Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

490

Odilqoriyev X.T. 

Davlat va huquq nazariyasi

ahamiyat kasb etmoqda. Shu jihatdan olganda, davlatning roli siyosiy partiya-

lar va jamoatchilik harakatlarining vujudga kelishi, qaror topishi va rivojlani-

shi sekinlashtirib qo‘yadigan har qanday g‘ov va to‘siqlarni bartaraf etishdan 

iboratdir»

1

.

Fuqarolik jamiyatidagi mavjud manfaatlarni qanoatlantirish, ro‘yobga 

chiqarish uchun tegishli tashkiliy tuzilmalar va institutlar shakllanadi. 

Fuqarolik jamiyatining ichki tizimini quyidagicha tasniflash mumkin. 

Birinchidan, iqtisodiy sohadagi manfaatlarni qanoatlantiruvchi tuzil-

malar:

a) xususiy mulk asosida vujudga keladigan va faoliyat yuritadigan nodav-

lat tashkilotlar; 

b) shirkat xo‘jaliklari va ularning uyushmalari;

d) ijara asosida ishlovchi jamoalar;

e) hissadorlik jamiyatlari;

f) moliyaviy jamg‘arma hamda uyushmalar;

g) ishlab chiqarish korporatsiya, konsernlari va birlashmalari;

h) tadbirkorlar uyushmalari (palatasi) va hokazo.

Ikkinchidan, ijtimoiy sohadagi manfaatlarni ifodalovchi tuzilmalar:

a) oila hamda uning manfaatlarini aks ettiruvchi maxsus tashkilotlar;

b) ta’lim-tarbiya muassasalari (maktab, o‘rta-maxsus va oliy ta’lim mua-

sasasalari);

d) jamoat birlashmalari, nodavlat tashkilotlar;

e) fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari;

f) mustaqil ommaviy axborot vositalari; 

g) diniy tashkilotlar;

h) milliy-madaniy markazlar;

i) ko‘ngilli jamiyatlar;

j) jamoatchilik fikrini aniqlash va o‘rganish institutlari;

k) turli ijtimoiy ixtiloflarni adolatli hal etuvchi tuzilmalar va hokazo.

Uchinchidan, siyosiy sohadagi manfaatlarni aks ettiruvchi institutlar 

va tuzilmalar:

a) huquqiy davlatning mavjudligi;

b) siyosiy partiyalar; 

d) ijtimoiy-siyosiy harakatlar;

e) siyosiy muholifatning mavjudligi;

f) inson huquqlarini himoyalovchi institutlar va hokazo. 

1 

Kаrimоv I.А. O‘zbеkistоn XXI аsr bo‘sаg‘аsidа: хаvfsizlikkа tаhdid, bаrqаrоrlik shаrtlаri vа tаrаqqiyot 

kаfоlаtlаri. – T.: «O‘zbekiston», 1997. – 174-bet.

---