|
9-bob. Bola huquqlarini ta’minlash usullari
1. Bola huquqlarini ta’minlashda davlat organlarining o‘rni va roli
2. Bola huquqlarini himoya qilishda fuqarolik jamiyati institutlarining o‘rni va roli
3. Bola huquqlarini ta’minlashda inson huquqlari bo‘yicha milliy m xanizmning
o‘ziga xos xusutsiyatlari
4. Bola huquqlari milliy monitoringi
1. Bola huquqlarini ta’minlashda davlat organlarining o‘rni va roli
Albatta, barcha sohalarda bo‘lgani kabi, davlat hokimiyati va boshqaruvi
oraganlari bola huquqlarini ta’minlash va himoya qilish sohasida ham muhim va
hal qiluvchi rolni o‘ynaydi. Chunki, bu sohadagi davlat siyosatini amalga
oshirilishi, qonunchilikni takomillashtirish va boshqa huquqiy, tashkiliy
masalalarning qanchalik muvaffaqiyatli amalga oshirilishi davlat hokimiyati va
boshqaruvi organlari faoliyatining qanchalik d mokratik va samaradorligi bilan
vosita bog‘liqdir.
O‘zb kiston R spublikasining “Bola huquqlarining kafolatlari to‘g‘risida”gi
Qonuniga binoan, davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari o‘z vazifalari
doirasida quyidagi vakolatlarni amalga oshiradi:
bola huquqlarini ta’minlash bo‘yicha yagona davlat siyosatini shakllantirish
va amalga oshirish;
bola huquqlarini ta’minlash bo‘yicha ustuvor yo‘nalishlarni b lgilash;
bola huquqlarining kafolatlari to‘g‘risidagi qonun hujjatlarini ijro etish;
bola huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini ta’minlash bo‘yicha
davlat dasturlari hamda hududiy dasturlarni ishlab chiqish va ro‘yobga chiqarish;
bola huquqlarini ta’minlash bo‘yicha davlat organlari, bolalar muassasalari,
tashkilotlar faoliyatini muvofiqlashtirish va nazorat qilish;
bola huquqlarini himoya qilish bo‘yicha davlat siyosatini ro‘yobga
chiqarishga doir tadbirlarni b lgilangan tartibda O‘zb kiston R spublikasining
Davlat byudj ti mablag‘lari va qonun hujjatlarida taqiqlanmagan boshqa
manbalar hisobidan moliyalashtirish;
341
davlatga qarashli bolalar muassasalarining moddiy-t xnika bazasini
mustahkamlash va nodavlat bolalar muassasalarini rivojlantirishga ko‘maklashish
chora-tadbirlarini ko‘rish;
bola huquqlarini ta’minlash masalalari yuzasidan O‘zb kiston
spublikasining xalqaro majburiyatlari bajarilishini nazorat qilish hamda
xalqaro tashkilotlarda O‘zb kiston R spublikasining manfaatlarini ifodalash;
axborot-ma’rifiy faoliyatni amalga oshirish;
ijtimoiy himoyaga muhtoj bolalarni qo‘llab-quvvatlash masalalarini hal etish.
Davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari qonun hujjatlariga muvofiq
boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin.
Bola huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlari himoya qilinishini
ta’minlash, davlat organlari va boshqa organlarning, tashkilotlarning bola
huquqlarini himoya qilish bo‘yicha faoliyatini muvofiqlashtirish maqsadida qonun
- hujjatlarida b lgilangan tartibda bola huquqlari bo‘yicha vakolatli organ tashkil
etilishi mumkin.
Bolalarga oid davlat siyosatini hayotga tatbiq etish bo‘yicha davlat
organlarining asosiy vazifalarini va vakolatlarini tartibga solishga, ularning
faoliyatining ustuvor yo‘nalishlarini va shakllarini b lgilashga qaratilgan.
Shuningd k, ushbu modda Bola huquqlari to‘g‘risidagi konv nsiyada nazarda
tutilgan bola huquqlarini ta’minlash bo‘yicha turli davlat organlari o‘rtasidagi,
davlat organlari va milliy nodavlat hamda xalqaro tashkilotlar o‘rtasidagi faoliyatni
muvofiqlashtirish va o‘zaro ta’sirini kuchaytirish maqsadida kompl ks choralar
ko‘rish zarurligi to‘g‘risidagi qoidalarning amalga oshirilishini ta’minlaydi.
Bola huquqlarining himoya qilinishini ta’minlaydigan organlar tizimi inson
huquqlarini himoya qilish bo‘yicha umumiy davlat tizimining muhim tarkibiy
qismi hisoblanadi va bu tizimga quyidagi davlat organlari kiradi:
Bola huquqlari va ekrinliklarining kafolatchisi – davlat boshlig‘i, ya’ni,
mamlakatdagi barcha hokimiyat vakolatlarini muvofiqlashtiruvchisi sifatida -
O‘zb kiston R spublikasi Pr zid nti
342
Vakillik organlari sifatida – oliy vakillik organi sifatida: O‘zb kiston
spublikasi Oliy Majlis palatalari, mahalliy vakillik organlari organlari sifatida:
viloyat, tuman va shahar xalq d putatlari k ngashlari;
Ijro etuvchi hokimiyat organlari sifatida - O‘zb kiston R spublikasi Vazirlar
Mahkamasi, vazirliklar, idoralar, ijro xokimiyatiga qarashli boshqa davlat
tuzilmalari hamda mahalliy davlat boshqaruvi organlari, ya’ni hokimiyatlar;
Sudlov hokimiyati organlari sifatida - O‘zb kiston R spublikasi
Konstitutsiyaviy sudi, Oliy sudi, Oliy xo‘jalik sudi, fuqarolik va jinoiy ishlar
bo‘yicha viloyat, Toshk nt shahar sudlari, xarbiy va xo‘jalik sudlari tarkibida sud
tizimini tashkil etadigan sud organlari;
Nazorat organi sifatida - O‘zb kiston R spublikasi Bosh prokuraturasi va
unga buysunadigan prokuraturalar;
Inson huquqlari bo‘yicha milliy institutlar sifatida: Oliy Majlisning Inson
huquqlari bo‘yicha vakili (Ombudsman), Inson huquqlari bo‘yicha O‘zb kiston
spublikasi Milliy markazi, O‘zb kiston R spublikasi Pr zid nti huzuridagi
amaldagi qonunchilikni monitoring instituti
198
.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
