Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

XX bob. HUQUQIY TARTIBGA SOLISH MЕXANIZMI

Huquqiy tartibga 

solish tushunchasi

1-§.

---

412

Odilqoriyev X.T. 

Davlat va huquq nazariyasi

susan, davlat o‘z funksiyalarini bajarish va maqsadlariga erishish uchun huquq 

normalarini yaratadi. Davlat huquq normalari yordamida ijtimoiy munosabat-

larni huquqiy tartibga soladi.

Huquqiy tartibga solish ehtiyoji obyektiv ijtimoiy zaruriyatdir. Zero, 

muntazam maromlilik va batartiblik har qanday ishlab chiqarish usulining ta-

labi bo‘lib, u shu tufayli ijtimoiy barqarorlik hamda mustaqillikka ega bo‘ladi. 

Qat’iy tartib iqtisodiy rivojlanishni tasodiflardan va beboshliklardan saqlab 

turadi. Bunday tartibni davlatning majburlov kuchiga tayanuvchi huquqqina 

ta’minlay oladi. Huquqiy normalarda ijtimoiy munosabat ishtirokchilari faoli-

yatining andozasi (modeli), kishilar yurish-turishi, xatti-harakatining algoritmi, 

taraflarning huquq va majburiyatlari me’yori aks ettiriladi. Huquq insonlar 

xatti-harakatini subyektiv huquq va yuridik majburiyatlar shaklida me’yorlash 

(modellashtirish) orqali ijtimoiy munosabatlarni tartibga soladi.

Huquq normalari jamiyat hayotining asosiy jabhalarini normativ tarzda 

tartibga solib turadi. Huquqiy normalarning ijtimoiy munosabatlarga ta’siri, 

ularni tartibga solishi huquqni amalga oshirish jarayonining bevosita natijasi-

dir. Mazkur qoidani tushunib olish uchun