foydalanish darajasi ish kuchiga 
bog‘liq. 
Korxona xodimlarining ro‘yxat bo‘yicha tarkibi kuyidagilarni o‘z ichiga oladi: 
"  sanoat  ishlab  chiqarish  personali  (SICHP)  -  asosiy  va  yordamchi  sexlar,  zavod 
boshqaruvi,  laboratoriya,  ilmiy-tadqiqot  va  tajriba-loyihalashtirish  bo‘limlari,  xisoblash 
markazi xodimlari; 
"  noishlab  chiqarish  personali  -  uy-joy,  kommunal  va  yordamchi  xo‘jaliklarda, 
sog‘likni saqlash, profilaktika va ta’lim muassasalarida faoliyat yurituvchi xodimlar; 
"  raxbarlar  -  direktor,  direktor  o‘rinbosarlari,  bosh  mutaxassislar,  bo‘lim  boshliklari, 
ya’ni muxandis-texnik personal (MTP); 
"  xizmatchilar - xujjatlarni tayyorlash, xisob-kitob va nazorat qilish, xo‘jalik xizmati 
xodimlari (agentlar, g‘aznachilar, ish yurituvchilar, kotiblar, statistlar va x.k.). 
Kadrlarning  korxonada  xarakatlanishini  tavsiflash  uchun  kuyidagi  ko‘rsatkichlar 
xisoblanadi va taxlil kilinadi: 
       Ishchilarni ishga qabul qilishbo‘yicha aylanish koeffitsienti(Kqq ):       
 
soni
soni
yxat
ro
personal
rtacha
o
qilingan
ing
persona
qabul
ishga
K
qq
'
'
ln
=
 
 
Ishdan ketish bo‘yicha aylanish koeffitsienti(
k
i
K
.
)  
soni
yxat
ro
soni
rtacha
o
personal
ing
persona
shagan
bo
ishdan
K
ik
'
'
ln
'
=
 
Kadrlar oqimi koeffitsienti (
o
k
K
.
) 
soni
lar
xo
shagan
bo
ishdan
soni
uchun
yxat
ro
buzganlik
rtacha
o
i
izo
ing
persona
mehnat
ra
ko
xohishiga
z
o
K
o
k
dim
'
'
'
min
int
ln
,
'
'
.
=
 
Korxona personali tarkibining doimiylik koeffitsienti(
t
d
p
K
.
.
) 
soni
soni
yxat
ro
personal
rtacha
o
ishlagan
ing
persona
davomida
yil
butun
K
t
d
p
'
'
ln
.
.
=
 
Mehnat resurlarini shakllantirish manbalari quyidagilardan iborat: