O‘zbekiston respublikasi navoiy kon-metallurgiya kombinati davlat korxonasi navoiy davlat konchilik instituti

 
 
5.Mahsulot sifati 
Mahsulot  sifati  - 
maqsadga  muvofiq  muayyan  ehtiyojlarni  qondirish  uchun 
yaroqliligini  aniqlaydigan  mahsulot  xususiyatlarining  to‘plami.  U  ma’lum  bir  vaqtga 
o‘rnatiladi va yanada ilg‘or texnologiyalar paydo bo‘lishi bilan o‘zgaradi. 
Zamonaviy  ishlab  chiqarish  sharoitida  mahsulot  sifati  korxona  samaradorligi  va 
foydaliligining  muhim  tarkibiy  qismi  hisoblanadi,  shuning  uchun  unga  doimiy  e’tibor 
berish kerak. 
Mahsulot  sifatini  va  uni  yaxshilashni  boshqarish  uchun  sifat  darajasini  baholash 
kerak.  Mahsulot  sifatini  yaxshilashning  maqsadga  muvofiqligini  aniqlashda  sifat 
ko‘rsatkichlarini  hisobga  olish  kerak.  Korxona  xarajatlari  hajmi  uning  individual 
ko‘rsatkichlari  sifatini  oshirishga  bog‘liq,  shuning  uchun  sifatni  yaxshilashni 
rejalashtirishda  korxonaning  moliyaviy  va  ishlab  chiqarish  imkoniyatlarini  hisobga  olish 
kerak. Xuddi shu ko‘rsatkichlar ishlab chiqarilgan mahsulotga qarab korxona uchun har xil 
ahamiyatga ega bo‘lishi mumkin. 
Mahsulot  sifat  ko‘rsatkichi  sifat  jihatidan  ma’lum  bir  mulkning  namoyon  bo‘lish 
darajasini  raqamli  ravishda  tavsiflaydi.  Mahsulot  sifati  -  sifat  jihatidan  hisoblanadigan 
xususiyatlar to‘plami. Umumiy qabul qilingan tasniflash o‘nta ko‘rsatkichdir. 
1. Belgilangan ko‘rsatkichlar -  mahsulotlardan  maqsadga  muvofiq foydalanishning 
foydali ta’sirini tavsiflaydi va tayyor mahsulot hajmini aniqlaydi. 
2. 
Ishonchlilik 
ko‘rsatkichlari  -  mahsulotning  ishonchliligi,  saqlanishi, 
mustahkamligi  va  mustahkamligi.  Baholangan  mahsulotlarning  xususiyatlariga  qarab, 
ishonchlilikni  tavsiflash  uchun  barcha  4  va  ko‘rsatilgan  ba’zi  ko‘rsatkichlardan 
foydalanish mumkin.  
3.  Texnologik  ko‘rsatkichlar  mahsulot  ishlab  chiqarish  va  ta’mirlashda  yuqori 
mehnat  unumdorligini  ta’minlash  uchun  dizayn  va  texnologik  echimlarning 
samaradorligini  tavsiflaydi.  Ishlab  chiqarishni  texnologik  tayyorlash,  mahsulotni  ishlab 
chiqarish  va  ishlatish  jarayonida  ommaviy  ishlab  chiqarish,  materiallar,  mablag‘lar, 
mehnat va vaqt xarajatlarini oqilona taqsimlashga erishish mumkin. 

---

139 
 
4.  Standartlashtirish  va  birlashtirish  ko‘rsatkichlari  -  mahsulotlarni  standart, 
birlashtirilgan  va  original  komponentlar  bilan  to‘yinganligi.  Asl  mahsulotlar  qancha  kam 
bo‘lsa, ishlab chiqaruvchi ham, iste’molchi uchun ham shuncha yaxshi bo‘ladi.  
5.  Ergonomik  ko‘rsatkichlar  -  insonning  mahsulot  bilan  o‘zaro  munosabati  va 
mahsulotni  ishlatishda  namoyon  bo‘ladigan  insonning  gigienik,  antropometrik,  fiziologik 
xususiyatlari to‘plami. 
6.  Estetik  ko‘rsatkichlar  -  ma’lumotning  ekspressivligini,  shaklning  ratsionalligini, 
kompozitsiyaning  yaxlitligini,  mahsulotni  taqdim  etishning  mukammalligini  va 
barqarorligini tavsiflaydi. 
7. 
Tashish 
qobiliyatining 
ko‘rsatkichlari  -  mahsulotlarning  transportga 
moslashishini anglatadi. 
 
8.  Patent  huquqi  ko‘rsatkichlari  -  mahsulotlarning  patent  sofligini  tavsiflaydi  va 
raqobatdoshlikni aniqlashda muhim omil hisoblanadi.  
9.  Ushbu  mahsulotlarni  ishlab  chiqarish  ekologik  xavfli  bo‘lmaganda,  odatda, 
masalan,  televizorlar,  kompakt-disklar  mavjud  bo‘lganda  atrof-muhit  ko‘rsatkichlari 
umuman bo‘lmasligi mumkin. Bu mahsulotni ishlatish yoki iste’mol qilish paytida yuzaga 
keladigan zararli atrof-muhit ta’sirining darajasi. 
10. Xavfsizlik ko‘rsatkichlari - xaridor va texnik xizmat ko‘rsatadigan xodimlarning 
xavfsizligi  xususiyatlarini  tavsiflaydi,  ya’ni  ular  mahsulotlarni  o‘rnatish,  texnik  xizmat 
ko‘rsatish, ta’mirlash, saqlash, tashish, iste’mol qilish paytida xavfsizlikni ta’minlaydi. 
Sifat sohasidagi ilg‘or mahalliy va xorijiy korxonalarning zamonaviy siyosati uning 
o‘zaro  bog‘liqligi  va  korxonaning  umumiy  siyosatidan  ajralmasligidadir.  Tovar  sifatini 
oshirish strategiyasi korxona strategiyasining ajralmas qismidir.