««xalqaro audit»

Auditorlik  tekshiruvi  ishtirochisi  ,
auditorlik  tashkilotining  xodimi 
hisoblanib,  bosh  auditorlik  yoki  tekshiruv  rahbariga  bo’ysunadi.  U  auditor  kichik 
auditor,  assistent  bo’lishi  mumkin.  Audit  ishtirokchilari  audit  jarayonida  ularga 
yuklatilgan ishlar uchun javobgardir. 
Auditorlik  tashkilotining 
ish  sifati  nazorati
  tizimi  quydagilardan  iborat 
bo’lishi  lozim: 
1.
 
Auditorlik tashkiloti hodimlarining mustaqillik, haqqoniylik, ob’ektivlik, 
maxfiylik va professional etikaga amal qilish. 
2.
 
Auditorlik  tashkilotining  bilim,  saviyaga  ega  hamda  ularga  yuklatilgan 
majburiyatlarni bajara oladigan professional xodimlarga egaligi. 
3.
 
Bilim  va  malakasi  topshirilgan  vazifalarga  mos  keladigan  professional 
xodimlarga audit vazifalarni topshirish. 
4.
 
Audit jarayonida yo’naltirilgan topshiriqlar asosida sifat talablariga rioya 
qilgan holda barcha ishlarni bajarish. 
5.
 
Ayrim holatlarda xodimlarning bilim va malakasi etishmaganligi sababli 
auditorlik tashkilotidan kerakli konsultatsiyalarni olish. 
6.
 
Auditorlik  tashkilotining  ish  sifati  nazorati  tizimini  samaradorligi  va 
ishonchliligini doimiy tekshiruvi bo’yicha bir guruh ishlarni amalga oshirish. 

---

 
79 
7.
 
Yuklatilgan majburiyatlarni bajarmagan auditorlik tashkiloti xodimlariga 
zarur choralarni ko’rish. 
Auditorlik tashkiloti rahbari olib borilishi aniq bo’lgan tekshiruv uchun hamda 
auditning  umumiy  rejasida  aks  ettirilishi  lozim  bo’lgan  rahbarni  va  bosh  auditorni 
oldindan  tasdiqlangan  bo’lishi  kerak.  Tekshiruv  rahbari  va  bosh  auditor  tekshiruv 
ishtirokchilarining  professional  mahoratini    tahlil  qilishi  va  har  bir  ishtirokchining 
bilim  va  malakasidan  kelib  chiqqan  holda  ishlarini  taqsimlashi  zarur.  Tekshiruv 
rahbari audit jarayonida auditorlik tashkiloti tomonidan belgilangan ish sifati nazorati 
vositalarini  qo’llashga  majbur.  Bosh  auditor  va  tekshiruv  ishtirokchilariga 
topshirilgan  har  qanday  ishlar  shunday  tarzda  amalga  oshirilishi  kerakki,  uni 
buyurgan  rahbar  ijrochilarning  ana  shu  ishlarga  bilim  va  malakalarini    etarli 
ekanligiga  ishonchi  bo’lsin.  Shuningdek,  boshqaruv  topshiriqlarini  tayyorlashda 
umumiy  reja  va  audit  o’tkazishga  sarflanadigan  vaqtni  e’tiborga  olish  zarur. 
Ijrochilarga  yo’naltirilgan  topshiriklarni  etkazishning  asosiy  vazifasi  audit  dasturi 
hisoblanadi.  Ijrochilar  ishining  joriy  nazorati  boshqaruv  topshiriqlari  va  bajarilgan 
ishlar tekshiruvi kabi elementlardan iborat. 
Joriy  nazoratni  olib  boruvchi  professional  xodimlar  quyidagi  funktsiyalarni 
bajaradi: 

 
yuklatilgan  topshiriqlarga  ijrochilarning  bilim  va  malakasi  etarliligini 
tekshiradi; 

 
yuklatilgan topshiriqlarni ijrochilarga tushunarli ekanligini tekshiradi;            

 
bajarilayotgan  ishlar  auditning  umumiy  rejasi  va  dasturiga  muvofiqligini 
aniqlaydi; 

 
audit  jarayonida  aniqlangan,  buxgalteriya  hisobi  va  audit  yuzasidan  kelib 
chiqqan muammolarni aniqlash. 
Bajarilgan  ishlar  natijalarini  tekshirish  har  bir  ijrochi  va  xodimlar  tomonidan 
amalga oshiriladi. Ish natijalari tekshiruvini amalga oshiruvchi xodimlar tekshirilgan 
ish  hujjatlariga  o’zlarining  imzolari  yoki  shartli  belgilarini  qo’yishlari  lozim.  Zarur 
hollarda  esa  tekshiruvchilar    tekshiriluvchi  harakatlariga  baho,  tavsiya  yoki  izohlar 
berishi  mumkin.  Auditorlik  tashkiloti  rahbari  bajarilgan  ish  natijalari  tekshiruvini 

---

 
80 
faqatgina audit o’tkazgan guruh xodimlariga emas, balki boshqa zarur malakaga ega 
bo’lgan  mutaxassislarga  ham  topshirishi  mumkin.  Auditorlik  tashkilotidagi  bunday 
mustaqil  va  parallel  tekshiruv,  yirik  va  murakkab  xo’jalik  yurituvchi  sub’ekt  auditi 
sharoitida tavsiya etiladi